ائتلاف کارساز منطقهای علیه تروریسم(نگاه)
دکتر محمدحسین محترم
ائتلاف منطقهای ایران، روسیه، عراق، سوریه و مقاومت لبنان در مبارزه با تروریستهای تکفیری را باید تفسیر سیاست اصولی جمهوری اسلامی تعبیر کرد که مشکلات منطقه به دست کشورهای منطقه حل و فصل می شود نه با دخالت کشورهای فرامنطقهای. این ائتلاف که باید از آن به ائتلافی مبارک برای منطقه یاد کرد، بر درستی سیاست جمهوری اسلامی مهر تأیید زد و ناموفق بودن دخالتهای فرامنطقهای در ائتلاف به رهبری آمریکا را نشان داد.
لذا موفقیتهای این ائتلاف منطقهای در مدت کوتاه از تشکیل پیامدهای مهمی به دنبال داشته و خواهد داشت از جمله:
1- موفقیتهای این ائتلاف ثابت کرد «میشود» و «میتوان» در برابر سیاستهای سلطهطلبانه غرب به ویژه آمریکا به عنوان شیطان بزرگ مقاومت کرد و به پیروزی رسید.
2- نشان داد ائتلاف آمریکایی ضدداعش با ادعای حضور شصت کشور جهان پس از یک سال عملا شکست خورده است تا جایی که اوباما مجبور شد طرح نیم میلیارد دلاری آموزش و تجهیز تروریستهای میانهرو! را نیز متوقف کند. آن چه امروز شاهد شکست آن هستیم، شکست کامل و مطلق سیاست سلطهطلبانه آمریکاست که با حوادث یازده سپتامبر آغاز شد تا زمینه حضور بیگانگان در منطقه فراهم شود و اکنون هرج و مرج و ناآرامی در خاورمیانه نتیجه این سیاست نادرست است.
3- این ائتلاف منطقهای ثابت کرد برای موفقیتآمیز بودن هرگونه مبارزه با تروریسم باید به حاکمیت کشورها احترام گذاشت و مبارزه با تروریستها باید با هماهنگی دولتهای قانونی مستقر در کشورهای مبتلا به تروریستها صورت گیرد.
4- شکست ائتلاف آمریکایی و موفقیتآمیز بودن ائتلاف منطقهای بیانگر آن است که اولین اقدام درحل و فصل سیاسی بحران، مبارزه واقعی با تروریستها و قطع هرگونه کمکهای مالی، سیاسی، رسانهای و تسلیحاتی به آنهاست.
5- مخالفت آمریکا و کشورهای غربی با ائتلاف منطقهای یک بار دیگر تناقض رفتار و دروغگویی آنها و این واقعیت را عیانتر کرد که این کشورها در مبارزه با داعش جدی نبودند و قصد داشتند از تروریستهای تکفیری ساخته و پرداخته دست خود، به عنوان ابزاری برای فراهم کردن زمینه حضورشان در منطقه در جهت نیل به سیاستهای سلطهطلبانه در منطقه و کسب امتیازهای سیاسی برای به زانو درآوردن دولتهای قانونی به ویژه درعراق و سوریه استفاده کنند، آن گونه که اوباما از طولانی بودن مبارزه با داعش سخن میگوید و جان آلن نماینده ریاستجمهور آمریکا در ائتلاف ضدداعش به مجله آلمانی اشپیگل گفت باراک اوباما قصد نابودی این گروه تروریستی را ندارد.
6- حملات ائتلاف منطقهای علیه تروریسم موازنه قوا را در سوریه به نفع دولت بشاراسد در برابر تروریستهای داخلی و حامیان خارجی آنها تغییر و کارایی استفاده ابزاری از تروریسم برای تحت فشار قرار دادن دمشق را از دست داد، که این امر میتواند معادله قدرت در منطقه را به نفع محور مقاومت تغییر دهد. بیتردید تغییرات سیاسی و میدانی در سوریه قدرت چانهزنی آمریکا و متحدانش را پس از عبور از فاز نظامی در پای میز مذاکرات سخت کرد.
لذا با این ائتلاف منطقهای، همه منطقه وارد مرحله جدیدی میشود و رویاهای تکفیریها و حامیان منطقهای و بینالمللی آنها از بین خواهد رفت. به همین دلیل آمریکا و ائتلاف ضدداعش نگران کوتاه شدن عمر داعش هستند. چرا که پایانی بر تلاشهای چندساله آمریکا و متحدانش برای سرنگونی دولت سوریه خواهد بود.
7- موفقیتهای ائتلاف منطقهای علیه تروریستها از یک طرف موجب شد اوباما و کاخ سفید به خاطر حمایت از گروههای تروریستی مخالف دولت سوریه مورد انتقاد افکار عمومی جهان قرار گیرد تا جایی که در خود آمریکا نیز این بحث به یکی از موضوعات مهم انتخاباتی تبدیل شده است و از طرف دیگر آمریکا متهم به ناتوانی درحمایت از گروههای دستپرورده خود و کشورهای متحد منطقهای اش و تنها گذاشتن آنها شده است. آمریکا همچنین به خاطر دریافت پیامهای هشدارآمیز روسیه برای دور کردن هواپیماهای خود از منطقه عملیات و همچنین به خاطر ارسال چندین پیام به نخستوزیر عراق برای موافقت نکردن با حملات روسیه علیه تروریستها در عراق، و اعتنا نکردن حیدرالعبادی به این درخواستها، مورد تحقیر قرار گرفت و متوجه شد که دوران کدخدایی آمریکا گذشته است. البته غافلگیر شدن آمریکا در ظهور و بروز این ائتلاف منطقهای با وجود در اختیار داشتن همه امکانات اطلاعاتی جاسوسی تحقیر دیگری برای واشنگتن درپی داشت.
8- آمریکا با علم به این پیامدهای ائتلاف منطقهای علیه تروریستهای تکفیری تلاش کرد به مدد فضاسازی رسانهای، با طرح ادعاهایی موفقیتهای این ائتلاف مبارک را تحت شعاع قرار دهد و از تاثیرات و پیامدهای آن بکاهد و به حساسیتها در منطقه دامن بزند. آمریکا تلاش میکند نگرانی واقعی خود در قبال پیامدهای ائتلاف منطقهای علیه تروریستهای تکفیری در سوریه را لاپوشانی کند و به اصطلاح به هجمههای خود علیه این ائتلاف مشروعیت بخشد.
9- البته در تحلیل نگرانی آمریکا و رسانههای تحت سلطه کاخ سفید، این مطلب بیش از پیش روشنتر میشود که، نگرانی آمریکا ناشی از تقویت مواضع محور مقاومت، و به ویژه جمهوری اسلامی است که باعث میشود ایران به عنوان حامی دولت قانونی سوریه با قدرت بیشتر و دست بالا در مسائل منطقه وارد شود و تهدیدات در حوزه ژئوپلتیکی ایران را کم و بازدارندگی جمهوری اسلامی را در منطقه تقویت کند. قطعا سفر سردار سلیمانی به مسکو، نخستین گام در طرحریزی برای تشکیل این ائتلاف منطقهای بود و نشان داد محورمقاومت هنوز همه برگهای برنده خود را رو نکرده است. لذا موضعگیری مقامات آمریکایی نشانه سردرگمی آنها در قبال بحران سوریه و بیانگر جنگ واقعی ایران و روسیه با گروههای تروریستی در سوریه و منطقه است.
10- البته با همه دستاوردهایی که ائتلاف جدید منطقهای برای منطقه دارد اما از یک طرف باید مراقب تلاش رسانههای غربی برای تضعیف اتحاد بین روسیه و محور مقاومت بود و از طرف دیگر باید توجه داشت که سیاست روسیه بر منفعتگرایی نه آرمانگرایی استوار است. باید پیامدهای نقشآفرینی روسیه در سوریه را در نظر داشت تا منافع راهبردی و آرمانی محور مقاومت در دراز مدت لطمه نبیند.
11- نکته مهم این است که ائتلاف منطقهای باید در کوتاهترین زمان به بحران تروریستهای تکفیری در منطقه پایان دهد. این ائتلاف برای موفق بودن باید ابتدا بر مرزهای سوریه تمرکز کند تا مجاری ارتباطی تروریستها با خارج، از جمله ترکیه و عربستان و اردن را قطع و راههای ارسال سلاح تروریستها به سوریه را ببندد و سپس با کمک ارتش سوریه مبارزه با ترویستها را تمام کند. در غیر این صورت اولا موجب گسترش تروریسم در منطقه خواهد شد و ثانیا زمینهای برای عرض اندام مجدد کشورهای فرامنطقهای در به دست گیری ابتکار عمل در منطقه خواهد شد و منطقه با طرحهای آمریکا و متحدانش برای گرم نگهداشتن تنور تنشها مواجه میشود. قطعا با این شکست سیاستهای غلط، آمریکا دست از سر منطقه برنخواهد داشت و با تغییر راهبرد خود درصدد نفوذ در منطقه با استفاده از فضای ایجاد شده بعد از توافقنامه هستهای است.
12- و نکته پایانی؛ در صورت موفقیتآمیز بودن این ائتلاف منطقهای که شواهد و قرائن از آن حکایت دارد، تازه آغازی خواهد بود بر بحرانی شدن اوضاع کشورهای حامی تروریستها، چرا که تروریستهایی که بتوانند جان سالم بدر ببرند، به سوی این کشورها متواری و فرار خواهند کرد و آتش تروریسم دامن کشورهای حامی تروریستها را خواهد گرفت، کما اینکه این بحران با سلسله انفجارهای انتحاری درترکیه آغاز شده است و بعد از حملات هوایی ائتلاف جدید علیه تروریستها در سوریه، منابع اطلاعاتی خبر از فرار تروریستها به داخل خاک ترکیه و اردن و عربستان و فرار بیش از 600 تن از آنها به سوی کشورهای اروپایی دادند.
ائتلاف منطقهای ایران، روسیه، عراق، سوریه و مقاومت لبنان در مبارزه با تروریستهای تکفیری را باید تفسیر سیاست اصولی جمهوری اسلامی تعبیر کرد که مشکلات منطقه به دست کشورهای منطقه حل و فصل می شود نه با دخالت کشورهای فرامنطقهای. این ائتلاف که باید از آن به ائتلافی مبارک برای منطقه یاد کرد، بر درستی سیاست جمهوری اسلامی مهر تأیید زد و ناموفق بودن دخالتهای فرامنطقهای در ائتلاف به رهبری آمریکا را نشان داد.
لذا موفقیتهای این ائتلاف منطقهای در مدت کوتاه از تشکیل پیامدهای مهمی به دنبال داشته و خواهد داشت از جمله:
1- موفقیتهای این ائتلاف ثابت کرد «میشود» و «میتوان» در برابر سیاستهای سلطهطلبانه غرب به ویژه آمریکا به عنوان شیطان بزرگ مقاومت کرد و به پیروزی رسید.
2- نشان داد ائتلاف آمریکایی ضدداعش با ادعای حضور شصت کشور جهان پس از یک سال عملا شکست خورده است تا جایی که اوباما مجبور شد طرح نیم میلیارد دلاری آموزش و تجهیز تروریستهای میانهرو! را نیز متوقف کند. آن چه امروز شاهد شکست آن هستیم، شکست کامل و مطلق سیاست سلطهطلبانه آمریکاست که با حوادث یازده سپتامبر آغاز شد تا زمینه حضور بیگانگان در منطقه فراهم شود و اکنون هرج و مرج و ناآرامی در خاورمیانه نتیجه این سیاست نادرست است.
3- این ائتلاف منطقهای ثابت کرد برای موفقیتآمیز بودن هرگونه مبارزه با تروریسم باید به حاکمیت کشورها احترام گذاشت و مبارزه با تروریستها باید با هماهنگی دولتهای قانونی مستقر در کشورهای مبتلا به تروریستها صورت گیرد.
4- شکست ائتلاف آمریکایی و موفقیتآمیز بودن ائتلاف منطقهای بیانگر آن است که اولین اقدام درحل و فصل سیاسی بحران، مبارزه واقعی با تروریستها و قطع هرگونه کمکهای مالی، سیاسی، رسانهای و تسلیحاتی به آنهاست.
5- مخالفت آمریکا و کشورهای غربی با ائتلاف منطقهای یک بار دیگر تناقض رفتار و دروغگویی آنها و این واقعیت را عیانتر کرد که این کشورها در مبارزه با داعش جدی نبودند و قصد داشتند از تروریستهای تکفیری ساخته و پرداخته دست خود، به عنوان ابزاری برای فراهم کردن زمینه حضورشان در منطقه در جهت نیل به سیاستهای سلطهطلبانه در منطقه و کسب امتیازهای سیاسی برای به زانو درآوردن دولتهای قانونی به ویژه درعراق و سوریه استفاده کنند، آن گونه که اوباما از طولانی بودن مبارزه با داعش سخن میگوید و جان آلن نماینده ریاستجمهور آمریکا در ائتلاف ضدداعش به مجله آلمانی اشپیگل گفت باراک اوباما قصد نابودی این گروه تروریستی را ندارد.
6- حملات ائتلاف منطقهای علیه تروریسم موازنه قوا را در سوریه به نفع دولت بشاراسد در برابر تروریستهای داخلی و حامیان خارجی آنها تغییر و کارایی استفاده ابزاری از تروریسم برای تحت فشار قرار دادن دمشق را از دست داد، که این امر میتواند معادله قدرت در منطقه را به نفع محور مقاومت تغییر دهد. بیتردید تغییرات سیاسی و میدانی در سوریه قدرت چانهزنی آمریکا و متحدانش را پس از عبور از فاز نظامی در پای میز مذاکرات سخت کرد.
لذا با این ائتلاف منطقهای، همه منطقه وارد مرحله جدیدی میشود و رویاهای تکفیریها و حامیان منطقهای و بینالمللی آنها از بین خواهد رفت. به همین دلیل آمریکا و ائتلاف ضدداعش نگران کوتاه شدن عمر داعش هستند. چرا که پایانی بر تلاشهای چندساله آمریکا و متحدانش برای سرنگونی دولت سوریه خواهد بود.
7- موفقیتهای ائتلاف منطقهای علیه تروریستها از یک طرف موجب شد اوباما و کاخ سفید به خاطر حمایت از گروههای تروریستی مخالف دولت سوریه مورد انتقاد افکار عمومی جهان قرار گیرد تا جایی که در خود آمریکا نیز این بحث به یکی از موضوعات مهم انتخاباتی تبدیل شده است و از طرف دیگر آمریکا متهم به ناتوانی درحمایت از گروههای دستپرورده خود و کشورهای متحد منطقهای اش و تنها گذاشتن آنها شده است. آمریکا همچنین به خاطر دریافت پیامهای هشدارآمیز روسیه برای دور کردن هواپیماهای خود از منطقه عملیات و همچنین به خاطر ارسال چندین پیام به نخستوزیر عراق برای موافقت نکردن با حملات روسیه علیه تروریستها در عراق، و اعتنا نکردن حیدرالعبادی به این درخواستها، مورد تحقیر قرار گرفت و متوجه شد که دوران کدخدایی آمریکا گذشته است. البته غافلگیر شدن آمریکا در ظهور و بروز این ائتلاف منطقهای با وجود در اختیار داشتن همه امکانات اطلاعاتی جاسوسی تحقیر دیگری برای واشنگتن درپی داشت.
8- آمریکا با علم به این پیامدهای ائتلاف منطقهای علیه تروریستهای تکفیری تلاش کرد به مدد فضاسازی رسانهای، با طرح ادعاهایی موفقیتهای این ائتلاف مبارک را تحت شعاع قرار دهد و از تاثیرات و پیامدهای آن بکاهد و به حساسیتها در منطقه دامن بزند. آمریکا تلاش میکند نگرانی واقعی خود در قبال پیامدهای ائتلاف منطقهای علیه تروریستهای تکفیری در سوریه را لاپوشانی کند و به اصطلاح به هجمههای خود علیه این ائتلاف مشروعیت بخشد.
9- البته در تحلیل نگرانی آمریکا و رسانههای تحت سلطه کاخ سفید، این مطلب بیش از پیش روشنتر میشود که، نگرانی آمریکا ناشی از تقویت مواضع محور مقاومت، و به ویژه جمهوری اسلامی است که باعث میشود ایران به عنوان حامی دولت قانونی سوریه با قدرت بیشتر و دست بالا در مسائل منطقه وارد شود و تهدیدات در حوزه ژئوپلتیکی ایران را کم و بازدارندگی جمهوری اسلامی را در منطقه تقویت کند. قطعا سفر سردار سلیمانی به مسکو، نخستین گام در طرحریزی برای تشکیل این ائتلاف منطقهای بود و نشان داد محورمقاومت هنوز همه برگهای برنده خود را رو نکرده است. لذا موضعگیری مقامات آمریکایی نشانه سردرگمی آنها در قبال بحران سوریه و بیانگر جنگ واقعی ایران و روسیه با گروههای تروریستی در سوریه و منطقه است.
10- البته با همه دستاوردهایی که ائتلاف جدید منطقهای برای منطقه دارد اما از یک طرف باید مراقب تلاش رسانههای غربی برای تضعیف اتحاد بین روسیه و محور مقاومت بود و از طرف دیگر باید توجه داشت که سیاست روسیه بر منفعتگرایی نه آرمانگرایی استوار است. باید پیامدهای نقشآفرینی روسیه در سوریه را در نظر داشت تا منافع راهبردی و آرمانی محور مقاومت در دراز مدت لطمه نبیند.
11- نکته مهم این است که ائتلاف منطقهای باید در کوتاهترین زمان به بحران تروریستهای تکفیری در منطقه پایان دهد. این ائتلاف برای موفق بودن باید ابتدا بر مرزهای سوریه تمرکز کند تا مجاری ارتباطی تروریستها با خارج، از جمله ترکیه و عربستان و اردن را قطع و راههای ارسال سلاح تروریستها به سوریه را ببندد و سپس با کمک ارتش سوریه مبارزه با ترویستها را تمام کند. در غیر این صورت اولا موجب گسترش تروریسم در منطقه خواهد شد و ثانیا زمینهای برای عرض اندام مجدد کشورهای فرامنطقهای در به دست گیری ابتکار عمل در منطقه خواهد شد و منطقه با طرحهای آمریکا و متحدانش برای گرم نگهداشتن تنور تنشها مواجه میشود. قطعا با این شکست سیاستهای غلط، آمریکا دست از سر منطقه برنخواهد داشت و با تغییر راهبرد خود درصدد نفوذ در منطقه با استفاده از فضای ایجاد شده بعد از توافقنامه هستهای است.
12- و نکته پایانی؛ در صورت موفقیتآمیز بودن این ائتلاف منطقهای که شواهد و قرائن از آن حکایت دارد، تازه آغازی خواهد بود بر بحرانی شدن اوضاع کشورهای حامی تروریستها، چرا که تروریستهایی که بتوانند جان سالم بدر ببرند، به سوی این کشورها متواری و فرار خواهند کرد و آتش تروریسم دامن کشورهای حامی تروریستها را خواهد گرفت، کما اینکه این بحران با سلسله انفجارهای انتحاری درترکیه آغاز شده است و بعد از حملات هوایی ائتلاف جدید علیه تروریستها در سوریه، منابع اطلاعاتی خبر از فرار تروریستها به داخل خاک ترکیه و اردن و عربستان و فرار بیش از 600 تن از آنها به سوی کشورهای اروپایی دادند.