«وجه الله» ؛ راز بندگی
در آموزههای قرآنی رابطه و نسبت انسان و خدا، در قالب عبد و معبود تعریف شده است. این کاملترین و آرمانیترین قالب ارتباطی میان انسان و خدا است.
البته از نظر قرآن این ارتباط به معنای تکوینی وجود دارد و انسان خواسته و ناخواسته و دانسته و نادانسته این گونه با خدا و آفریدگار و پروردگارش ارتباط دارد؛ اما آنچه مهم است ارتباط به معنای تشریعی و اختیاری است؛ زیرا ارتباط تکوینی غیراختیاری و اجباری است.
همچنین از نظر قرآن، نسبتها و ارتباطهای دیگری میان انسان و خدا است، ولی چنانکه گفته شد بهترین و کاملترین و برترین ارتباط و نسبت همان رابطه عبد و معبود است که خداوند در آیه 56 سوره ذاریات به آن اشاره کرده است. از نظر قرآن، این رابطه تنها میان انسان و خدا باید باشد و ایجاد چنین رابطهای با دیگران از انسان و جن و فرشته و مانند آن نادرست و ناروا است.
بر اساس بندگی اختیاری و تشریعی، انسان باید هر کاری را که انجام میدهد تنها برای خدا انجام دهد که در آیه 8 سوره انسان و آیات دیگر از آن به «وجه الله» تعبیر شده است. پس بندگی یعنی کار برای خدا. با چنین رابطه و نسبتی است که انسان به تقوا و ایمان (بقره، آیه 21)، علم لدنی (بقره، آیه 282)، قدرت تشخیص حق و باطل(انفال، آیه 29) الهامات فجوری و تقوایی و فعل الخیرات و انجام کارهای خیر با اشارات غیبی الهی و امدادهای خداوندی میرسد و به مراتب سه گانه علم الیقین و عین الیقین و حق الیقین دست مییابد که خدایی و ربانی شده و در مقام خلافت الهی قرار میگیرد. (تکاثر، آیات 5 و 7؛ واقعه، آیه 95؛ بقره، آیه 138؛ آل عمران، آیه 79؛ بقره، آیه 30)