پیشگوییهای دولتمردان درباره پسابرجام /چرا وارونه از آب درآمد؟
توافق هستهای برخلاف وعدههای انتخاباتی موجب نابسامانی اقتصادی شده است.
به گزارش رجانیوز کارشناسان اقتصادی دولت قبل از توافق هستهای مدعی بودند که اکثر سهام موجود در بازار به دلیل شرایط تحریم بازگشت سرمایه کمی دارند و بعد از رفع تحریم شرایط بهبودی خواهند داشت. اگر توافق هستهای صورت بگیرد، جو مثبتی در بازار حاکم میشود و یک حرکت صعودی در بازار سرمایه رخ میدهد.
این کارشناسان مدعی بودند که پس از توافق هستهای بخشی از انتظار سرمایهگذاران خاتمه مییابد و از آنجا که بازار ارز و سکه تنها رقیب بورس محسوب میگردند و این بازار رقیب بدلیل نوسانات همیشگی و پایین آمدن قیمتشان بعد از توافق قابلیت رقابت خود را از دست داده و بازار سرمایه به سمت بورس سوق داده شده و موجب رونق و بالا رفتن شاخصهای آن میشود. تا جایی که رئیسجمهور پس از توافق ژنو در گفتگوی تلویزیونی برای ارائه گزارش صد روزه به پای تلویزیون آمده و مردم را دعوت به حضور در بورس و بازار سرمایه کرد. روحانی در آذر 92 گفت: «دیروز اگر فضا این بود که فردا یک تحریم جدید میشود، پس فردا دیگر تحریم وجود ندارد؛ طبق این توافق دیگر تحریم جدید نخواهد بود. اگر قبلا فضا این بود، مثلا در سرمایهگذاریها و اشتغال، معلوم نبود که فردا چه میشود، اما حالا آینده روشنتر شد، فضای آینده کاملا روشنتر شد. از این به بعد شما خواهید دید که توافقات با کشورهای خارجی، سرمایهگذاریها، تردید نکنید که سرمایهگذاریها و فعالیتهای اقتصادی در ایران بیشتر میشود. اینکه شما میبینید در همین چند روزه در بازار بورس، صف میبندند و هجوم میآورند، مخصوصا در آنجاهایی که تحریم برداشته شده است، مثل پتروشیمی، ماشینسازی و صنعت اتومبیل، میبینید که مردم دارند به سمت بازار سرمایه میآیند، این هجوم به سمت بازار سرمایه، یک فرصت و فضایی در بخش اقتصادی ایجاد میکند.»
در حالی که بررسی آمارها و شاخص بورس دراینبازه زمانی پس از امضای برجام خلاف این اظهارات را نشان میدهد چنان که دراین بازه پس از توافق هستهای، شاهد کاهش 3600 واحدی شاخص بورس بودهایم و شاخص 65099 واحدی فروردین ماه به 61414 دوم دی ماه رسیده است. بیست و سوم تیرماه امسال، شاخص کل بورس تا حدود69 هزار و 423 واحد افزایش پیدا کرده بود، اما بیست و سوم مرداد شاخص تا حدود 65 هزار و 703 واحد افت کرده است. این موضوع نشان از افت 5/6 درصدی شاخص کل بورس در طول یک ماه بعد از برجام است.
بررسیها نشان میدهدکه شاخص بورس در سال 88 در اوج فتنه 88 حدود 11 هزار واحد بود و در شروع تحریمهای اقتصادی علیه ایران این شاخص به 24 هزار واحد رسیده بود و این شاخص در اوج تحریمها و بحران مالی بینالمللی همچنان به حرکت صعودی خود ادامه داد و به 57200 واحد رسید و این شاخص تا 5 ماه بعد از شروع فعالیت دولت یازدهم حرکت صعودی خود را ادامه داد و به 89هزار واحد رسید.
در دی ماه سال 1392 و بعد از مشخص شدن تصمیم دولت مبنی بر افزایش نرخ خوراک پتروشیمیها و بهره مالکانه معادن روند ریزشی خود را آغاز کرد به طوری که سودهای کلان به زیانهای هنگفت تبدیل شد و این روند سقوطی تا به امروز ادامه پیدا کرد و از 89 هزار واحد به 61500 واحد رسید.
آنچه مشخص است دولت پس از توافق ژنو، با ارائه تفاسیر غلط از وضعیت بازار سرمایه به مردم در گزارش 100 روزه خود، اینگونه القاء کرد که رشد توامان بورس به خاطر لغو شدن تحریمها بود و این باعث شد ورود هیجانی سرمایه مردمی به بورس شد. از اواخر آذر ماه 1392 فعالان بازار سرمایه از این که فعلا خبری از گشایشهای بزرگ اقتصادی و رفع تحریمها نیست، باخبر شدند و متعاقبا ترمز هیجانات بورس کشیده شد.
بدین ترتیب آن مقطع کوتاه رشد حبابی بورس با یک دوره طولانی سقوط همراه شد و زیانهای شدیدی به سهامداران وارد کرد. ناهماهنگیها و سیاستهای غلط اقتصادی در دولت نیز مزید بر علت شده و این سقوط در تمامی بازههای زمانی دولت از آن مقطع زمانی تاکنون ادامه پیدا کرد.