گفت وگو با داوود مرادیان، کارگردان نخستین فیلم آنامورفیک در ایران
گامی برای جهش تکنیکی سینمای ایران
* از مستند «تولد یک پروانه» به عنوان نخستین فیلم آنامورفیک در ایران یاد میشود. فیلم آنامورفیک با فیلمهای معمولی چه تفاوتی دارد؟
آنامورفیک، اشاره به یک قطع عريض است. این قطع از ترکیب لنزهای 1980 اولترا اسکوپ و نیز مبدلهای آنامورفیک روی دوربینهای دی اس ال آر ایجاد شده است كه مي تواند تصاوير نابي را ثبت کند. در این شیوه، تصاویر، با عرضی دو برابر تصاویر معمول دیده میشود. به طوری که باعث عظمت و زیبایی خیرهکننده صحنهها میشود. الان فیلمسازان مطرح و برجسته هالیوود اغلب از این شیوه برای آثار خود استفاده میکنند. این اتفاق یک جهش تکنیکی در سینمای ایران محسوب میشود.
* چطور شد که گروه تلویزیونی سپاه به دنبال ابداع چنین کاری رفت؟
اولین بار نیست که در این گروه چنین اتفاقی افتاده؛ قبلا هم کارهای جدیدی در گروه تلویزیونی سپاه انجام شده بود. مثلا اولین فیلم با موضوع خنثیسازی میادین مین با نام «مزدور خاموش» که فیلم بسیار دشواری بود در این گروه ساخته شد. صحنههای کمنظیر نبرد با پژاک در شمال غرب کشور و یا صحنههای خیرهکننده رزمایش پیامبر اعظم(ص) پنج، همه در این گروه اتفاق افتاده است. همه این کارها از زمانی رخ داد که مدیری نوگرا و جسور به نام حسین ساختمانیان وارد گروه تلویزیونی سپاه شد. سردار رمضان شریف هم با این کار موافقت کرد. چون این دو نفر (رمضان شریف و ساختمانیان) یک تیم عملیات روانی خیلی قوی در سپاه تشکیل دادهاند که بینظیر است. به طوری که در همه فتنهها و نبردها، از تقابل با پژاک گرفته تا جنگهای جنوب غرب، چهرهای سربلند و موفق از سپاه در نظر مردم نشسته است که این نتیجه عملکرد این مدیران است. وقتی موضوع جدیدی مطرح میشود او استقبال میکند. درباره «تولد یک پروانه» ما با یک مستندی سر و کار داشتیم که بودجه اش محدود و ناچیز بود اما عواملش بیش از هزار نفر بودند. یعنی رزمایشهایی را باید به تصویر میکشیدیم که گاهی بیش از هزار نفر در آنها حضور داشتند. البته این افراد نباید ما را میدیدند. به طور مثال، اگر در کمینها، دوربین و دست اندرکاران تولید فیلم دیده میشدند همه چیز لو میرفت. در عین حال باید عظمت مانورها نمایش داده میشد. بهترین قطع برای نمایش عظمت یک گروه نظامی در بیابان و دریا و جنگل، قطع آنامورفیک است. این قطع هم تا قبل از این فیلم در ایران امتحان نشده بود. ما به مدیریت گروه تلویزیونی سپاه تأکید کردیم که ریسک این کار خیلی بالاست و ممکن است به نتیجه مطلوب نرسیم. اما قبول کردند و پای این مسئولیت، بارها و بارها ایستادند و پیش رفتند. چون خیلیها تا قبل از دیدن تصاویر متوجه نبودند که ما چه کرده ایم و معنای کار ما چه بود. الان سپاه دارای یک دوربین کوچک و جمع و جور اما با تعداد بالایی لنز و در انواع قطعها است. به همین دلیل الان گروه تلویزیونی سپاه قادر به ضبط برترین تصاویر در مقایسه با همه گروههای سینمایی و تلویزیونی در ایران است.
* اهمیت این کار چیست؟ چون معمولا گروههایی مثل گروه تلویزیونی سپاه در پی آثار محتوامحور و ارزشی هستند.
واقعیت این است که الان محتوای بدون ساختار و تکنیک زیبا و خیرهکننده به شکست در جذب مخاطب منجر میشود؛ چه در سینما و چه در تلویزیون. دیگر نمیتوان مردم را با ابتذال به سینما کشاند و این کار، توهین به شعور مخاطب هم محسوب میشود. به همین دلیل برای جذب مخاطب چارهای جز رفتن به سمت تمهیدات تکنیکی و جذابیت بصری نداریم. این، حداقل دستاورد ابداع شیوه آنامورفیک در سپاه برای سینمای ایران است.
* بعد از «تولد یک پروانه» تکلیف کار با سیستم دیجیتال آنامورفیک چه شد؟
قرار است که یک فیلم داستانی نیمه بلند با این روش بسازیم. با توجه به حساس بودن سوژه، اجازه بدهید که فعلا درباره مضمون این فیلم حرف نزنم. اما این فیلم هم اکنون در مرحله بازنویسی فیلمنامه قرار دارد و اگر خدا بخواهد قصد داریم کار تصویربرداری را از اواخر شهریور کلید بزنیم. این فیلم در دوره آینده جشنواره عمار رونمایی خواهد شد. بعد از این فیلم، سیستم دیجیتال آنامورفیک را در اختیار همه سینماگرانی که مایل به کار با آن باشند و از شرایط ساختاری لازم برخوردار باشند قرار خواهیم داد.
* مردم اطلاعات بسیار اندکی درباره گروه تلویزیونی سپاه دارند. این گروه چه فعالیتهایی دارد؟
گروه تلویزیونی سپاه یکی از گروههای قدیمی تلویزیون است. این گروه تا سالها سینما و تلویزیون ایران را پشتیبانی میکرد. منتها چند سالی است که به حاشیه رانده شده است. مردم شاید خود این گروه را نشناسند اما تأثیرات آن را به خوبی دیدهاند. در درگیریهای شمال غرب اگر تصاویر سپاه نبود، دروغهای بیبیسی تاریخ را وارونه جلوه میداد. در رزمایش پیامبراعظم(ص) پنج، تصاویر کمنظیری را دیدیم که گاهی از 11 زاویه متفاوت، لحظه اصابت یک موشک ضبط شده بود. این کارها، ثمره نیروهای گمنامی است که نام آنها را نمیدانیم، اما مایه آرامش روانی ما هستند.
آنامورفیک، اشاره به یک قطع عريض است. این قطع از ترکیب لنزهای 1980 اولترا اسکوپ و نیز مبدلهای آنامورفیک روی دوربینهای دی اس ال آر ایجاد شده است كه مي تواند تصاوير نابي را ثبت کند. در این شیوه، تصاویر، با عرضی دو برابر تصاویر معمول دیده میشود. به طوری که باعث عظمت و زیبایی خیرهکننده صحنهها میشود. الان فیلمسازان مطرح و برجسته هالیوود اغلب از این شیوه برای آثار خود استفاده میکنند. این اتفاق یک جهش تکنیکی در سینمای ایران محسوب میشود.
* چطور شد که گروه تلویزیونی سپاه به دنبال ابداع چنین کاری رفت؟
اولین بار نیست که در این گروه چنین اتفاقی افتاده؛ قبلا هم کارهای جدیدی در گروه تلویزیونی سپاه انجام شده بود. مثلا اولین فیلم با موضوع خنثیسازی میادین مین با نام «مزدور خاموش» که فیلم بسیار دشواری بود در این گروه ساخته شد. صحنههای کمنظیر نبرد با پژاک در شمال غرب کشور و یا صحنههای خیرهکننده رزمایش پیامبر اعظم(ص) پنج، همه در این گروه اتفاق افتاده است. همه این کارها از زمانی رخ داد که مدیری نوگرا و جسور به نام حسین ساختمانیان وارد گروه تلویزیونی سپاه شد. سردار رمضان شریف هم با این کار موافقت کرد. چون این دو نفر (رمضان شریف و ساختمانیان) یک تیم عملیات روانی خیلی قوی در سپاه تشکیل دادهاند که بینظیر است. به طوری که در همه فتنهها و نبردها، از تقابل با پژاک گرفته تا جنگهای جنوب غرب، چهرهای سربلند و موفق از سپاه در نظر مردم نشسته است که این نتیجه عملکرد این مدیران است. وقتی موضوع جدیدی مطرح میشود او استقبال میکند. درباره «تولد یک پروانه» ما با یک مستندی سر و کار داشتیم که بودجه اش محدود و ناچیز بود اما عواملش بیش از هزار نفر بودند. یعنی رزمایشهایی را باید به تصویر میکشیدیم که گاهی بیش از هزار نفر در آنها حضور داشتند. البته این افراد نباید ما را میدیدند. به طور مثال، اگر در کمینها، دوربین و دست اندرکاران تولید فیلم دیده میشدند همه چیز لو میرفت. در عین حال باید عظمت مانورها نمایش داده میشد. بهترین قطع برای نمایش عظمت یک گروه نظامی در بیابان و دریا و جنگل، قطع آنامورفیک است. این قطع هم تا قبل از این فیلم در ایران امتحان نشده بود. ما به مدیریت گروه تلویزیونی سپاه تأکید کردیم که ریسک این کار خیلی بالاست و ممکن است به نتیجه مطلوب نرسیم. اما قبول کردند و پای این مسئولیت، بارها و بارها ایستادند و پیش رفتند. چون خیلیها تا قبل از دیدن تصاویر متوجه نبودند که ما چه کرده ایم و معنای کار ما چه بود. الان سپاه دارای یک دوربین کوچک و جمع و جور اما با تعداد بالایی لنز و در انواع قطعها است. به همین دلیل الان گروه تلویزیونی سپاه قادر به ضبط برترین تصاویر در مقایسه با همه گروههای سینمایی و تلویزیونی در ایران است.
* اهمیت این کار چیست؟ چون معمولا گروههایی مثل گروه تلویزیونی سپاه در پی آثار محتوامحور و ارزشی هستند.
واقعیت این است که الان محتوای بدون ساختار و تکنیک زیبا و خیرهکننده به شکست در جذب مخاطب منجر میشود؛ چه در سینما و چه در تلویزیون. دیگر نمیتوان مردم را با ابتذال به سینما کشاند و این کار، توهین به شعور مخاطب هم محسوب میشود. به همین دلیل برای جذب مخاطب چارهای جز رفتن به سمت تمهیدات تکنیکی و جذابیت بصری نداریم. این، حداقل دستاورد ابداع شیوه آنامورفیک در سپاه برای سینمای ایران است.
* بعد از «تولد یک پروانه» تکلیف کار با سیستم دیجیتال آنامورفیک چه شد؟
قرار است که یک فیلم داستانی نیمه بلند با این روش بسازیم. با توجه به حساس بودن سوژه، اجازه بدهید که فعلا درباره مضمون این فیلم حرف نزنم. اما این فیلم هم اکنون در مرحله بازنویسی فیلمنامه قرار دارد و اگر خدا بخواهد قصد داریم کار تصویربرداری را از اواخر شهریور کلید بزنیم. این فیلم در دوره آینده جشنواره عمار رونمایی خواهد شد. بعد از این فیلم، سیستم دیجیتال آنامورفیک را در اختیار همه سینماگرانی که مایل به کار با آن باشند و از شرایط ساختاری لازم برخوردار باشند قرار خواهیم داد.
* مردم اطلاعات بسیار اندکی درباره گروه تلویزیونی سپاه دارند. این گروه چه فعالیتهایی دارد؟
گروه تلویزیونی سپاه یکی از گروههای قدیمی تلویزیون است. این گروه تا سالها سینما و تلویزیون ایران را پشتیبانی میکرد. منتها چند سالی است که به حاشیه رانده شده است. مردم شاید خود این گروه را نشناسند اما تأثیرات آن را به خوبی دیدهاند. در درگیریهای شمال غرب اگر تصاویر سپاه نبود، دروغهای بیبیسی تاریخ را وارونه جلوه میداد. در رزمایش پیامبراعظم(ص) پنج، تصاویر کمنظیری را دیدیم که گاهی از 11 زاویه متفاوت، لحظه اصابت یک موشک ضبط شده بود. این کارها، ثمره نیروهای گمنامی است که نام آنها را نمیدانیم، اما مایه آرامش روانی ما هستند.