روز جدایی ها
روز قیامت که روز قیام همه هستی در برابر خداوند برای پاسخگویی است، روز جدایی است. خداوند در قرآن از آن به «یَوْمَ الْفَصْلِ» تعبیر کرده است.(دخان، آیه 40)
در آن روز، حق در یک کفه قرار میگیرد و با همان حق، هر چیزی سنجیده می شود: وَ الْوَزْنُ یَوْمَئِذٍ الْحَقُّ(اعراف، آیه 8) پس هر کسی خودش است و اعمالش؛ و دیگری نیست که کمکی کند و یاری رساند.
در آن روز که حق و باطل از هم جدا میشود از سه دسته خبری نیست: 1. مولی ؛ 2. دوست؛ 3. ناصر و یاور.
خداوند درباره دوستان میگوید: الأخِلاَّءُ یَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ؛ دوستان در آن روز قیامت برخی دشمن برخی هستند.(زخرف، آیه 67)
درباره موالی نیز میفرماید: یَوْمَ لَا یُغْنِی مَوْلًى عَن مَّوْلًى شَیْئًا وَلَا هُمْ یُنصَرُونَ ؛ روزی که مولایی از مولایی به چیزی سودی نمیرساند و آنان یاری نمیشوند.(دخان، آیه 41)
«وِلاء» نسبت به کسی است که تمام کارهاِی دیگری را به عهده بگیرد؛ مثل اینکه پدر یا مادر ولیِّ این نوزاد هستند که تمام کارهای این کودک را اینها به عهده میگیرند؛ اما وقتی این کودک به صورت نوجوان درآمد و بخشی از کارها را خودش توانست انجام دهد، در این حالت پدر یا دیگری آن کمبود را به عنوان «ناصر» به عهده میگیرد و انجام میدهد. پس «نُصرت» در جایی است که شخص بتواند بخشی از کارها را خودش به عهده بگیرد و آن کمبودهایش را به کمک دیگری حلّ کند؛ در آیات قرآن آمده است که روزی میرسد که نه وِلایی در آنجا اثر دارد و نه نُصرتی. این گونه است که آن روز را باید روزجداییها دانست که در آن هر کسی به فکر خودش است،چنانکه خداوند میفرماید: یَوَدُّ الْمُجْرِمُ لَوْ یَفْتَدِی مِنْ عَذَابِ یَوْمِئِذٍ بِبَنِیهِ وَ صَاحِبَتِهِ وَ أَخِیهِ وَفَصِیلَتِهِ الَّتِی تُؤْویهِ وَ مَن فِی الْأَرْضِ جَمِیعًا ثُمَّ یُنجِیهِ؛ گناهکار آرزو مىکند که کاش براى رهایى از عذاب آن روز، مىتوانست پسران خود را عوض میداد و نیز همسرش و برادرش را و قبیله و خویشانش را که به او پناه مىدهد، هر که را که در روى زمین است همه را عوض مىداد تاخود را نجات دهد.(معارج، آیات 11 تا 14)
خداوند در جایی دیگر میفرماید: یَوْمَ یَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ أَخِیهِ وَأُمِّهِ وَأَبِیهِ وَصَاحِبَتِهِ وَبَنِیهِ لِکُلِّ امْرِئٍ مِّنْهُمْ یَوْمَئِذٍ شَأْنٌ یُغْنِیهِ ؛ روزی که آدمی از برادرش میگریزد و از مادرش و پدرش و از همسرش و پسرانش مىگریزد، در آن روز، هر کسى را کارى است که او را به خود مشغول مىدارد.(عبس، آیات 34 تا 37)