شاهِ بیشین(کتاب انقلاب)
کتاب شاه بیشین به قلم محمد کاظم مزینانی توسط انتشارات سوره مهر به چاپ رسیده است.
این کتاب از جمله رمانهای تاریخ معاصر است که دربردارنده زندگی نامه محمدرضا پهلوی با چاشنی طنز است. زاویه دید غالب در آن، دوم شخص است و در مواردی هم زاویه دید اول شخص مفرد مشاهده میشود. لحن داستان شاعرانه توأم با طنز است که گاهی طنز آن به کاریکاتور پهلو میزند. درونمایه این اثر به قدرت رسیدن، در سایه قدرت قرارگرفتن و زوال قدرت است. نویسنده در این اثر با بکارگیری مناسب از ساختار کلمات، قدرت زبانی و معانی بیان، در کنار صحنهسازی مطلوب، مانع از خستگی خواننده شده است. وجود ظرافتهای طنز و تراژدی از محاسن اثر به شمار میآید. نثر وزین و دلنشین رمان یکی از نقاط قوت اثر محسوب میشود؛ که در آن از واژههای اصیل و بومی بهره گرفته است و گاه حتی از لحاظ موسیقایی همانند نثر مسجع است. داستان این کتاب از بیماری شاه آغاز میشود و سپس با نگاهی به گذشته، از کودکی تا لحظه مرگ محمدرضا پهلوی را روایت میکند؛ همچنین نوع نگاه شاه به زن، جامعه، دنیا، اطرافیان و حتی روابطش با اشیاء و حیوانات در این رمان بخوبی به تصویر کشیده شده است. شاه بیشین، «آه» میشود، که عنوان و محتوای این رمان به شکست و ناکامیهای محمدرضا پهلوی اشاره دارند. از این رو نویسنده در این اثر با ترجیع بند آه، در خلال داستان به یکی از ناکامیهای شاه اشاره میدارد. نشان دادن تضاد و دوگانگی در شخصیت شاه، اوج فساد دربار پهلوی و شخص شاه، نگاه کردن به انقلاب اسلامی از دیدگاه شاه از جمله موفقیتهایی است که در این رمان به خوبی به نگارش درآمده است.
به گفته نویسنده رمان «شاه بیشین» تلاش دارد تا بیشتر به مکنونات و درونیات شاه بپردازد و با این ترفند، دنیایی داستانی خلق کند تا برای ارایه فضاها و حرفهای نو و تازه، دست نویسنده باز باشد.
محمدکاظم مزینانی درباره چرایی نگارش این اثر خاطرنشان كرد: هنگام سقوط سلطنت شاه خائن، 14 ساله بودم. تمام آثار مكتوب درباره خاندان پهلوی را مطالعه و یادداشتبرداری كردم تا علل این سقوط دستمایه نگارش رمان «شاه بیشین» شوند.
وی با اشاره به ماجراهای این رمان 530 صفحهای گفت: قصه از بیماری شاه آغاز شده و سپس با نگاهی به گذشته، از كودكی تا لحظه مرگ محمدرضا از زبان وی روایت میشود. همچنین نوع نگاه شاه به زن، جامعه، دنیا، اطرافیان و حتی روابطش با اشیا و حیوانات در این رمان تصویر شده اند.
این داستان نویس درباره عنوان «شاه بیشین» اظهار داشت: شاه بیشین، «آه» میشود و به تمام حسرتهای شاه خائن نسبت به زندگی، همسر، گذر زمان و بلندپروازیهایش و شکست و ناکامیهایش اشاره دارد.
روایت رمان به شکل خطی نیست و بارها در طول روایت شکست خطی حوادث داستان اتفاق میافتد. به غیراز زندگی شاه و اطرافیانش، نویسنده شخصیتهای داستانی دیگری را هم وارد دنیای قصه کرده تا ابعاد خیالانگیز ماجرا به حاشیه رانده نشود. او با این شیوه نگارشی به استقلال شخصیتهای داستان خود هم تاکید دارد و نمیخواهد راوی صرف ماجراهای تاریخی باشد.