وعده فروش هواپیما هم مشروط شد!
ایرباس: آمریکا اجازه ندهد به ایران هواپیما نمی‌فروشیم!
علیرغم ادعای دولت مبنی بر اینکه با اجرای برجام تحریم‌ها برداشته می‌شود، شرکت ایرباس اعلام کرد تا زمانی که آمریکا اجازه ندهد امکان تحویل هواپیما به ایران را ندارد.
سرویس اقتصادی-
خبر انعقاد قرارداد دولت با شرکت هواپیماسازی فرانسوی ایرباس که در سفر اخیر حسن روحانی به اروپا انجام شد، مهم‌ترین دستاویز حامیان دولت در هفته گذشته برای اعلام عبور از تحریم‌ها و بازگشت شرکت‌های غربی به ایران پس از رفع تحریم‌ها بود. اما با گذشت یک هفته از این ماجرا هر روز خبری جدید از واقعیت‌های خرید اروپایی رئیس‌جمهور منتشر می‌شود.
در همین رابطه مدیر روابط عمومی شرکت ایرباس گفته است به این دلیل که بخش قابل توجهی از قطعات هواپیماهای این شرکت در آمریکا تولید می‌شود بدون تأیید مقامات کاخ سفید نمی‌توانیم هواپیما به ایران بدهیم.
جک روکا درگفت‌وگو با فارس، تأکید کرد: 40 درصد از قطعات هواپیماهای ایرباس، شامل بخش عمده‌ای از قطعات الکترونیکی، در آمریکا تولید می‌شود و ما باید منتظر تأیید آمریکا برای آغاز صادرات به ایران باشیم.
وی افزود: بر اساس قوانین موجود، صادرات محصولاتی که بیش از 10 درصد از آنها در آمریکا تولید می‌شود نیازمند مجوز از مقامات آمریکایی است.
این مقام ایرباس تأکید کرد در حال حاضر هواپیمای آماده تحویل به ایران نداریم، اما با تأیید کاخ سفید طی ماه‌های آینده و بر اساس سفارش شرکت ایرانی طرف قرارداد اولین فروند از این سفارش آماده خواهد شد.
اروپایی‌ها در حالی تهدید به ادامه تحریم‌ها از سوی آمریکا می‌کنند و تحویل هواپیما به ایران را منوط به اجازه آمریکا کرده اند که بر اساس برجام قرار بود هم تحریم‌های اروپایی برطرف شود و هم مانعی برای این قبیل قراردادها وجود نداشته باشد.
بر اساس یکی از بندهای برجام، اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه آمريكا ﻣﺘﻌﻬﺪ به ﺻﺎدرات، ﻓﺮوش، اﺟﺎره ﯾﺎ اﻧﺘﻘﺎل ﻫﻮاﭘﯿﻤﺎي ﻣﺴﺎﻓﺮﺑﺮي ﺗﺠﺎري اﻧﺤﺼﺎرا ﺑﺎ ﮐﺎرﺑﺮي ﻏﯿﺮﻧﻈﺎﻣﯽ به ايران مي‌شود. همچنين آمريكا متعهد به ﺻﺎدرات، ﻓﺮوش، اﺟﺎره ﯾﺎ اﻧﺘﻘﺎل ﻗﻄﻌﺎت ﯾﺪﮐﯽ و ﻗﻄﻌﺎت ﻋﻤﺪه ﺑﺮاي هواپیمای ﻣﺴﺎﻓﺮﺑﺮي ﺗﺠﺎري ﺑﻪ اﯾﺮان و اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﺗﺒﻌﯽ، از ﺟﻤﻠﻪ ﺿﻤﺎﻧﺖ، ﻧﮕﻬﺪاري، و ﺧﺪﻣﺎت ﺗﻌﻤﯿﺮ و ﺑﺎزﺑﯿﻨﯽﻫﺎي اﯾﻤﻨﯽ ﺑﺮاي ﮐﻠﯿﻪ ﻣﻮارد ﻣﺬﮐﻮر خواهد شد.
چنان که پیداست با اجرای توافق ایران و 1+5 نباید هیچ منعی برای استفاده ایران از صنعت هواپیمایی بین‌المللی وجود داشته باشد، ولی ترس شرکت‌های غربی از احتمال ادامه یافتن تحریم‌ها از سوی آمریکا چه معنایی به جز کارشکنی این کشور در مسیر اجرای برجام دارد؟
بانک‌های اروپایی هم نگرانند!
البته تنها شرکت ایرباس نیست که پس از اجرای برجام از سنگ‌اندازی‌های آمریکا و مشکلات پیش‌رو برای انعقاد قرارداد با ایران شکایت می‌کند. پیش از این یک روزنامه انگلیسی هم گزارش داده بود باقی‌ماندن زیرساخت تحریم‌ها و استمرار تحریم‌های اولیه موجب شده است که بانک‌های اروپایی از برقراری روابط تجاری با ایران امتناع کنند.
روزنامه گاردین با نظرسنجی از مسئولان ۱۰ بانک بزرگ اروپا نوشت: این بانک‌ها که از واکنش مقامات آمریکایی نگرانند، همچنان برای انجام معامله با ایران بی‌میل هستند و سیاست خود را در قبال این کشور تغییر نداده‌اند.
یک بانکدار اروپایی هم به این روزنامه گفته بود که تحریم‌ها در آمریکا واقعاً همچنان پابرجا هستند، تنها تحریم‌های مرتبط با هسته‌ای هستند که کاهش یافته‌اند.
برقراری سوئیفت...شاید بعدا!
اما داستان وعده‌های پیش از برجام و خلف وعده‌های پسابرجام تمامی ندارد. در حالی که بر اساس «آخرین وعده» رئیس کل بانک مرکزی قرار بود یکشنبه گذشته سامانه سوئیفت راه‌اندازی شود، مدیر امور بین‌الملل منابع بانک صنعت و معدن خبرداد که این بانک هنوز پیغامی از ناحیه سوئیفت دریافت نکرده است.
آرش عنصری در گفت‌وگو با نسیم آنلاین گفت که به دلیل به‌روز‌رسانی و نصب نرم‌افزارها، نقل و انتقال پیام به سوئیفت هنوز صورت نگرفته و پیش‌بینی کرد که انتقال پیام به سوئیفت بین یک هفته تا 10 روز هم به طول بیانجامد.
این در حالی است که چندی پیش ولی‌الله سیف، رئیس کل بانک مرکزی خبرداده بود که ۹ بانکی که قبلا تحریم شده‌اند تا یکشنبه (هفته گذشته) به سوئیفت متصل خواهند شد. اما یک روز پس از ادعای سیف رئیس کل بانک مرکزی مبنی بر حل مشکل سوئیفت، مدیران چند بانک اعلام کردند این مشکل هنوز برطرف نشده است.
پیش از این نیز پرویز عقیلی، مدیر عامل بانک خاورمیانه ایران در گفت‌وگو با رویترز اعلام کرد تاکنون پس از لغو تحریم‌ها حدود 40 درخواست سوئیفت به بانک‌های مختلف ارسال شده است و این بانک‌ها در پاسخ سوال‌هایی را برای دریافت مدارک بانک‌های ایرانی ارسال کرده‌اند.
حواشی ضد و نقیض پیرامون لغو تحریم سوئیفت اهمیت بالایی دارد چرا که لغو این تحریم از اهداف اصلی مذاکرات هسته‌ای بین ایران و گروه 5+1 به ویژه در دو سال و نیم گذشته بوده است و ارزش بسیار بالاتری از لغو تحریم فروش نفت دارد، زیرا اگر سامانه مبادلات مالی بانکی برای بانک‌های کشور وصل نشود عملا هیچ نقل و انتقال پولی بین ایران و سایر کشورها انجام نخواهد شد.
به اعتقاد صاحبنظران باقی ماندن تحریم سوئیفت تاثیرات اقتصادی برجام را به واردات کالاهای مصرفی از کشورهای اروپایی و آمریکایی تقلیل می‌دهد، زیرا ما همچنان مجبوریم که به جای دستیابی به منابع مالی بلوکه شده‌مان، از کشورهای دیگر کالای مصرفی مانند خودرو و یا هواپیما وارد کنیم، با این تفاوت که قبل از تحریم‌ها از کشورهایی مانند کره جنوبی و چین کالا وارد می‌کردیم و اکنون از کشورهای اروپایی و آمریکایی کالا وارد می‌کنیم.
ولخرجی‌های محرمانه!
آنچه بیش از همه به شبهات پیرامون اختلاف فاحش میان وعده‌های قبل از برجام و اتفاقات پس از آن دامن می‌زند، محرمانه شدن جزئیات قراردادها و تصمیمات دولت است که روز به روز به عداد آنها افزوده می‌شود. دولت که از یک سو پول‌های بادآورده‌ای بدست آورده و از سوی دیگر امکان انعقاد برخی قراردادها را پیدا کرده است، با محرمانه اعلام کردن این تصمیمات مهم خود، امکان بررسی و نظارت مردم و نمایندگان آنها برای مقایسه آنچه دولت قبل از توافق وعده می‌داد با آنچه در واقعیت در حال وقوع است را سلب کرده است.
جزئیات قراردادهای نفتی جدید موسوم به IPC که در وزارت نفت زنگنه رونمایی شد به دستور دولت محرمانه اعلام شده است. نعمت‌زاده هم که قرارداد جدید با شرکت پژو را محرمانه اعلام کرد، با این حساب، دولتی که از آمار چک‌های برگشتی در سایت بانک مرکزی تا نرخ رشد اقتصادی، تا قراردادهای جدید نفتی، تا متن قراردادهای اخیر پژو و ایرباس، تا جریمه ایران در شکایت گازی با ترکیه و تا روند بررسی پرونده کرسنت را محرمانه اعلام می‌کند، می‌توان دولتی غیر از «دولت محرمانه» نامید؟
در مورد اخیر، مدیر شرکت فرانسوی ایرباس به محرمانه بودن قرارداد هم اشاره کرده و همراستا با طرف ایرانی گفته است: ما نمی‌توانیم جزئیات توافقات مالی با مشتریان خود را رسانه‌ای کنیم.
جک روکا درباره ارزش واقعی قرارداد این شرکت با ایران هم گفت: 25 میلیارد دلاری که از سوی رسانه‌ها در روزهای اول مطرح شد بر اساس تعداد و نوع هواپیماها و محاسبه قیمت آنها بر مبنای لیست قیمت ایرباس بوده است و ما صحت آن را تأیید نمی‌کنیم اما ما نیز نمی‌توانیم جزئیات مالی قرارداد با مشتریان خود را ارائه دهیم.
ظریف: آمریکا تضمین بدهد!
با همه این اوصاف عکس‌العمل مسئولان کشور که برای اعلام برادری خود در اجرای برجام سراسیمه حاصل 10 سال زحمت دانشمندان هسته‌ای را در طبق اخلاص گذاشته و تقدیم غربی‌ها کردند، به خلف وعده‌های غربی‌ها جالب و عجیب است.
ظریف، وزیر خارجه که پس از اجرای برجام با حضور در تلویزیون به صف مدعیان برقراری سوئیفت پیوسته و گفته بود: منتقدان می‌گفتند تحریم سوئیفت رفع نخواهد شد ولی دیدیم که شد(!)، به تازگی هم در واکنش به نگرانی بانک‌های اروپایی از تحریم‌های دوباره آمریکا گفته است بانک‌های اروپایی باید تضمین‌هایی دریافت کنند مبنی بر اینکه آمریکا آنها را در انجام معاملات با ایران محدود نخواهد کرد! این اظهارات ظریف در حالی است که قرار بود با اجرای برجام مشکلی در مبادلات بانکی نباشد.
مسئولان دولت که تا قبل از جدی شدن مشکلات پسابرجام و آشکار شدن کارشکنی غربی‌ها، هرگونه عهدشکنی آمریکایی‌ها را ناممکن یا قابل اغماض می‌دانستند، اکنون ناچار شده‌اند ضمن اعتراف به این موضوع، از موضع انفعال از آمریکا بخواهند مشکلات پیش روی قراردادهای ایران را از میان بردارد!
اظهارات عجیب ظریف در حالی است که قبل از توافق حرفی از تضمین‌های پساتوافق وجود نداشت و بر اساس اظهارات تیم مذاکره‌کننده باید به محض وارد شدن به مرحله اجرای برجام تحریم‌ها نیز برداشته می‌شد. اما علیرغم تأکیدهای صورت گرفته بر لزوم دقت در گرفتن تضمین‌های لازم و جلوگیری از عهدشکنی دشمنان بدقول کشور، باز هم کار به جایی رسید که دولت پس از دادن امتیازات نقد، حال به دنبال وعده‌های نسیه غربی‌ها راه افتاده است و از آنان می‌خواهد به تعهداتشان عمل کنند!