سعید مستغاثی، کارگردان «تمدن آسمانی» درباره چرایی ساخت این برنامه گفت:همه بحث ما در این مجموعه درباره تمدن اسلامی این نیست که بیاییم یک سری اطلاعات ارائه کنیم. خیلی از آثار ازجمله مساجد، بناها، کتاب‌ها و هنرهای ظریف دستی این تمدن را نشان می‌دهند. اما هدف ما این بود که نقش دین را در هنر و زندگی و علم نشان دهیم و بگوییم وقتی دین به عرصه زندگی می‌آید چه اتفاقی می‌افتد و وقتی که کنار می‌رود، چگونه انحطاط و افول پیش می‌آید. درواقع آن چیزی که سکولاریسم نفی می‌کند، ما می‌خواستیم اثبات کنیم. همه تلاش ما این بود که نشان دهیم، اندیشه‌ها و باورهای دینی چگونه در گوشه گوشه معماری مساجد و بناها یا بیت بیت اشعار شاعران یا ترکیب نقش و نگارهای تذهیب کاران یا رفتارهای آدم‌ها و سبک زندگی تجلی یافته و باعث شده تا انسان هم زندگی و هم آخرت بهتری پیدا کند و حاصل به ساخت انسان کامل بیانجامد. خواستیم با مصادیق نشان دهیم که چگونه آن اندیشه بروز یافته است. تلاش این بود که بگوییم اگر ابوریحان بیرونی، ابن سینا و ... به عنوان دانشمندانی بزرگ در جهان شناخته می‌شوند، برای چه سراغ علم رفتند؟ ما در این مجموعه نشان می‌دهیم که قصد آنها فقط برای خود علم نبوده بلکه برای رسیدن به خدا و کشف ذات وجود حق بوده است.
ما توانستیم
وی افزود: در مجموعه «تمدن آسمانی» خواستیم بگوییم که چه چیزهایی از تاریخ حذف شده برای اینکه مردم نفهمند اسلام و دین با تمدن بشری چه کرده است تا نسل امروز را از انگیزه خالی کنند. خواستیم بگوییم که با دین، تمدنی به وجود آمد که دنیا و تاریخ را تحت تأثیر قرار داد، پس الان هم می‌توانیم. یعنی «ما می‌توانیم» امروز را به مصداق «ما توانستیم» وصل کرده‌ایم. این چیزی است که نسل امروز بسیار به آن نیاز دارد. نسل امروز جامعه ما یکی از سوال‌هایش این است که همه این چیزهایی که درباره توصیه‌های دینی گفته می‌شود، مصداق تحقق عملی‌اش کجاست؟ پاسخ به این سوال، خوشبختانه در تاریخ وجود دارد. ما بیشتر سراغ محققان غربی رفتیم تا درباره تمدن اسلامی از زبان آنها بشنویم. از حدود 100 کارشناسی که در این برنامه حضور دارند، 60 درصدش خارجی هستند. همچنین از منابع و اسناد خارجی بیشتر استفاده کردیم. کتاب‌های افرادی چون جورج سارتون، آدام متز، ویل دورانت و ... همه ابعاد هنری، علمی و به خصوص سبک زندگی را خواستیم نشان دهیم. اگر امروزه علمای دین می‌گویند که براساس آموزه‌های قرآن و اسلام زندگی کنید، مثلا محجبه باشید، حریم محرم و نامحرم را رعایت کنید، قانع باشید، دروغ نگویید و ... ما در این مجموعه نتیجه عملی این گونه توصیه‌ها را در طول تاریخ نشان می‌دهیم که همین سبک زندگی و آموزه‌های اسلامی و دینی در یک دوره چگونه به وقوع یک تمدن پرشکوه منجر شد که حدود 10 قرن در دنیا درخشید. نکته جالب این است که خود غربی‌ها معترف هستند که این تمدن اسلامی بود که باعث شد تا رنسانس شکل بگیرد. ما همه دانشمندان و ادیبان و فرهیختگان خود را از همان دوران داریم. اما وقتی از آن آموزه‌ها و سبک زندگی اسلامی فاصله گرفتیم و سبک‌های غربی بر نحوه زندگی، معماری و رفتارمان سلطه پیدا کرد، دچار افول شدیم.
به اعتراف غربی‌ها
کارگردان «تمدن آسمانی» ادامه داد: به اعتراف خود غربی‌ها در این 36 سال و با وجود همه بحران‌ها و موانعی که سر راه ما قرار دادند، پویش علمی در ایران خارق‌العاده بوده است. می‌توان جامعه ایرانی را به یک انسان تشبیه کرد که 200 سال تمام دستان و پاهایش بسته شده بوده. جامعه ایران از زمان قاجار تا پیروزی انقلاب اسلامی دقیقا چنین وضعیتی داشته. این آدم بطور طبیعی پس از این مدت که آزاد می‌شود، راه رفتن برایش مشکل است. تازه موقعی هم که آزاد می‌شود و می‌خواهد دوباره راه بیفتد و کار کند، از چپ و راست او را می‌زنند و برای حرکتش مشکل ایجاد می‌کنند. با این حال و به خاطر پشتوانه دینی، ببینید که در این 36 سال اخیر ما چه پیشرفت‌های خارق‌العاده‌ای داشته‌ایم. به‌طور مثال، تأسیسات فردو، یک نبوغ در عرصه علم و فناوری محسوب می‌شود و غربی‌ها را به حیرت انداخته است. قبل از انقلاب حتی امکان در اختیار داشتن زیردریایی را نداشتیم، اما امروز جزو هشت کشور سازنده زیر دریایی هستیم. امروز ماهواره و فضاپیما و موشک‌های پیشرفته ساخته‌ایم. در اوج دوران شاه ما در المپیک، فقط یک نقره و برنز کسب کردیم. اما الان توان رسیدن به رتبه 11 المپیک را یافته‌ایم و ... دستاوردهای علمی که تمدن اسلامی در طول 10 قرن به دست آورد به اعتراف غربی‌ها، 90 درصد کلیت علم امروز جهان است. یعنی آنچه غرب در عرصه علم انجام داده تنها 10 درصد بوده است. مسلمان‌ها آن علم را با سخاوت در اختیار غربی‌ها قرار دادند، اما امروز می‌بینید که غربی‌ها اجازه نمی‌دهند که ما مسلمانان حتی از علم خودمان استفاده کنیم. اگر این تمدن راهش باز شود و الحمدالله درحال یافتن راه خود است و به قول حضرت آقا ما از نظام‌سازی در حال تمدن‌سازی هستیم و به سوی تمدن نوین اسلامی می‌رویم، دیگر کسی جلودارش نخواهد بود.
دوری از ولایت عامل انحطاط است
وی درباره علل انحطاط تمدن ما توضیح داد: حالا باید ببینیم که دلیل انحطاط آن تمدن چه بوده؟ این خودش یک بحث مفصل است و ما سعی کردیم در مجموعه «تمدن آسمانی» به این مسئله نیز بپردازیم. به‌طور کلی، یک سری عوامل سبب انحطاط تمدن اسلامی به ویژه در آندلس شد، مثل اشرافی‌گری، مصرف گرایی، نفوذ غرب و ... از همه مهم‌تر، دور شدن از ولایت. در تاریخ، تمدن اسلامی هر جا که به ولایت نزدیک شده، شکوفا شده است. بطور مثال، دو دوره بسیار درخشان در تاریخ تمدن اسلامی است؛ یکی قرون چهارم و پنجم هجری همزمان با روی کار آمدن دولت‌های آل بویه و سامانیان بود و آل بویه، دلبسته اهل بیت بودند. یکی هم در دوران صفویان که آنها بطور رسمی شیعه بودند. اتفاقی که امروز هم در حال تکرار است.  
و تازه اول راه است
مستغاثی در ادامه گفت: «تمدن آسمانی» یک پروژه ملی و بلکه فراملی است. اینجا باید از مدیر سابق شبکه خبر آقای اردشیر زابلی‌زاده و مدیر گروه مستند این شبکه جناب جواد شیخ اکبری که پای این پروژه ایستادند و موجب شدند برای اولین بار رسانه ملی به این موضوع بپردازد، تشکر کنم. به رغم تأکیدات فراوان رهبر انقلاب که بارها و بارها روی تمدن نوین اسلامی تأکید فرموده بودند و در نامه اخیر خود خطاب به جوانان غربی، یکی از سه پارامتری که برای شناخت اسلام توصیه کرده‌اند بعد از مراجعه به قرآن و سیره پیامبر(ص)، بررسی تمدن اسلامی است. ما انتظار داشتیم که خیلی‌ها کمک کنند. این تشکیلات‌های عریض و طویل با میلیاردها تومان بودجه که اساسا برای چنین پروژه‌هایی تعریف شده‌اند متأسفانه اغلب به صحنه نیامدند؛ علی‌رغم همه قول‌هایی که داده بودند. نمی‌دانم چرا؟ متأسفانه ما از خارج کشور بیشتر از داخل پاسخ شنیدیم. بسیاری از کارشناسان خارج از کشور پس از درخواست‌های ما خیلی راحت پاسخ دادند. از جاهایی مثل بوستون و فرانکفورت آمریکا، هند، ترکمنستان، مصر، مراکش، اسپانیا و ...خوشبختانه کمک کردند و فیلم و عکس فرستادند. اما در داخل هیچ کدام از نهادهایی که قبلا وعده داده بودند نیامدند پای کار. آن هم در شرایطی که مثلا ترکیه خودش را با محوریت عثمانی مدعی تمدن اسلامی می‌داند. در صورتی که این یک تحریف تاریخی است. ما نخواستیم در این مجموعه نگاه قومیتی داشته باشیم و با اینکه ایرانی‌ها در تمدن اسلامی خیلی دخیل بودند اما همواره روی اسلامی بودن تأکید داشتیم. اما در ترکیه آمده‌اند بنیادی درباره این قضیه راه انداخته‌اند، شبکه‌ای تلویزیونی اختصاص داده‌اند، از هالیوود کارگردان آورده و فیلم می‌سازند و ... اما متأسفانه ما همین مجموعه را هم با کمبودها و کاستی‌های بسیاری تولید کردیم و با دشواری بسیار توانستیم مطالب خود را تأمین کنیم. با این حال جا دارد از افراد و نهادهایی که به ما کمک کردند تشکر کنیم. وی در پایان گفت: این فقط یک باب است و خیلی نواقص و کاستی‌ها دارد و حتما ناگفته‌های بسیاری هست که ما نگفتیم. ما به صورت طلبه وارد این کار شدیم. امیدواریم افراد دیگر هم وارد شوند. چون این یکی از راه‌هایی است که شما می‌توانید به نسل جدید عزت نفس بدهید. یک آموزشگاه وقتی می‌خواهد خودش را تبلیغ کند، مثلا می‌گوید چه تعداد رتبه تک رقمی در کنکور را تربیت کرده است. ما هم وقتی می‌خواهیم به نسل جدید درباره سبک زندگی اسلامی و درباره دین حرف بزنیم، باید مصداق‌هایش را معرفی کنیم و بگوییم که بر اثر سبک زندگی اسلامی چه انسان‌هایی ظهور و بروز کردند و چه جامعه پویا و زنده‌ای شکل گرفت.