دنیا برای سالک هدف نیست (سلوک عارفانه)
(بدان ای سالک راه خدا!) ارزش هر موجودی متناسب با کیفیت وجودی و آثاری است که آن موجود دارد، مثلا اگر موجودی از نظر وجودی جنبه وسیلهای داشته باشد، ارزشش هم به همان مقدار خواهد بود.
نکته دیگر اینکه انسان هر چه را که هدفگیری میکند باید امر ثابت و مستقری باشد. چون عقل میگوید، هدفگیری امور متغیر و ناپایدار کار لغو و بیهودهای است.
بنابراین عالم طبیعت و ماده که متغیر و ناپایدار است و ذات آن آناً فَاناً فانی میشود، یعنی هم حالاتش تغییر میکند و هم ذات آن در یک حال باقی نمیماند، اساسا یکی از فرقهای هدف و وسیله این است که هدف هیچگاه نباید تغییر کند، در حالی که تغییر وسیله ممکن و بلکه بسیار شایع است. کسانی که دنیا را به عنوان هدف بقای خود انتخاب میکنند، به دو مطلب اعتقاد دارند که هر دوی آنها اشتباه است. اول اینکه خیال میکنند «مردن» یعنی فانی شدن و نیستی انسان، دوم اینکه خیال میکنند با توسل به امور دنیایی میتوانند هستی خود را جاودانه کنند و جوابگوی ندای فطرت خویش باشند.(1)
_____________________
1- رسائل بندگی، آیتالله شیخ مجتبی تهرانی، ص 65