سرویس اقتصادی-

حمید بعیدی نژاد رئیس تیم کارشناسی ایران در مذاکرات هسته ای، پس از بر ملا شدن تنها بخش‌هایی از پشت پرده برجام و آشکار شدن بخشی از حقیقت آن در پی اظهارات همکارانش در دولت، در صفحه اینستاگرام خود نوشت: تیم مذاکرات هسته‌ای افتخار دارد که برای قانع کردن مردم عزیزمان نسبت به اجرای برجام هیچ‌گاه به آنها دروغ و یا غیرواقع نگفته است و در همین چارچوب لغو تحریم سیستم پیام‌رسانی انتقالات بانکی یا همان سوئیفت و وصل شدن تمامی بانک‌های خارج شده از تحریم به سوئیفت بطور قطعی و مکرر از طرف خود سوئیفت و از سوی تمام مسئولان ذیربط به مردم عزیزمان گزارش و اعلام شده است. اما روزی نمی‌گذرد که در تضاد با این بیانیه‌های روشن مردم کشورمان با بیانیه‌های مکرری از سوی برخی رسانه‌ها مواجه می‌شوند که در وصل شدن بانک‌های غیرتحریمی‌ ایرانی به سوئیفت ایجاد تردید و تشکیک می‌کنند.
این اظهارات مدیر کل سیاسی و امنیت بین‌الملل وزارت خارجه در حالی است که کیهان روز گذشته در گزارشی به پوشش اظهارات صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی درباره بدعهدی غربی‌ها در اجرای برجام پرداخت که گفته بود تهران به آنچه باید، متعهد است، اما تأخیری در طرف مقابل هست که مسئولیتش هم با خودش است؛ هیچ مانع مشخصی وجود ندارد اما منظورم اینجا، تاخیرشان در اجرای برخی نقاط به شکل کامل است.
صالحی در ادامه، «رفع تحریم به موجب توافق»‌ را از مصادیق این تأخیر برشمرد و افزود: تا الان برخی بانک‌های بزرگ اروپایی تحریم‌هایش را به‌طور کامل پایان نداده است چرا که قبلا تعهد داده که با ایران مراوده تجاری نداشته باشد.
صالحی به این نکته هم اشاره کرده بود که ما هنوز منتظر هستیم که وزارت خارجه ایران با اتحادیه اروپا تماس بگیرد و این بحران را حل کند.
در ادامه گزارش کیهان به اظهارات مسئولان دولتی و فعالان بخش خصوصی اشاره شده بود، که آنها تأکید کرده‌اند تاکنون خبری از برقراری سوئیفت نشده است، چه برسد به گشایش 1000 ال‌سی در روز تعطیلی اروپا که از سوی رئیس‌جمهور و در روز اجرای برجام ادعا شد.
اما معلوم نیست مدیر کل سیاسی و امنیت بین‌الملل وزارت خارجه کدام طیف اقتصادی را به عنوان مرجع راستی‌آزمایی برقراری سوئیفت قبول دارد؟ دولتمردان؟ فعالان بخش خصوصی؟ یا طرف‌های خارجی که بنا به ادعای دولت مایل به سرمایه‌گذاری و حضور در ایران هستند؟ برای روشن شدن این موضوع اشاره به اظهارات سه گروه فوق خالی از لطف نیست.
مشکلات مالی و بیمه‌ای
در این رابطه مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران می‌گوید که به رغم افزایش ملموس صادرات نفت ایران در ماه جاری ایران همچنان با مشکلاتی در صادرات نفت خود مواجه است، چرا که خریداران به‌دلیل مشکلات مالی و بیمه نفت‌کش‌ها نسبت به افزایش تجارت با ایران بلافاصله بعد از لغو تحریم‌ها محتاط هستند.
محسن قمصری اظهار داشت: تحریم‌ها باعث شده بودند که صادرات نفت ایران از نقطه اوج روزانه 2/5 میلیون بشکه در دوران قبل از 2011 به تنها حدود یک میلیون بشکه در سال‌های اخیر تنزل پیدا کند، اما صادرات نفت ایران به ویژه به اروپا به دلیل نبود شفافیت در بیمه نفت‌کش‌ها و صدور اعتبار‌نامه از سوی بانک‌های اروپایی پیچیده شده است.
همچنین مدیرعامل بانک توسعه تعاون هم گفته است که رفع تحریم سوئیفت بانک توسعه تعاون در جریان بوده اما در بررسی‌ها مشخص شد که هنوز مشکل سوئیفت بانک توسعه تعاون رفع نشده است.
چندی پیش نیز در نشست خبری مدیرعامل بانک توسعه صادرات وقتی خبرنگار کیهان از وی پرسید باتوجه به اینکه آقای سیف رئیس کل بانک مرکزی وعده داده بود روز یکشنبه سوئیفت برقرار شود آیا این اتفاق درباره بانک شما رخ داد یا نه؟ صالح‌آبادی در پاسخ گفت: درحال حاضر نمی‌توانیم از طریق سوئیفت پیام بفرستیم و با بانک‌های خارجی ارتباط برقرار کنیم.
علاوه بر این سخنان رئیس سازمان انرژی اتمی درباره خودداری بانک‌های اروپایی برای از سرگیری مراودات تجاری با ایران چه معنایی جز توقف تراکنش‌های مالی مورد ادعای دولت دارد؟
دروغ است!
اظهارات فعالان بخش خصوصی نیز درباره صحت ادعای دولت و بویژه رئیس بانک مرکزی مبنی بر راه افتادن سوئیفت خواندنی است. اسدالله عسگراولادی، عضو اتاق بازرگانی ایران گفته است: متاسفانه علی‌رغم اخبار منتشر شده تحریم سوئیفت همچنان پابرجاست و لغو آن دروغ است.
همچنین فاطمه مقیمی، نایب رئیس اتاق بازرگانی تهران تأکید کرده است: اتصال بانکهای کشور به سوئیفت و یا امکان بازگشایی ال‌سی برای همه آنها همچنان فراهم نیست و بانک مرکزی اعلام کرده که در حال فراهم کردن زیرساخت‌های لازم برای این کار است. وی با اعلام این خبر افزود: همچنان هیچ یک از بانک‌های اروپایی برای اتصال به سوئیفت و یا بازگشایی ال‌سی با بانکهای ما همکاری نمی‌کنند و منتظرند تا آمریکا برای همکاری مجدد با ایران تضمین‌های لازم را به آنها بدهد.
گلایه خارجی‌ها
جالب تر از همه این موارد اظهار نظر طرف‌های خارجی درباره صحت ادعای دولتی‌ها در مورد برقراری سوئیفت است، چرا که جایی برای جانبداری مورد ادعای دولتی‌ها باقی نمی‌گذارد. اخیرا مقامات هندی با اشاره به مذاکره تهران و دهلی‌نو برای تأسیس شعب بانکی در کشورهای یکدیگر و احیای اتحادیه پایاپای آسیایی، از گلایه تجار این کشور به علت برقرار نشدن سوئیفت بانک‌های بزرگ ایرانی خبر داده‌اند.
به گزارش فارس از بیزینس لاین، این مذاکرات به این دلیل صورت گرفت که هرچند تحریم‌های تجاری ایران لغو شده است اما تحریم‌های ثانویه آمریکا همچنان پابرجاست و در نتیجه، گزینه انجام تراکنش‌ها به دلار هنوز برای تاجران فراهم نیست.
بر اساس این گزارش، صادرکنندگان هندی از عدم راه افتادن سوئیفت در تمامی بانک‌های ایران که این امر پرداخت‌ها را دشوار می‌سازد، شکایت می‌کنند.
آجای ساهای مدیرعامل فدراسیون سازمان‌های صادراتی هند نیز در این‌باره گفته است: «برای بانک‌هایی که متصل بودند، سوئیفت دوباره شروع به کار کرده است اما برای دیگر بانک‌های ایرانی شامل برخی از بانک‌های بزرگ ایران، این تسهیلات هنوز در دسترس نیست که مشکلاتی ایجاد می‌کند.»
موانع بیمه‌ای و مالی برقرار است
در همین رابطه مدیر عامل بزرگترین شرکت حمل و نقل کشتی‌های نفتکش هم در تأیید مشکلات باقی مانده بر سر راه مبادلات بین‌المللی ایران می‌گوید: بیمه محموله‌های نفتی ایران همچنان بطور کامل اجرا نمی‌شود و اجرای کامل آن احتمالا ۲ تا ۳ ماه طول می‌کشد و این عامل اجازه افزایش چشمگیر صادرات نفت ایران را متوقف می‌کند.به گزارش مهر به نقل از رویترز، «روبرت مک لیود» مدیر عامل «فرانت لاین» که به عنوان بزرگترین شرکت حمل و نقل کشتی‌های نفتکش جهان محسوب می‌شود،  با اعلام این خبر گفته است: علیرغم توافق هسته‌ای ایران و اجرای برجام، همچنان موانع بیمه‌ای و مالی بر سر راه تجارت ایران وجود دارد.وی افزود: دولت ایالات متحده هنوز روابط تجاری اشخاص و شرکت‌های این کشور را با ایران ممنوع اعلام کرده است و شرکت‌های بیمه‌ای آمریکایی درصدد شفاف‌سازی جزئیات روابط تجاری خود با ایران براساس معیارهای دولت این کشور هستند.
در حقیقت این اظهارات مقام‌های داخلی و خارجی و همچنین اخبار دیگری که از پشت پرده قراردادهای دولت روحانی با غربی‌ها (همچون امتناع بانک‌های اروپایی برای تأمین مالی قرارداد فروش هواپیماهای ایرباس به ایران)  منتشر می‌شود عموما از لغو نشدن تحریم‌های مالی بین‌المللی پس از اجرای برجام و تردید شرکت‌های جهانی در برقراری ارتباط رسمی با ایران خبر می‌دهند. این اخبار در مغایرت با ادعای مسئولان دولت خصوصا آنهایی است که بارها به کارشناسان و منتقدان برجام تاخته‌اند و می‌تازند و هرگونه نقص در برجام و اجرای آن را منکر می‌شوند.
بنابراین کسانی که ادعا می‌کنند حاضرند نماینده رسانه‌های منتقد را به بانک‌ها ببرند و به آنها بقبولانند که سوئیفت برقرار شده، بهتر است ابتدا همکاران خود در مراکز اقتصادی و مالی و همچنین فعالان بخش خصوصی و طرف‌های خارجی را در این زمینه متقاعد نمایند!
بدون شک حامیان توافق هسته‌ای تلاش می‌کنند چشم و گوش‌ها را بسته و فضا را هیجانی نگه دارند تا کسی از حقایق پسابرجام آگاه نشود و در این راستا هیچ تلاشی را فرو نمی‌گذارند. به همین ترتیب تعبیر یک فعال اقتصادی که درباره ادعای بانک مرکزی درمورد وصل شدن سوئیفت گفته بود این حرف‌ها «کاربرد انتخاباتی» داشته است به واقعیت نزدیکتر به نظر می‌رسد. مسئولان وزارت خارجه که روزی برجام را فتح الفتوح و معجزه قرن می‌دانستند، با اتمام انتخابات و فرو‌نشستن گرد و خاکی که خود به راه انداخته بودند، ناچار به اعتراف شده‌اند و اکنون می‌گویند که از برجام انتظار معجزه نداشته باشید! ولی مردم به خوبی می‌دانند که بزک برجام تاریخ مصرف دارد و از این به بعد به جای گفتن از عملکرد و واقعیت‌های اقتصادی سه ساله دولت، سیر اعترافات و حاشا کردن وعده‌های گذشته آغاز خواهد شد، چرا که اگر حرفی برای گفتن بود، نرخ رشد اقتصادی اعلام می‌شد!