عباس شمسعلی
اشاره
جهاد و شهادت به عنوان یک فرهنگ در دین و آیین ما جایگاهی ارزشمند و والا دارد. در دین مبین اسلام و قرآن کریم مجاهد وشهید به عنوان کسی که آگاهانه در راه حفظ دین و در لبیک به فرمان پروردگار خود در برابر دشمنان سینه سپر می‌کند جایگاهی بی‌نظیر دارد و نمونه‌های زیادی از آیات و روایات در تبیین جایگاه و مقام شهدا و مجاهدین در راه حق وجود دارد. این فرهنگ از ابتدا با طلوع و گسترش اسلام پیوندی عمیق داشته که اوج و نمونه بارز آن ماجرای کربلا است. هرچند در طول قرنها و سالهای متمادی پس از واقعه عاشورا همواره عده زیادی از مسلمانان و حتی آزادگان در سایر ادیان و جوامع با تأسی از فرهنگ عاشورا با بذل جان  دربرابر ظلم و جور ایستاده‌اند که نمونه‌های زیادی از آن را می‌توان نام برد اما به دلایل مختلف به‌طور کامل از این میراث ماندگار استفاده نشد. در طول مبارزات ملت ایران با رژیم پهلوی و پس از پیروزی انقلاب اسلامی شاهد ظهور دوباره گنج ارزشمند جهاد و شهادت بودیم که توانست ملت ما را از گردنه‌های سخت به سلامت عبور دهد. موضوع این نوشتار را به تأثیر انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی(ره) در احیای فرهنگ جهاد و شهادت و انتقال آن به سایر ملت‌ها اختصاص داده‌ایم.
نهضت حسینی
با شکل گیری نهضت امام خمینی(ره) که با تبعیت از نهضت حسینی به راه افتاد تلاش برای سرکوب آن از سوی حاکمان جبار زمان آغاز شد ودر این میان ایستادگی و مقاومت در برابر یزید زمان منجر به ریخته شدن خون‌های زیادی شد که این خونها خود مثل چراغی روشنگر راه درست را نشان می‌داد، گویی این بار برخلاف گذشته نمونه کامل‌تر و عینی تری از نسخه عاشورا به عرصه آمده بود و در نهایت طبق وعده نصرت الهی خون بر شمشیر پیروز شد و انقلاب اسلامی ایران با تبعیت از نهضت عاشورا و به برکت فرهنگ جهاد و شهادت که بار دیگر فرصت تجلی پیدا کرده بود توانست کاخ ظلم و جور یزید زمان را فرو ریزد و بار دیگر ثابت کند اگر ملتی در پای آرمانهای خود ایستادگی کند و با ایمان راسخ به نصرت الهی با جهاد و ایثار و گذشتن از جان کوشش کند پیروزیش حتمی است.
اولین درس بزرگ انقلاب اسلامی به همه آزادگان و از جمله مسلمانان جهان درس ایستادگی و مقاومت برای برون رفت از زیر سلطه و یوغ حاکمان ظالم تا سر حد بذل جان و از خود گذشتگی بود.
در طول مبارزات ملت علیه حکومت پهلوی عده زیادی جان خود را نثار کردند از مردم کوچه و خیابان و دانش آموز و دانشجو تا علمایی همچون آیت‌الله غفاری و آیت‌الله سعیدی که با خون خود نهال نوپای انقلاب را آبیاری کردند.
جهاد و شهادت پس از انقلاب
با پیروزی انقلاب اسلامی نیز روحیه و فرهنگ ایثار و جهاد با تدبیر امام راحل بیش از پیش در روح حاکم بر انقلاب دمیده شد چه با تشکیل نهادهایی مانند جهاد سازندگی و چه با تشکیل ارگان‌هایی چون بسیج وسپاه پاسداران برای حراست از انقلاب و چه حکیمانه بود این تدبیر؛ چرا که به فاصله کوتاهی دشمنان که مهم‌ترین پایگاه منطقه‌ای خود را از دست داده بودند به فکر ضربه زدن به بدنه تازه شکل گرفته انقلاب افتادند. غائله‌های جدایی طلبانه در برخی نقاط کشور که با حمایت و برنامه‌ریزی دشمنان شکل گرفت نمونه بارز این تلاش مذبوحانه بود که با حضور به موقع جوانان از خود گذشته که پای مکتب امام خود درس جهاد و شهادت را به خوبی آموخته بودند با ناکامی دشمنان پایان یافت.
دفاع مقدس آیینه کربلا
به جرئت می‌توان اوج تبلور فرهنگ جهاد و شهادت در طول حیات انقلاب را سالهای دفاع مقدس دانست، آنجا که دشمن زخم خورده که این‌بار با رشادت جوانان این مملکت پایگاه جاسوسی خود در کشورمان را نیز از دست رفته می‌دید با همراهی تعداد زیادی از کشورهای دیگر با تشویق و تقویت رژیم بعث عراق قصد ریشه کنی نظام و انقلاب اسلامی را داشت و تا بدانجا امید به موفقیت داشتند که صدام وعده حضور چند روزه در تهران پس از آغاز جنگ را می‌داد، اما جوانان و مردم کشورمان با تأسی از فرهنگ عاشورا آنچنان ایستادگی کردند که یک تنه در طولانی‌ترین جنگ قرن پشت این ائتلاف پلید را به خاک ذلت مالید آن هم درتنها جنگ قرنهای اخیر که یک وجب از خاک کشورمان به دست دشمن نیفتاد.  چه با برکت بود خون ده‌ها هزار شهید دفاع مقدس که تا همیشه انقلاب و نظام اسلامی را بیمه کرد و درسی به متجاوزان خوش خیال داد که دیگر به خود اجازه حتی فکر کردن به تجاوزی دیگر را ندهند.
یکی دیگر از برکات دوران دفاع مقدس تقویت روحیه استقلال و خود باوری و نداشتن تکیه به دیگران بود چرا که ملت ما سالهای طولانی جنگ را بدون اتکای به سایر کشورها پشت سر گذاشت و همین روحیه جهادی  پس از جنگ هرجا که وارد شد شگفتی آفرید، از جمله در پیشرفت‌های خیره‌کننده هسته‌ای که به قیمت خون دانشمندان و مجاهدان شهید عرصه علم به دست آمد یا قدرت دفاعی و موشکی که جان شهدای عزیزی چون تهرانی مقدم برای پیشرفت و تثبیت آن فدا شد. البته ‌ای کاش در همه عرصه‌ها از جمله فرهنگ، اقتصاد، صنعت و... هم شاهد به کار گیری فرهنگ جهادی به جای الگوهای نا مأنوس و غیربومی می‌بودیم. البته ملت ما بزرگان زیادی را نیز بر اثر ترور از دست داد که با ایستادگی در راه حق در تاریخ جاودان شدند.
صدور فرهنگ جهاد وشهادت
انقلاب اسلامی را به جرئت می‌توان آمال و آرزوی بسیاری از ملت‌های مظلوم و ضعیف به خصوص ملت‌های مسلمان منطقه دانست. آنها که سالها زیر ظلم ظالمان جهان هرچند در مواردی مبارزه نیز می‌کردند اما به دلیل نداشتن فاکتورهای لازم توفیقی پیدا نمی‌کردند، اما با پیروزی انقلاب اسلامی گویی نسخه کامل و شفا بخشی به دست آورده‌اند که می‌توانند با عمل به آن راه نجاتی بیابند.
انقلاب ما چند کلید طلایی در اختیار ملت‌های دیگر گذاشت، از جمله تکیه به داشته‌های خود و قطع امید از کشورهای دغل باز که رفیق دزدند و شریک قافله. برجسته‌ترین کلید رهایی که گشایشگر قفل تنومند استثمار، استعمار و استبداد بود فرهنگ جهاد وشهادت و از خود گذشتگی در راه آرمان‌ها بود که با درایت امام امت و لبیک ملت امتحان خود را به خوبی پشت سر گذاشته بود.
کم کم ملت‌های دیگر فهمیدند که راه صحیح مبارزه برای رهایی چیست.کم کم حلقه‌های مقاومت با الگوگیری از نسخه ارائه شده توسط انقلاب اسلامی در سایر کشورها شکل گرفت. نمونه‌های زیادی از تأثیر و الگو گرفتن ملت‌های دیگر از انقلاب اسلامی به ویژه فرهنگ جهاد و شهادت را می‌توان نام برد که در ابعاد و گستردگی مختلف منجر به اتفاقات و حوادث مبارکی شده است اما در اینجا به ذکر چند نمونه برجسته‌تر اشاره‌ای گذرا می‌کنیم.
فلسطین
در فلسطین سالها مبارزه با رژیم اشغالگر قدس در جریان بود اما راه به جایی نمی‌برد، پس از انقلاب اسلامی تغییرات ماهوی زیادی در مسئله فلسطین رقم خورد از جمله رویش دید و نگاه جهادی به جای تز ملی‌گرایانه و کلاسیک و تشکیل و تقویت گروه‌های جهادی، تحولی که امروزه لرزه بر اندام رژیم صهیونیستی می‌اندازد و در حملات و جنگ‌هایی که در سالهای اخیر توسط رژیم اسرائیل علیه مردم فلسطین به خصوص مردم غزه به راه افتاده است مقاومت جانانه و ایستادگی مردم و گروه‌های جهادی و شهادت طلب اوج تزلزل و وحشت  این رژیم جعلی به نمایش درآمده تا جایی که به دور خود دیوار کشیده است. این رژیم برای سرکوب روحیه جهاد و شهادت دست به هر جنایتی می‌زند از جمله ترور رهبران مبارز فلسطینی مثل شیخ احمد یاسین، فتحی شقاقی و... اما با این شهادت‌ها گویی خون تازه‌ای در رگهای جوانان فلسطینی به جوشش می‌آید.
لبنان
در لبنان هرچند سالها قبل با حضور افرادی همچون شهید چمران و امام موسی صدر اتفاق‌های خوبی برای تشکیل حلقه‌ها و گروه‌های جهادی و معرفی دیدگاه‌های ارزشی به وجود آمده بود اما تفرقه و چند دستگی گروه‌های مختلف در ابتدای دهه 80 میلادی تا بدانجا پیش رفت که بخش عمده‌ای از خاک این کشور به دست رژیم صهیونیستی اشغال شد، این بارهم تشکیل حلقه‌های مقاومت با تبعیت و الگو‌برداری از انقلاب و رهنمودهای امام خمینی(ره) در نهایت منجر به تشکیل گروه حزب الله شد،گروهی که در اوج تفرقه جامعه لبنان توانست با الگوی جهاد و شهادت نه تنها رژیم صهیونیستی را مجبور به فرار از خاک این کشور کند بلکه امروز تبدیل به خار چشم و کابوس این رژیم و متحدان غربی و عربی آن  شده است. در این راه هم جوانان زیادی امتحان خود در مکتب جهاد و شهادت را به خوبی پس دادند که شاید از بارز‌ترین آنها شهید سید عباس موسوی دبیر کل حزب الله، شیخ راغب‌حرب، عماد و جهاد مغنیه و... را بتوان نام برد.
افغانستان
حمله شوروی سابق به افغانستان در اوایل دهه 80 میلادی یکی دیگر از جلوه‌های ایستادگی و مقاومت بر پایه جهاد و شهادت را در معرض دید جهان گذاشت آنجا که مردم مظلوم و بی‌پناه افغانستان با تشکیل گروه‌های جهادی و نثار جان خود یکی از ابرقدرت‌های آن روز دنیا را به زانو درآوردند. بی‌شک یکی از رموز موفقیت مردم افغانستان پیروی از الگوی انقلاب اسلامی بود که قهرمانان و غیور مردانی همچون شهید بزرگوار احمد شاه مسعود را در خود پرورش داد که خواب از چشم دشمنان ربوده بود و در نهایت  با خدعه ونیرنگ به شهادت رسید. مردم این کشور با حفظ این روحیه توانستند گروه‌هایی چون طالبان که از حمایت کشورهایی همچون عربستان برخوردار بود را نیز ناکام بگذارند هرچند هنوز مشکلاتی در این کشور باقی مانده است که البته با حفظ وحدت و حفظ روحیه جهادی قابل حل است.
عراق
در عراق هم که نزدیک‌ترین مشترکات مذهبی و فرهنگی را با کشور ما دارد وجود علمای بزرگ همواره راهنمای مردم بوده است و پیروی از مراجع و علما یکی از ویژگی‌های مردم این کشور است. این کشور هرچند سالها با حکومت صدام و رژیم بعث سخت‌ترین شرایط را تحمل کرد و البته در طول سال‌ها مبارزه افراد بزرگی همچون شهید  آیت االه سید محمد باقر صدر که یکی از همفکران و یاران امام خمینی بود جان خود را نثار رهایی مردم عراق کردند اما سالها طول کشید تا به برکت خون شهدای بزرگ  این کشور پس از سقوط صدام  بار دیگر با تبعیت از فرامین علمای بزرگی همچون آیت‌الله سیستانی و البته پیروی از مکتب امام خمینی(ره) هم در بیرون کردن اشغالگران موفق شوند و هم اینک با پیروی مثال زدنی از الگوی انقلاب اسلامی و فرهنگ جهاد و شهادت توفیقات بسیار چشمگیری در خنثی‌سازی توطئه‌ها و نابودی دشمنان تکفیری از جمله داعش داشته باشند.
سوریه
ملت و دولت سوریه سالها نقش محوری و کلیدی خود در حفظ و تقویت محور مقاومت در لبنان و فلسطین را به خوبی ایفا کرده است و به همین دلیل هم مورد سخت‌ترین توطئه‌ها از سوی دشمنان غربی و منطقه‌ای مقاومت قرار گرفته است که از جمله تلاش برای اشغال این کشور توسط پست‌ترین گروه‌های تکفیری  با پرچم جعلی دین و حمایت کامل دولت‌های غربی، رژیم صهیونیستی و عوامل خودباخته منطقه‌ای آنها از این تروریست‌ها می‌باشد. اینجا بود که ملتی که مورد سخت‌ترین و وحشیانه‌ترین جنایات قرار گرفته بود بار دیگر کارایی و ارزش فرهنگ جهاد و شهادت را به اثبات رساند و با پیروی از این الگوی کارساز تا حد زیادی توطئه‌های دشمنان خود را ناکام گذاشت؛ از جمله بارزترین جلوه‌های جهاد و شهادت را می‌توان در ایستادگی 4 ساله مردم دو شهر نبل و الزهرا  با کمترین امکانات در برابر محاصره سنگین گروه‌های تروریستی و داعش دید که نصرت الهی همراه آنها شد و آزادی و شکست دشمن را رغم زد. البته ویژگی دیگر مبارزه در سوریه  در برابر گروه‌های تکفیری و حامیان آنها که برگ زرینی در تاریخ مقاومت و جهاد و شهادت به شمار می‌آید مبارزه‌ای فرا ملی و با حضور مجاهدان با ایمان از کشورهای مختلف اسلامی در کنار ملت و مجاهدان سوری است که با نثار جان خود و ایستادگی مثال زدنی نشان دادند جهاد و شهادت در راه آرمانها و ارزشها دیگر حتی مرز و کشور نمی‌شناسد به طوری که امروز رزمندگان غیور از کشورهای مختلف همچون لبنان، ایران، افغانستان، پاکستان و...  کیلومترها دورتر از وطن خود مشتاقانه و داوطلبانه پا در میدان جهاد و شهادت که امروز در سوریه تبلور پیدا کرده است می‌گذارند و خون پاکشان ضامن نجات و رهایی ملت سوریه و جبهه مقاومت از فتنه‌های شوم دشمنان خواهد بود. به جاست اگر یاد کنیم از شهدای مظلوم و غیور مدافع حرم و از جمله سردار شهید حسین همدانی که به حق کارشان بالاتر از زمان دفاع مقدس است چرا که برای جهاد و شهادت از وطن خود مهاجرت کرده‌اند.
یمن
 یکی دیگر از جلوه‌های جهاد و شهادت امروزه کشور یمن و ایستادگی مثال زدنی مردم این کشور در برابر وحشی‌ترین نمونه حکام جور یعنی رژیم آل سعود و هم پیمانان سست عنصر آن است که با وجود گذشت بیش از ده ماه از حملات ظالمانه و شهادت و مجروحیت هزاران نفر مردانه ایستادند و ثابت کردند سلاح جهاد مخلصانه وپیروی ازالگوی شهادت برنده‌تر از هر سلاحی است تا حدی که آل سعود که تکیه اش بر خرید چندین میلیارد دلاری سلاح وجنگ افزار از غرب  و استخدام مزدور برای جنگیدن است را دچار استیصال کرده است.
این ماجرا ادامه دارد
آری؛ نمونه‌های فراوان دیگری از الگوپذیری افراد و ملت‌های مظلوم از انقلاب اسلامی به ویژه به کار گرفتن فرهنگ جهاد و شهادت و زیر بار ظلم و ستم نرفتن را می‌توان نام برد که از شرق تا غرب عالم به چشم می‌خورد، از دریافت پیام حریت و آزادگی انقلاب اسلامی توسط ادواردو آنیلی فرزند ثروتمند‌ترین فرد ایتالیا که ایستادگی وی در پای این آرمان شهادت وی را رقم زد تا مردم مظلوم در اقصی نقاط عالم از جمله مسلمانان و شیعیان درپاکستان و نیجریه که نمونه بارز ایستادگی آنها با وجود تهدیدات و کشتار مظلومانه مثال زدنی است. هنوز مدت زیادی از کشتار شیعیان مظلوم نیجریه در زاریا  که تنها نسیمی از فرهنگ شهادت و ایستادگی در پای عقیده را به واسطه یکی از فرزندان معنوی امام خمینی(ره) یعنی شیخ زکزاکی دریافت کردند نمی‌گذرد. ایستادگی و مقاومت شهید شیخ باقر النمر نیز در عصر ما که منجر به شهادت وی شد خون جوشانی در رگ‌های ملت‌های مقاوم جاری کرد.
اینکه دشمنان اسلام ناب و ارزشهای انسانی امروزه بیش از هر زمان دیگری در تلاش برای خاموش کردن مشعل فروزان انقلاب اسلامی یا خدشه‌دار کردن فرهنگ جهاد وشهادت که بیشترین و سخت‌ترین ضربه‌ها را نیز به آنها وارد کرده است هستند نشان از کارایی و موفقیت این مکتب و فرهنگ است. دشمنان زخم خورده امروزه در تلاش برای معرفی نمونه‌های جعلی جهاد و شهادت با استفاده از گروه‌های تکفیری هستند غافل از آنکه نسخه و نمونه اصلی و الهی این فرهنگ که از کربلا آغاز و با انقلاب اسلامی و هدایت امام خمینی(ره) احیا شد امروزه با فرماندهی رهبر معظم انقلاب در میدان‌هایی به مراتب گسترده‌تر از قبل  در اختیار ملت‌ها و آزادگان جهان قرار گرفته و شمارش معکوس سقوط و نابودی دشمنان و ظهور مولا و صاحب اصلی عصر و زمان آغاز شده است.