غذاهایی که آلودگی هوا را دفع میکنند
مواد غذایی حاوی ویتامینهایD، C، E، کاروتنوئیدها و سلنیم آنتیاکسیدان هستند و میتوانند سموم ناشی از آلودگی هوا را از بدن خارج کنند. این مواد در شیر، زرده تخممرغ، روغنهای گیاهی، جوانه گندم، سبزیجات پهنبرگ، کلم بروکلی، اسفناج، کاهو و زردآلو وجود دارد.
هنگامی که هیدروکربنهای ناشی از سوختن ناقص مواد سوختی در هوا پخش شوند، اصطلاحا میگویند هوا آلوده است. از سوختن موادی چون بنزین و گازوئیل، فلزات سنگین مثل سرب که سرطانزاست در هوا منتشر میشوند. قرمز شدن چشمها، سرفه و احساس تنگی نفس از علائم شایع در زمان افزایش سطح آلودگی هوا است. از عوارض آلودگی شدید هوا نمیتوان در امان ماند اما با تدابیری میتوان اثرات آن را کم کرد.
مهمترین مواد آلودهکننده هوا شامل مونوکسید کربی، دیاکسید گوگرد، اکسیدهای نیتروژندار، هیروکربنهای سوخته نشده، ذرات ریز معلق، برمید سرب و سایر ترکیبات سربی است.
برخی افراد و گروههای سنی مانند کودکان، سالمندان، مادران باردار و مبتلایان به بیماریهای قلبی و ریوی بیش از سایرین از آلودگی هوا آسیب می بینند و باید در چنین شرایطی اخطارهای لازم به این گروهها داده شود. مطالعه انجام شده در نشریه معتبر Epidemiology نشان داده که افراد مبتلا به دیابت دو برابر افراد دیگر در معرض مشکلات قلبی ناشی از آلودگی هوا قرار دارند. از طرفی افراد بالای 75 سال به شدت در معرض آسیبهای قلبی عروقی هستند.
کودکان نیز از گروههای مهم در خطرند و قرار گرفتن در هوای مملو از دیاکسید گوگرد و دیاکسید نیتروژن موجب افزایش 300 درصدی بروز علايم مزمن تنفسی در میان آنان خواهد شد.
به گزارش فارس، مطالعهای که بر روی چهار هزار کودک در هلند برای بررسی اثر آلودگی هوای ناشی از ترافیک بر میزان ابتلا به آسم و دیگر مشکلات تنفسی و عفونت انجام شده نشان داده که کودکان دو ساله در معرض سطوح بالاتری از آلایندههای هوا، به احتمال زیاد از خس خس، عفونت گوش، بینی، گلو، و آنفلوآنزا و سرماخوردگی جدی رنج میبرند.
اگرچه سیستم دفاعی بدن سلولها را از آسیبهای بیرونی محافظت میکند، اما آلودگیهای محیطی باعث تضعیف بدن و در نتیجه تخریب ساختمان و عملکرد سلولهای بدن توسط رادیکالهای آزاد میشود. در مقابل آنتیاکسیدانها مولکولهایی هستند که جلوی عمل رادیکالهای آزاد را گرفته و مانع از تخریب سلولهای حیاتی بدن خواهند شد. یکی از دلایل ایجاد رادیکالهای آزاد در بدن، ورود هوای آلوده به ریههاست. آنتیاکسیدانها با اتصال به رادیکالهای آزاد موجب خنثی شدن آنها میشوند.
در مورد نقش تغذیه در کاهش عوارض ناشی از آلودگی هوا، تحقیقات زیادی در ایران انجام نشده اما میتوان بر مبنای مطالعات محدود داخلی و تحقیقات انجام شده در دیگر جوامع نشان داد که با تغذیه سالم و هوشمندانه میشود به میزان زیادی جلوی عوارض ناشی از آلودگی را گرفت.
منابع غذایی آنتیاکسیدانی عبارتند از ویتامینهای E، C، کاروتنوئیدها، سلنیوم و پلیفلنولها، برای کم شدن مضرات آلودگی هوا، مصرف غذاهایی شامل ویتامین E و ویتامین D پیشنهاد میشود.
ویتامین E در روغنهای گیاهی، گردو، بادام، زیتون، جوانه گندم، جگر و سبزیجات دارای برگ سبز و پهن برگ مانند کلم بروکلی، اسفناج و کاهو موجود است. این ویتامین از قلب و مغز در برابر آلایندهها محافظت کرده، از ابتلا به سرطان به میزان زیادی جلوگیری میکند و ایمنی بدن را هم افزایش میدهد.
ویتامین D هم در شیر، کره و زرده تخممرغ وجود دارد. شیر سرشار از فسفر و منیزیم است و بدن را در مقابل مسمومیت ناشی از قرار گرفتن در معرض آلایندهها مصون میسازد. مصرف لبنیات پروبیوتیک تاثیر به مراتب بیشتری دارد.
علاوه بر این، در شرایط آلودگی هوا مصرف غذاهایی که حاوی آنتیاکسیدانهای سلنیوم و بتاکاروتناند توصیه میشود.
سبزیجاتی مثل اسفناج، کلم، کدو تنبل، طالبی، انبه، فلفل و زردآلو حاوی بتاکاروتن هستند. سلنیوم را هم میتوان در نان و غلات سبوسدار و غذاهای دریایی یافت.
همچنین ویتامین C آنتیاکسیدان دیگری است که میتواند به دفع سربی که با هوای آلوده وارد بدن ما شده کمک کند که از منابع آن میتوان به انواع مرکبات، کلمها، طالبی و خربزه، فلفل دلمهای، اسفناج، سیبزمینی و شلغم اشاره کرد. در آخر نوشیدن آب کافی، کاهش مصرف فستفودها و نمک نیز فراموش نشود.