گزارش وزارت خارجه توجیه بدعهدی آمریکاست

سرویس سیاسی-

با گذشت 3 ماه از آغاز اجرای برجام، وزارت امور خارجه مطابق قانون «اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام» گزارشی را از اجرای برجام به کمیسیون امنیت ملی مجلس ارائه داده است که به زعم کارشناسان، این گزارش بیش از آن که بر مبنای واقعیت ها و گویای اقدامات انجام شده بر اساس توافق برجام باشد، به نوعی توجیه کننده ضعف‌ها و ابهامات آشکار برجام است که به اعتراف رئیس کل بانک مرکزی، تاکنون تقریبا هیچ چیز از برجام به دست نیاورده ایم.
توافق برجام که با شروط 9 گانه مقام معظم رهبری بر مصوبه شورای عالی امنیت ملی، مورد تأیید قرار گرفت، در طول این مدت و تا روز اجرای آن و سه ماهه بعد از اجرا، به روشنی ثابت کرد که علی رغم حواله دادن بسیاری از وعده های دولت از جمله حل مسئله رکود، ایجاد رونق اقتصادی و حتی محیط زیست و آب خوردن، نمی تواند کلید حل مشکلات اقتصادی باشد، به طوری که بسیاری از مسئولین دولتی از جمله وزیر نفت، رئیس کل بانک مرکزی تا وزیر صنعت و آقایان صالحی و عراقچی و حتی وزیر محترم خارجه نیز از محقق نشدن وعده های طرف مقابل به ویژه آمریکا ابراز نارضایتی و گله‌مندی کرده اند.
ولی‌الله سیف، رئیس کل بانک مرکزی ایران در مصاحبه با بلومبرگ ضمن ابراز نارضایتی از نبود امکان دسترسی ایران به شبکه مالی جهانی - سوئیفت - و موانع دسترسی به دلار، گفته بود: با گذشت 3 ماه از اجرایی شدن توافق هسته‌ای بین ایران و قدرت‌های غربی، جمهوری اسلامی نتوانسته به حدود 100 میلیارد دلار از دارایی‌هایش که در خارج از کشور است دسترسی پیدا کند ...... تا به اینجا، ایران «تقریباً هیچ‌چیز» از اجرای توافق به دست نیاورده است. در همین راستا جان کربی، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در واکنش به اظهارات ولی‌‌الله سیف، رئیس بانک مرکزی ایران مدعی شد واشنگتن به همه تعهداتش تحت برجام عمل کرده و نیازی نیست واشنگتن اقدامات بیشتری برای ایران در این زمینه انجام دهد.  جاش ارنست سخنگوی کاخ سفید نیز برجام را شامل دسترسی تهران به سیستم مالی آمریکا ندانست و گفت که ایران در این خصوص اشتباه می‌کند چرا که آمریکا برای حل این موضوع هیچ قولی نداده است!
طبق گفته رئیس جمهور محترم که چندی پیش برجام را به ابر زودگذری تشبیه کرده بود که منافع آن به سرعت از دست می رود، باید گفت که ابر برجام آن قدر به سرعت حرکت کرد، که هیچ چیز از سایه آن برای کشور باقی نماند!
لذا همان‌طور که از اظهارات آمریکایی‌ها برمی‌آید، ایالات متحده آمریکا قصد تسهیل در روابط بانکی ایران با سایر کشورها را ندارد و اعضای دولت یازدهم به جای این‌که هم‌اکنون - پس از اجرای کامل تعهدات هسته ای ایران- به فکر درخواست و خواهش از آمریکایی‌ها باشند باید پیگیر لغو تحریم مبادله دلاری در جریان مذاکرات هسته‌ای می بودند تا شرایط کنونی ایجاد نشود.
لذا با توجه به صحبت‌های مقامات خارجی و سخنان سیف می‌توان گفت که برجام دارای ضعف‌های فنی و حقوقی بسیاری است و تیم مذاکره کننده کشورمان با ذوق‌زدگی و اعتماد نابه‌جا به شیطان بزرگ شرایط فعلی را رقم زده است و بعد از سه ماه از اجرای برجام و ظاهر شدن ضعف ها، ابهامات و «خسارت های محض» آن، یعنی همان هشدارهایی که پیش از این منتقدین می دادند و به جهنم حواله داده و بی سواد خوانده می شدند، وزارت خارجه با تدوین و ارائه گزارشی تکراری که پیشتر در اظهارات رسانه ای دولتمردان آمده بود، به جای توضیح و ارائه راهکار، در حقیقت تلاشی برای پوشاندن ضعف ها و توجیه اقدامات آمریکایی ها کرده است و در این بین مسائل داخلی را موانع دستیابی به ظرفیت ها و مواهب برجام بر می‌شمرد!
این در حالی است که مطابق تبصره دوم بند سوم نامه رهبر انقلاب در مورد الزامات برجام «در سراسر دوره‌ هشت‌ساله، وضع هرگونه تحریم در هر سطح و به هر بهانه‌ای (از جمله بهانه‌های تکراری و خودساخته تروریسم و حقوق بشر) توسّط هر یک از کشورهای طرف مذاکرات، نقض برجام محسوب خواهد شد و دولت موظّف است طبق بند ۳ مصوّبه مجلس، اقدامهای لازم را انجام دهد و فعّالیّتهای برجام را متوقّف کند. دولت محترم توجه داشته باشد که به جای توجیه نقض عهدهای طرف مقابل باید اقدام متقابل صورت گیرد و توسط هیئت نظارت بر آن گزارشی واضح و بدون ابهام از آن چیزی که تاکنون اتفاق افتاده ارائه شود. نظرات برخی از  نمایندگان مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با کیهان در ادامه آمده است.

بهرام بیرانوند
عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی
در این گزارش از تنها چیزی که خبری نیست، تعهدات طرف مقابل به ویژه آمریکایی‌ها است که وزارت خارجه کشور ما صرفا درآن اقدام به تلاش برای باز نشر وعده‌های غرب کرده تا همچنان اعتماد آنان را جلب نماید.
تحریم‌های اولیه و سیستم مالی آمریکا و ممنوعیت استفاده از دلار کماکان برای ایران باقی است و چیزی نسبت به گذشته تغییر نکرده است. وضعیت برای سرمایه‌گذاران و تجار داخلی نسبت به گذشته هیچ تغییری نکرده و دولتمردان در گزارش وزارت‌خارجه فقط قول و قرارهای آمریکایی‌ها را بازگو کرده‌اند.

فاطمه آلیا
عضو کمیسیون شوراها و امور داخلی
باز هم اتفاق جدیدی نیفتاده، در حالی که موگرینی جسورانه در تهران می‌گوید تحریم‌ها به دلیل مسائل حقوق بشری ادامه دارد همچنان موضع‌گیری وزارت خارجه منفعلانه، غیر واقعی و غیرانقلابی و توجیه‌گر عهد شکنی‌های آمریکا در توافق است که در آن به مسائل بی‌پایه روی کاغذ بسنده شده است.
این گزارش در شأن مجلس و ملت ایران نیست و از نظر اکثریت نمایندگان با این گزارش نمی‌توان مطالبات توافق برجام و مردم را دنبال کرد، چرا که وزارت‌خارجه قبل از پیگیری منافع ملی به دنبال توجیه اقدامات و عهدشکنی‌های آمریکایی‌ها بوده است.

حسینعلی حاجی دلیگانی
عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات
انتظار داشتیم گزارشی که می‌گیریم بنا بر آن چیزی که در واقعیات اتفاق افتاده باشد اما صورت مسئله و نتیجه‌گیری نادرست و مبهم است؛ معلوم نیست آمریکایی‌ها اصلا چه کردند و کدام یک از تعهدات خود را عملی کردند، آن هم زمانی که ما جلوتر از زمانبندی تعهدات خود را انجام داده‌ایم.
از اول بسیاری از منتقدین گفتند که نمی‌شود به آمریکا اعتماد کرد اما دولتمردان اعتنایی نکردند تا این که بعد از این مدت که از برجام گذشته و بعد از اعترافات بسیاری از مقامات دولتی و همچنین آقای سیف، متوجه شده‌اند که چه اشتباهی کرده‌اند و برای همه ملت نیز این قضیه روشن و ثابت شد.

جواد کریمی قدوسی
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی
بخش اعظم گزارش تکرار مکررات دفاعیات دولت از برجام است، تعهدات ایران برجسته و تعهدات طرف مقابل محدود و با اما و اگرها آمده است. آمریکا با تهدید و تحریم اجازه ارتباط سیستم بانکی دنیا با ایران را نمی‌دهد و این گزارش با آن اعترافات واقعی آقای سیف کاملا مغایرت دارد.
در حالی در گزارش آمده که مسائل داخلی مانع اجرای برجام است که همه دستگاه‌ها و کل نظام در پی اجرای برجام با دولت همراه بوده‌اند. تذکری آماده کرده‌ایم مبنی بر تعیین ضرب‌الاجل از طرف دولت برای آمریکا در مورد اجرای بی‌کم و کاست برجام که احتمالا هفته آتی در صحن مجلس ارائه شود.

نقوی حسینی
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی
واقعا باید گفت این گزارش بسیار سطحی، سبک، بی عمق و یک مشت ادعاهای واهی بدون ارائه اسناد کافی و فقط یک مشت مصاحبه است. برای نشان دادن ذوق‌زدگی ما در اجرای تعهداتمان که نیازی به ارائه این گزارش نبود چرا که آژانس انرژی اتمی این کار را بهتر و کامل‌تر  انجام داده است.
حتما آمریکایی‌ها از این گزارش خوشحال شده‌اند چون وزارت‌خارجه نقض عهد آنان را تبرئه کرده به طوری که آنها در حق ما لطف کرده‌اند و ما خطاکاریم. امیدوارم کمیسیون امنیت مجلس این گزارش را بررسی و به وزارت خارجه برگرداند و نپذیرد، ای کاش در گزارش اعترافات صالحی، ظریف، عراقچی و سیف هم می‌آمد. دولت حداقل جواب یاوه‌گویی آمریکا را بدهد و از ملت به خاطر این چند سال معطلی عذرخواهی کند.

سید مسعود میرکاظمی
عضو کمیسیون انرژی
ثابت شد که آمریکایی‌ها نه تنها به وعده خود عمل نمی‌کنند بلکه به دیگران هم این اجازه را نمی‌دهند، بنابراین دولت روش خود را عوض کند و برای حفظ آبروی برجام، توجیه‌گر بدقولی‌های آمریکا نباشد. اقتصاد کشور معطل حل مسئله برجام شده و رکود عمیق و مشکلات بیشتر شده، دولت نمی‌تواند مسیر تکراری برجام را ادامه دهد و بالاخره این همه خسارات سقفی دارد.
آنچه در عمل اتفاق افتاده قابل پیش‌بینی بود و همه کارشناسان که خصلت و ذات آمریکایی‌ها را می‌شناختند، هشدارها را داده بودند. آمریکایی‌ها حتی اگر بنویسند هم انجام نمی‌دهند وای به حال این که تفاهمی پر از ابهام و ایراد باشد. دولتمردان خود نیز به ضعف برجام اذعان دارند، پس حقیقت را بگویند.

اسماعیل  کوثری
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی
انجام مو به مو و کامل تعهدات ما گویی برای نویسندگان این گزارش رضایت بخش بوده چرا که تعهدات مربوط به 1+5 و آمریکا غیر شفاف و بصورت پیچیده بیان شده که در حقیقت کار غربی ها را توجیه کرده‌اند. نتیجه‌گیری نکردند و با طرف مقابل مدارا شده است.
در گزارش وزارت‌خارجه به کمیسیون امنیت ملی مجلس تعهدات و وظایف غربی‌ها شفاف بیان نشده گویی از آن سر باز زده شده و برای دولت مهم نبوده است و می‌گویند که برطرف نشدن تحریم‌ها به دلیل مسائل غیرهسته‌ای است، در حالی که آمریکایی‌ها وعده دادند که تحریم‌ها را لغو کنند.

محمد صالح جوکار
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی
گزارشی که از روند اجرای برجام به مجلس ارائه شده، به خصوص بخش‌هایی از آن که مربوط به مسئله سوئیفت است با اظهارات رئیس کل بانک مرکزی و وزیر امور خارجه در مورد روند اجرای برجام مغایر است. این گزارش همان چیزهایی است که آقای عراقچی در رسانه ملی توضیح داده بود.
در واقع گزارش وزارت‌خارجه آن چیزی است که روی کاغذ توافق شده است و اتفاقاتی که در عمل در روند اجرای برجام افتاده است، توضیح داده نشده است. توضیح داده شده که جمهوری اسلامی به تعهدات خود به صورت کامل عمل کرده است اما توضیح نداده است که در عمل، طرف مقابل به تعهدات خود عمل کرده است یا خیر؟

سید ناصر موسوی لارگانی
عضو کمیسیون اقتصادی
رئیس بانک مرکزی هم به عهدشکنی آمریکا پس از برجام اعتراف کرد. متاسفانه برجام تاکنون هیچ دستاوردی برای ایران نداشته است. آقایان دولتی بحث زیاد داشتند که سوئیفت باز شده و حتی در یک روز اعلام کردند که هزار ال سی باز شده است ولی عملا مشخص بود کاری انجام نشده است.
دولت باید طبق وعده‌ای که به ملت ایران داد (که اگر طرف مقابل بخواهد به تعهد خود عمل نکند ما دوباره کار را از سر می‌گیریم) عمل کند. طبق نظر کارشناسان ما اگر بخواهیم به جایگاه قبل بازگردیم حداقل ۵-۴ سال طول می‌کشد تا بتوانیم به آن جایگاه قبلی بازگردیم.

حمید رسایی
عضو کمیسیون اصل نود
مشروعیت اجرای برجام به مصوبه مجلس و شورای عالی امنیت ملی نبوده بلکه به امضای مقام معظم رهبری است. گزارش وزارت‌خارجه به مجلس درباره برجام باید متناظر با مطالبات نامه رهبری و مصوبه مجلس باشد. وزارت خارجه متن برجام را کپی کرده و به عنوان گزارش به کمیسیون امنیت ملی مجلس داد.
وزارت امورخارجه متن برجام را کپی کرده و به عنوان گزارش به مجلس ارائه داده است که ما باید این کارها را بکنیم و طرف مقابل نیز این کارها را بکند. این گزارش طرف مقابل را تبرئه و داخل را متهم کرده است و متناسب با نامه مقام معظم رهبری نیست.