موج جدید بیکاران‌با مدارک فوق‌لیسانس و دکتری!
دکترهای بیکار واژه‌ای بود که در طول چند هفته اخیر بارها از زبان رئیس دانشگاه فنی و حرفه‌ای به گوش رسید. صاحبان مدارک بالای تحصیلی که به دلیل نبود بازار کار مناسب، شغلی نداشته یا در مشاغل غیرمرتبط با رشته تحصیلی خود مشغول به کارند.
کم نیست تعداد فارغ‌التحصیلان دانشگاهی که با مدارک تحصیلی فوق لیسانس و دکترا به دلیل نبودن بازار کار مناسب جزو جمعیت بیکاران به حساب می‌آیند. اغلب ما در اطراف خود با چنین افرادی مواجه هستیم،گروهی که با جست‌وجوی بسیار هنوز موفق به یافتن کار نشده‌اند یا بالاجبار شغلی بی‌ارتباط با رشته تحصیلی خود را انتخاب کرده‌اند.
آنگونه که مسعود شفیعی رئیس دانشگاه فنی و حرفه‌ای می‌گوید: هم‌اکنون ۸۰ درصد افراد جامعه تمایل به ادامه تحصیل دارند و همین موضوع باعث شده تا شاهد افرادی با مدرک دکترا اما بیکار باشیم. در حالی‌که در کشورهای پیشرفته ۷۰ درصد فارغ‌التحصیلان پس از کسب نخستین مدرک دانشگاهی خود وارد بازار کار میشوند و پس از آن زندگی مشترک را شروع می‌کنند اما در ایران ۸۰ درصد افراد ادامه تحصیل می‌دهند و همین موضوع باعث شده تا شاهد افرادی با مدرک دکترا اما بیکار در جامعه باشیم.
حدود ۶ هزار نفر با مدرک دکترای تخصصی(phd) در سطح کشور بیکار هستند و هم‌اکنون شاهد موج جدیدی از بیکاری آن هم در میان صاحبان مدارک بالای تحصیلی هستیم.طبق آمارهای منتشر شده، تعداد دانشجویان موسسات آموزش عالی بر حسب گروه تحصیلی در سال تحصیلی ۹۲-۹۳ به شرح ذیل است:
کارشناسی ارشد: مجموع دانشجویان در حال تحصیل ۵۸۰ هزار نفر. (شامل؛ علوم انسانی: ۲۹۴ هزارو ۲۰۳ نفر. علوم پایه: ۶۶ هزار و ۱۵۸. پزشکی: ۱۶ هزار و ۲۱۷. فنی و مهندسی: ۱۳۳ هزار و ۷۶۹. کشاورزی و دامپزشکی: ۴۳ هزار و ۶۴۱. هنر: ۲۶ هزار و 12 نفر.)
دکترای تخصصی مجموع دانشجویان در حال تحصیل۷۳ هزار و ۴۳۷ نفر. (شامل؛ علوم انسانی: ۲۰ هزار و ۷۰۱ نفر. علوم پایه: ۱۲ هزار و ۳۲. پزشکی: ۱۸ هزار و ۹۴۵. فنی و مهندسی: ۱۳ هزار و ۱۱۶. کشاورزی و دامپزشکی: ۷ هزار و ۶۵۹. هنر:۹۸۴ نفر.)
براساس این آمار طی سال‌های آینده حدود ۵۸۰ هزار نفر با مدرک فوق لیسانس و ۷۳ هزار نفر با مدرک دکترای تخصصی به جمع فارغ‌التحصیلان دانشگاهی جویای کار اضافه میشوند از سوی دیگر نباید غافل بود که یافتن مشاغل مناسب برای فارغ‌التحصیلان دکترا در بازار کار فعلی، دشوار است و بسیار مشاهده شده که فردی با داشتن مدرک دکترا موفق به یافتن شغل نشده است.
نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در حال حاضر 18/9 درصد است و از میان ۱۰۰ فارغالتحصیل دانشگاهی ۱۹ نفر بیکار هستند. آنگونه که کوروش پرند رئیس سازمان فنی و حرفه‌ای می‌گوید: نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان مرد 12/9 درصد و برای زنان 31/3 درصد گزارش شده است به عبارت دیگر از هر ۱۰۰ مرد فارغالتحصیل ۱۳ نفر و از هر ۱۰۰ زن فارغالتحصیل ۳۱ نفر بیکار هستند.
طبق آخرین آمار منتشر شده بیشترین نرخ فارغ‌التحصیلان بیکار نیز در رشته‌های صنعت و فراوری 41/6 درصد، علوم کامپیوتر 30/4 و روزنامه‌نگاری و اطلاع‌رسانی ۳۰.۳ درصد قرار دارند.
آنگونه که احمد حسینی کارشناس آموزشی می‌گوید: امروز هدف اصلی دانش‌آموزان برای ورود به دانشگاه ادامه تحصیل و گرفتن مدرک است در حالی‌که ادامه تحصیل باید همزمان با ورود به بازار کار باشد اما در ایران دانشجویان پس از دریافت مدرک لیسانس وقتی نمی‌توانند کاری پیدا کنند بازهم ادامه تحصیل می‌دهند.
وی می‌افزاید: شرایط ادامه تحصیل نباید به گونه‌ای باشد که همه به دنبال مدیریت یا استادی دانشگاه باشند. دانشگاه‌ها نیز در دامن زدن به روند بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاهی مقصرند چرا که به دلیل عدم برقراری ارتباط بین دانشگاه و بازار کار، رشته‌های مورد نیاز بازار کار شناسایی نمی‌شود.حسینی تأکید می‌کند: نبود تناسب بین بازار کار، نیازهای جامعه و رشته‌های دانشگاهی از دلایل اصلی بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌هاست. مراکز دانشگاهی به دنبال توسعه تحصیلات تکمیلی هستند بدون اینکه توجه شود به چه رشته‌هایی و چه تعداد فارغالتحصیل نیاز است.
طبق اعلام مسئولان آموزش و پرورش اغلب دانش آموزان فارغالتحصیل از هنرستان‌ها جذب بازار کار میشوند و آنگونه که مسعود شفیعی رئیس دانشگاه فنی و حرفه‌ای اذعان دارد بیش از ۸۰ درصد فارغ‌التحصیلان این دانشگاه نیز جذب بازار کار میشوند.چنین شرایطی حکایت از ضرورت حرکت دانشگاه‌ها به سمت رشته‌های مهارتی و تقاضا محور برای کاهش بیکاری در میان نسل جدید فارغ التحصیلان و ضرورت هدایت تحصیلی مناسب دانش‌آموزان برای ورود آسان به بازار کار دارد.
*منبع: تسنیم