درباره کمرنگی برنامه های فرهنگی و حجم زیاد برنامه های ورزشی در سیما
حاشیه های فوتبال؛ موریانه های رسانه ملی!
نود، ورزش از نگاه دو، نیمه سوم، ... این ها همه نام برنامه های پرتعداد ورزشی است که این روزها رسانه ملی را به تسخیر خود درآورده اند. برنامه هایی که هر کدام از شبکه ای رو آنتن رفته و از قرار معلوم قرار است دائما سوژه های یکدیگر را به صورت چند باره تکرار کنند. گاهی کار به جایی می رسد که یک سوژه ورزشی در طول یک هفته چندین بار و حتی توسط کارشناسان تکراری در این برنامه ها بررسی می شود.این درحالی است که برنامه های جدی اجتماعی و فرهنگی همچنان حضور کمرنگی دارند.
نگاهی به صحبت های اخیر مطرح شده در جلسه شورای فرهنگی انقلاب اسلامی،نشان می دهد که دغدغه جدی در موضوعات اجتماعی و فرهنگی وجود دارد اما برای تحقق این دغدغه ها باید به سمت تولیدات تأثیرگذار در تلویزیون رفت.
رشد شگفت انگیز برنامه های ورزشی
در این باره پرویز بیات،کارشناس اجتماعی و استاد دانشگاه می‌گوید:حجم برنامه های ورزشی این روزها در تلویزیون آ‌ن‌قدر زیاد شده که برخی سوژه های فرهنگی و اجتماعی مکتوم می مانند.از طرفی مخاطب در جامعه پیچیده امروز ایران نیاز به تماشای برنامه های اجتماعی بسیار جدی و چالشی دارد.فراموش نکنیم که امروز جامعه ایرانی در تمام ابعاد ضعف کار فرهنگی را احساس می کند.گسترش فرهنگ بومی هم با افزایش فرهنگ سازی ار طریق رسانه ها صورت می گیرد.
فرهاد ساعی،استاد دانشگاه وکارشناس ارتباطات نیزدر این باره خاطرنشان می کند:رسانه ملی طیف های مختلفی از مخاطبان را پیش رو دارد.با نگاهی به همه این مخاطبان می توان این را احساس کرد که مخاطب امروز جامعه ایران نسبت به گذشته استقبال کمتری از برنامه‌های ورزشی دارد.جامعه مخاطبان امروز تلویزیون ما علاقه مند به افزایش توانمندی های اجتماعی خود است.فراموش نکنیم که بسیاری از این موارد، وظایف مهمی برای رسانه ملی ایجاد می کند.این رسانه نباید از خواسته های مخاطبان خود در حوزه های فرهنگی واجتماعی عقب بماند.
عقب نشینی مخاطبان از ورزشی دیدن و تماشای فوتبال
صحبت های این کارشناسان در حالی است که این روزها مخاطبان فوتبال نسبت به گذشته کاهش پیدا کرده و این مسئله را می توان در تعداد تماشاگران حاضر در ورزشگاه ها هم مشاهده کرد.حالا این سوال مطرح می شود که چرا رسانه ملی هنوز هم بر این رویکرد تاکید دارد که برنامه های متعدد ورزشی، آن هم با تمرکز بیش از حد بر حواشی فوتبال بپردازند.
فرهاد ساعی،پژوهشگر ارتباطات دراین باره می افزاید:باید با توجه به نیازهای روز جامعه در برنامه سازی سیما بازنگری شود.ضمن اینکه به باور بسیاری افزایش برنامه هایی حاشیه ای ورزش باعث ترویج مسائلی می‌شود که سودی برای اخلاق در جامعه ندارد.ازطرفی دیگر آنتن تلویزیون باید ارزشمند باشد و به نوعی برای آن برنامه ریزی دقیق صورت گیرد.
تکرار ملال آور اتفاقات ورزشی؛نتیجه چیست؟
این استاد دانشگاه می افزاید:نباید با مطرح کردن مباحث سطحی وتکرار دائم آن مانند اینکه "فلان بازیگر به مربی اش چه گفت" یا "چه دعواهایی این روزها در فوتبال مطرح است" دائما ذهن مخاطب را پر کرد.چرا که به این صورت علاقه رسانه ای مخاطب بسیار شلخته و پوچ خواهد شد.عادت دادن به برنامه های فاخر وارزشمند کار رسانه است.رسانه ای مانند تلویزیون می‌تواند با برنامه ریزی دقیق ،مخاطب را به سمت صحیح هدایت کند.
پرویز بیات درباره تاثیرات اجتماعی پخش دائم حاشیه های ورزش به ویژه فوتبال عنوان می کند:تاثیر این برنامه ها روی قشر نوجوان به اندازه‌ای است که می تواند منجر به تغییر مسیر فکری آنها به طور کامل شود.دراین باره به چند نکته باید توجه شود:یک- اکثراین برنامه ها به صورت ناخودآگاه برخی بازیکنان فوتبال را که از رفتار و اخلاق مناسبی برخوردار نیستند ستاره می کند.به این صورت مخاطب نوجوان این چنین فکر می‌کند که این چنین رفتارهایی در جامعه چندان هم بد نیست.چرا که آن بازیکن و منش او برای وی تبدیل به یک الگو می شود.
دو-مطرح کردن دائم موضوعاتی مانند فساد در فوتبال و کلاهبرداری ها در بدنه ورزش و همچنین نزاع های وبداخلاقی های مسئولان و فعالان ورزش،تاثیر منفی برای تربیت ذهنی مخاطبان دارد.
روحیه اتهام زنی وتقویت هرج ومرج فکری و رفتاری
در همین باره هر دو کارشناس بر تاثیرات جدی پخش متعدد برنامه‌های ورزشی بر ذهن مخاطب می گویند.فرهاد ساعی،پژوهشگر ارتباطات واستاد دانشگاه دراین باره می‌گوید:بیش از هر چیزی در این باره، فضای ذهنی مخاطب مد نظر است.به این صورت که رسانه ملی در این باره به تدریج می تواند به طور ناخودآگاه و بدون آنکه مخاطب متوجه شود تربیتش کند.این تربیت هم می تواند مثبت باشد وهم منفی!
این کارشناس ارتباطات، در ادامه تاکید دارد که ذهن مخاطب با تکرار برنامه های متعدد ورزشی وحاشیه های نامناسب به شدت مستعد "تهاجمی شدن" است.
این استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال که منظور از تربیت این چنینی ذهن چیست؟ این گونه پاسخ می دهد:وقتی دائما ذهن مخاطب را با موضوعاتی همچون اتهام و فساد پر کنیم، به تدریج یک روند تهاجمی در ذهن مخاطب شکل می‌گیرد و بازتاب این روند تهاجمی را می‌توان در رفتارهای اجتماعی آن مشاهده کرد.تهمت زدن ،قضاوت های بدون تحقیق و ایجاد دید منفی نسبت به همه چیزها از این تبعات منفی در رفتارهای اجتماعی هستند.
پرویزبیات،استاد دانشگاه و جامعه پژوه، خاطرنشان می سازد:به عنوان نمونه فرض کنیم که دو تن از دست اندرکاران ورزشی در برنامه تلویزیونی حاضر می شوند و پشت سر هم به یکدیگر اتهامات بی سند می زنند.همچنان که در بسیاری از برنامه های امروز ورزشی تلویزیون دیده می‌شود که افراد هنگام حضور در این برنامه ها علاقه زیادی به افشاگری‌های هیجانی دارند.همه این مسائل سبب می شود تا مخاطب، ذهنی آشفته و پر از تناقض پیدا کند.مخاطب نوجوان وجوان با تماشای متعدد این سبک برنامه ها به فضای امروز جامعه به شدت بدبین می شود ودر مورد همه چیز قضاوت کرده واتهام می زند.
از سودهای کلان برنامه فرهنگی اجتماعی غافل شده ایم
در ادامه با معکوس کردن این فرضیه می توان از این بعد به مسئله نگاه کرد که رسانه ملی به جای این حجم عظیم از برنامه های ورزشی که به حاشیه ها می پردازند برنامه هایی تولید کند که در آن آموزش فرهنگی واجتماعی جامعه مد نظر است.
پرویز بیات در این باره با اشاره به مثبت بودن تحقق این مسئله می‌گوید:در صورت تحقق این مسئله می‌توان امیدوار بود که در طول زمان چند اتفاق رخ دهد: یک-گسترش آگاهی های اجتماعی وایجاد عزم جدی در بین شهروندان برای از بین بردن نکات منفی در سبک زندگی، دو-آموزش شهروندان در راستای ایجاد حس همکاری بیشتر در جامعه و گسترش حس همزیستی، سه-افزایش توان شهروندی در حل مشکلات از طریق گفت وگو.
موج سواری هایی از جنس ورزش
صحبت های این جامعه پژوه در حالی است که فرهاد ساعی، کارشناس ارتباطات چند ویژگی مشخص را درباره برنامه های امروزی که در رسانه ملی درباره ورزش پخش می شود برمی شمارد.به باور ساعی این چند ویژگی عبارت است از:
یک-تلاش حداکثری در ایجاد فضای هیجانی و به نوعی نمایش این موضوع که این برنامه می خواهد خط قرمزها را زیر پا بگذارد!
دو-ایجاد فضای کاملا درگیرانه و علاقه نشان دادن مجریان برنامه به نزاع های کلامی و استفاده از واژه های افشاگرانه توسط میهمانان برنامه.
سه-محور قرار دادن نگاه منفی به موضوعات تا جایی که خلاف این مسئله اثبات شود.
چهار-تمایل جدی به پرداختن به حاشیه و فراموش کردن تقریبی متن موضوع و تشویق مخاطب به تماشای دیدن حاشیه های نامطلوب وپشت پرده ورزش به ویژه فوتبال.
ویژگی های این برنامه ها در حالی از سوی این کارشناسان مطرح می شود که در صورت توجه سیما به برنامه های اجتماعی این اتفاقات برعکس می شود.
لطفا هزینه –فایده کنیم!
پرویز بیات،استاد دانشگاه وجامعه شناس،درباره این مسئله می‌گوید:برنامه های جدی و چالشی اجتماعی در رسانه ملی دقیقا برعکس برنامه های تلویزیونی می تواند ذهن مخاطب را از هیجانات دور کند.همچنین این پتانسیل را دارد که که به جای ترویج بی اخلاقی ،اخلاق و تعامل را در جامعه جایگزین کند.
فرهاد ساعی،کارشناس رسانه و پژوهشگر ارتباطات، در پاسخ به هزینه‌های برنامه های ورزشی، پاسخ می دهد: بسیاری از برنامه های ورزشی که امروز به صورت هفتگی در حجم و نوبت های بالا هم پخش می شوند هزینه‌بر هستند. باید دید که کدام یک برداشت های مثبت بیشتری برای جامعه دارد.به تعبیری دیگر هزینه-فایده آنها چگونه است؟ لحاظ کردن اینکه برخی اعضای جامعه آن هم براساس آمارهایی که خود سازنده های این برنامه می دهند مخاطبان بیشتری دارند ملاک خوبی برای دادن آنتن به این برنامه ها نیست.امروز نیاز جامعه را هم باید در نظر گرفت.نیازهای جامعه نباید قربانی برنامه هایی شوند که به ظاهر مخاطب پسند هستند.
رشد شگفت انگیز برنامه های ورزشی
در این باره پرویز بیات،کارشناس اجتماعی و استاد دانشگاه می‌گوید:حجم برنامه های ورزشی این روزها در تلویزیون آ‌ن‌قدر زیاد شده که برخی سوژه های فرهنگی و اجتماعی مکتوم می مانند.از طرفی مخاطب در جامعه پیچیده امروز ایران نیاز به تماشای برنامه های اجتماعی بسیار جدی و چالشی دارد.فراموش نکنیم که امروز جامعه ایرانی در تمام ابعاد ضعف کار فرهنگی را احساس می کند.گسترش فرهنگ بومی هم با افزایش فرهنگ سازی ار طریق رسانه ها صورت می گیرد.
فرهاد ساعی،استاد دانشگاه وکارشناس ارتباطات نیزدر این باره خاطرنشان می کند:رسانه ملی طیف های مختلفی از مخاطبان را پیش رو دارد.با نگاهی به همه این مخاطبان می توان این را احساس کرد که مخاطب امروز جامعه ایران نسبت به گذشته استقبال کمتری از برنامه‌های ورزشی دارد.جامعه مخاطبان امروز تلویزیون ما علاقه مند به افزایش توانمندی های اجتماعی خود است.فراموش نکنیم که بسیاری از این موارد، وظایف مهمی برای رسانه ملی ایجاد می کند.این رسانه نباید از خواسته های مخاطبان خود در حوزه های فرهنگی واجتماعی عقب بماند.
عقب نشینی مخاطبان از ورزشی دیدن و تماشای فوتبال
صحبت های این کارشناسان در حالی است که این روزها مخاطبان فوتبال نسبت به گذشته کاهش پیدا کرده و این مسئله را می توان در تعداد تماشاگران حاضر در ورزشگاه ها هم مشاهده کرد.حالا این سوال مطرح می شود که چرا رسانه ملی هنوز هم بر این رویکرد تاکید دارد که برنامه های متعدد ورزشی، آن هم با تمرکز بیش از حد بر حواشی فوتبال بپردازند.
فرهاد ساعی،پژوهشگر ارتباطات دراین باره می افزاید:باید با توجه به نیازهای روز جامعه در برنامه سازی سیما بازنگری شود.ضمن اینکه به باور بسیاری افزایش برنامه هایی حاشیه ای ورزش باعث ترویج مسائلی می‌شود که سودی برای اخلاق در جامعه ندارد.ازطرفی دیگر آنتن تلویزیون باید ارزشمند باشد و به نوعی برای آن برنامه ریزی دقیق صورت گیرد.
تکرار ملال آور اتفاقات ورزشی؛نتیجه چیست؟
این استاد دانشگاه می افزاید:نباید با مطرح کردن مباحث سطحی وتکرار دائم آن مانند اینکه "فلان بازیگر به مربی اش چه گفت" یا "چه دعواهایی این روزها در فوتبال مطرح است" دائما ذهن مخاطب را پر کرد.چرا که به این صورت علاقه رسانه ای مخاطب بسیار شلخته و پوچ خواهد شد.عادت دادن به برنامه های فاخر وارزشمند کار رسانه است.رسانه ای مانند تلویزیون می‌تواند با برنامه ریزی دقیق ،مخاطب را به سمت صحیح هدایت کند.
پرویز بیات درباره تاثیرات اجتماعی پخش دائم حاشیه های ورزش به ویژه فوتبال عنوان می کند:تاثیر این برنامه ها روی قشر نوجوان به اندازه‌ای است که می تواند منجر به تغییر مسیر فکری آنها به طور کامل شود.دراین باره به چند نکته باید توجه شود:یک- اکثراین برنامه ها به صورت ناخودآگاه برخی بازیکنان فوتبال را که از رفتار و اخلاق مناسبی برخوردار نیستند ستاره می کند.به این صورت مخاطب نوجوان این چنین فکر می‌کند که این چنین رفتارهایی در جامعه چندان هم بد نیست.چرا که آن بازیکن و منش او برای وی تبدیل به یک الگو می شود.
دو-مطرح کردن دائم موضوعاتی مانند فساد در فوتبال و کلاهبرداری ها در بدنه ورزش و همچنین نزاع های وبداخلاقی های مسئولان و فعالان ورزش،تاثیر منفی برای تربیت ذهنی مخاطبان دارد.
روحیه اتهام زنی وتقویت هرج ومرج فکری و رفتاری
در همین باره هر دو کارشناس بر تاثیرات جدی پخش متعدد برنامه‌های ورزشی بر ذهن مخاطب می گویند.فرهاد ساعی،پژوهشگر ارتباطات واستاد دانشگاه دراین باره می‌گوید:بیش از هر چیزی در این باره، فضای ذهنی مخاطب مد نظر است.به این صورت که رسانه ملی در این باره به تدریج می تواند به طور ناخودآگاه و بدون آنکه مخاطب متوجه شود تربیتش کند.این تربیت هم می تواند مثبت باشد وهم منفی!
این کارشناس ارتباطات، در ادامه تاکید دارد که ذهن مخاطب با تکرار برنامه های متعدد ورزشی وحاشیه های نامناسب به شدت مستعد "تهاجمی شدن" است.
این استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال که منظور از تربیت این چنینی ذهن چیست؟ این گونه پاسخ می دهد:وقتی دائما ذهن مخاطب را با موضوعاتی همچون اتهام و فساد پر کنیم، به تدریج یک روند تهاجمی در ذهن مخاطب شکل می‌گیرد و بازتاب این روند تهاجمی را می‌توان در رفتارهای اجتماعی آن مشاهده کرد.تهمت زدن ،قضاوت های بدون تحقیق و ایجاد دید منفی نسبت به همه چیزها از این تبعات منفی در رفتارهای اجتماعی هستند.
پرویزبیات،استاد دانشگاه و جامعه پژوه، خاطرنشان می سازد:به عنوان نمونه فرض کنیم که دو تن از دست اندرکاران ورزشی در برنامه تلویزیونی حاضر می شوند و پشت سر هم به یکدیگر اتهامات بی سند می زنند.همچنان که در بسیاری از برنامه های امروز ورزشی تلویزیون دیده می‌شود که افراد هنگام حضور در این برنامه ها علاقه زیادی به افشاگری‌های هیجانی دارند.همه این مسائل سبب می شود تا مخاطب، ذهنی آشفته و پر از تناقض پیدا کند.مخاطب نوجوان وجوان با تماشای متعدد این سبک برنامه ها به فضای امروز جامعه به شدت بدبین می شود ودر مورد همه چیز قضاوت کرده واتهام می زند.
از سودهای کلان برنامه فرهنگی اجتماعی غافل شده ایم
در ادامه با معکوس کردن این فرضیه می توان از این بعد به مسئله نگاه کرد که رسانه ملی به جای این حجم عظیم از برنامه های ورزشی که به حاشیه ها می پردازند برنامه هایی تولید کند که در آن آموزش فرهنگی واجتماعی جامعه مد نظر است.
پرویز بیات در این باره با اشاره به مثبت بودن تحقق این مسئله می‌گوید:در صورت تحقق این مسئله می‌توان امیدوار بود که در طول زمان چند اتفاق رخ دهد: یک-گسترش آگاهی های اجتماعی وایجاد عزم جدی در بین شهروندان برای از بین بردن نکات منفی در سبک زندگی، دو-آموزش شهروندان در راستای ایجاد حس همکاری بیشتر در جامعه و گسترش حس همزیستی، سه-افزایش توان شهروندی در حل مشکلات از طریق گفت وگو.
موج سواری هایی از جنس ورزش
صحبت های این جامعه پژوه در حالی است که فرهاد ساعی، کارشناس ارتباطات چند ویژگی مشخص را درباره برنامه های امروزی که در رسانه ملی درباره ورزش پخش می شود برمی شمارد.به باور ساعی این چند ویژگی عبارت است از:
یک-تلاش حداکثری در ایجاد فضای هیجانی و به نوعی نمایش این موضوع که این برنامه می خواهد خط قرمزها را زیر پا بگذارد!
دو-ایجاد فضای کاملا درگیرانه و علاقه نشان دادن مجریان برنامه به نزاع های کلامی و استفاده از واژه های افشاگرانه توسط میهمانان برنامه.
سه-محور قرار دادن نگاه منفی به موضوعات تا جایی که خلاف این مسئله اثبات شود.
چهار-تمایل جدی به پرداختن به حاشیه و فراموش کردن تقریبی متن موضوع و تشویق مخاطب به تماشای دیدن حاشیه های نامطلوب وپشت پرده ورزش به ویژه فوتبال.
ویژگی های این برنامه ها در حالی از سوی این کارشناسان مطرح می شود که در صورت توجه سیما به برنامه های اجتماعی این اتفاقات برعکس می شود.
لطفا هزینه –فایده کنیم!
پرویز بیات،استاد دانشگاه وجامعه شناس،درباره این مسئله می‌گوید:برنامه های جدی و چالشی اجتماعی در رسانه ملی دقیقا برعکس برنامه های تلویزیونی می تواند ذهن مخاطب را از هیجانات دور کند.همچنین این پتانسیل را دارد که که به جای ترویج بی اخلاقی ،اخلاق و تعامل را در جامعه جایگزین کند.
فرهاد ساعی،کارشناس رسانه و پژوهشگر ارتباطات، در پاسخ به هزینه‌های برنامه های ورزشی، پاسخ می دهد: بسیاری از برنامه های ورزشی که امروز به صورت هفتگی در حجم و نوبت های بالا هم پخش می شوند هزینه‌بر هستند. باید دید که کدام یک برداشت های مثبت بیشتری برای جامعه دارد.به تعبیری دیگر هزینه-فایده آنها چگونه است؟ لحاظ کردن اینکه برخی اعضای جامعه آن هم براساس آمارهایی که خود سازنده های این برنامه می دهند مخاطبان بیشتری دارند ملاک خوبی برای دادن آنتن به این برنامه ها نیست.امروز نیاز جامعه را هم باید در نظر گرفت.نیازهای جامعه نباید قربانی برنامه هایی شوند که به ظاهر مخاطب پسند هستند.