خداوند از چه کسانی دفاع میکند؟
خداوند در آیاتی از قرآن بیان میکند که از گروه ها و اقشاری ،خود دفاع یکند و یا کسانی را به دفاع بر میانگیزد. چنانکه میفرماید: إِنَّ اللَّهَ یُدَافِعُ عَنِ الَّذِینَ آمَنُوا إِنَّ اللَّهَ لَا یُحِبُّ کُلَّ خَوَّانٍ کَفُورٍ؛ قطعاً خداوند از کسانى که ایمان آوردهاند دفاع مىکند، زیرا خدا هیچ خیانتکار ناسپاسى را دوست ندارد. (حج / 38)
بنابراین نخستین گروهی که خداوند از آنان دفاع میکند و به عنوان مدافع وارد عمل میشود، مومنان هستند که هر گونه خطری را از آنان دفع میکند و اجازه نمیدهد متجاوزان و ظالمان ،حقوقشان را غصب کرده و یا به آنان ضرر و زیانی وارد سازند. بر همین اساس، مومنان خود را در سایه الطاف و فضل الهی از هر گونه نیازی به مدافع دیگری چون کدخدای محله یا کدخدای جهان بینیاز دانسته و امور خویش را به خداوند کبیر متعال واگذار میکنند و با اتکال براوامور خویش را پیش میبرند.
خداوند میفرماید که از مراکز عبادی چون کنیسه و کلیسا و مسجد حمایت و دفاع میکند و در این ارتباط حتی ظالمان و مستکبران جهان را ناخواسته در مسیری قرار میدهد که مشیت اوست و این گونه به دفاع از این مراکز عبادی میپردازد؛ چنانکه میفرماید:به کسانى که جنگ بر آنان تحمیل شده، رخصت [جهاد] داده شده است، چرا که مورد ظلم قرار گرفتهاند و البته خدا بر پیروزى آنان سخت تواناست.همان کسانى که بناحق از خانههایشان بیرون رانده شدند. [آنها گناهى نداشتند] جز اینکه مىگفتند: «پروردگار ما خداست» و اگر خدا بعضى از مردم را با بعض دیگر دفع نمىکرد، صومعهها و کلیساها و کنیسهها و مساجدى که نام خدا در آنها بسیار برده مىشود، سخت ویران مىشد، و قطعاً وحتما خدا به کسى که [دین] او را یارى مىکند، یارى مىدهد، چرا که خدا سخت نیرومند شکستناپذیر است.(حج، 39 و 40)
درهمین آیات، اجازه جهاد به مظلوم و دفاع از حق خود به وی داده شده ومشروعیت دفاع مظلوم تائید شده و حتی خداوند خود وعده یاری و پیروزی داده است.
دفاع از مظلوم
وظیفه هر انسان
البته خداوند خود از مظلوم دفاع میکند و مدافع آنان است تا حق خود را از ظالم بستانند. براساس آموزههای قرآنی، دفاع از مظلوم وظیفه هر انسانی است، چه رسد به مسلمان و مومن. خداوند در آیه 79 سوره نساء به مسلمانان هشدار میدهد که از مظلومان عالم بدون توجه به دین و مذهب و آئین آنها دفاع کنند و در این راه حتی دست به شمشیر برده و به جنگ بپردازند تا حقوق مظلومان بویژه مستضعفانی که ناتوان از احقاق حقوق خود هستند،پس گرفته شده و به آنان داده شود. پس هر کسی که تحت ظلم ظالمان قرار گرفته و تحت فشار مستکبران به استضعاف کشیده و حقوق آنان تضییع شده، به عنوان فریاد خواهی میتوانند به مسلمانان مراجعه کنند و از آنان خواهان دفاع شوند و در این راه جهاد کرده و شهید شده تا حق به آنان بازپس گردانده شود. خداوند میفرماید:و چرا شما در راه خدا [و در راه نجاتِ] مردان و زنان و کودکان مستضعف نمىجنگید؟ همانان که مىگویند: «پروردگارا، ما را از این شهرى که مردمش ستمپیشهاند بیرون ببر، و از جانب خود براى ما سرپرستى قرار ده و از نزد خویش یاورى براى ما تعیین فرما. (نساء /79)
البته از برخی روایات به دست میآید که خداوند آه مظلومان ناتوان را بر نمیتابد و خودش به عنوان مدافع مظلوم پا پیش میگذارد و حق آنان را استیفا میکند.
پیامبر(ص) میفرماید: اتّق دعوهًْ المظلوم فإنّما یسأل اللَّه تعالى حقّه و إنّ اللَّه تعالى لا یمنع ذا حق حقّه؛ از نفرین مظلوم بپرهیز زیرا وی با دعا حق خویش را از خدا میخواهد و خدا حق را از حقدار دریغ نمیدارد.(نهج الفصاحه ص 161، ح 35)
سعدی در سروده اخلاقی بلند خویش برای شمس الدین محمد جوینی صاحب دیوان میسراید:
از درون خستگان، اندیشه کن
وز دعای مردم پرهیزگار
منجنیق آه مظلومان به صبح
سخت گیرد ظالمان را در حصار