شخصی به نام حارث بن حوط پیش از آغاز جنگ جمل وقتی به رهبران دو سپاه نگاه کرد دید که رهبری هر کدام از آنها برعهده شخصیت‌های بزرگی است؛ از طرفی امام علی(ع) و یاران بزرگش را می‌دید و از سوی دیگر، شخصیت‌هایی همچون طلحه، زبیرو عاشیه را در سپاه مقابل مشاهده می‌کرد. حیران و سرگردان شد، تشخیص حق برایش مشکل بود. به محضر امیرمومنان(ع) آمد و مسئله را با او در میان گذاشت، و از آن حضرت پرسید: آیا ممکن است طلحه و زبیر که از با سابقه‌ترین مسلمانان بوده‌اند، و عایشه همسر پیامبر(ص) و ام‌المومنین بر باطل اجتماع کنند؟ چگونه ممکن است که چنین شخصیت‌هایی به اشتباه و مسیر باطل روند؟ این فرد، ‌در حقیقت معیار و مقیاس تشخیص راه درست را اشخاص و سوابق آنان قرار داده بود. امام علی(ع) در پاسخ فرمود:
حارث! کوتاه بینانه نگریستی نه عمیق و زیرکانه، و سرگردان ماندی، تو نه حق را شناخته‌ای تا بدانی اهل حق چه کسانی هستند و نه باطل را تا بدانی پیروان آن چه مردمانی‌اند!
گفتنی است این حدیث در منابع مختلف به عبارت‌های دیگری مطرح شده است. (1)
____________________
1- نهج‌البلاغه، حکمت 262 / روضه الواعظین، ص 31