سید محمد امین آبادی

گفت و گو با سفیر ترکیه روز سه شنبه هفته گذشته و در ساعت اعلام توافق جامع بین ایران و گروه 1+5 انجام شد. آقای سفیر همانطور که به سوال‌ها پاسخ می‌داد، نیم نگاهی هم به صفحه تلویزیونی داشت و با حساسیت  اخبار مربوط به توافق را دنبال می‌کرد. با این وجود، گفت‌وگوی ما با «رضا هاکان تکین» بسیار صریح بود. این مصاحبه تقریبا یک هفته پس از مصاحبه‌ای که با سفیر سوریه در تهران داشتیم انجام شد. سفیر ترکیه تمام اخبار و گزارش‌های رسمی و غیررسمی مربوط به حمایت ترکیه از گروه‌های تروریستی در داخل خاک سوریه و عراق را تکذیب و تلویحا پذیرفت که دولت ترکیه به گروهی که «ارتش آزاد سوریه» می‌نامد و آنها را «مخالفین مشروع» می‌داند، کمک می‌کند. وی حتی معتقد بود، داعش همدست دولت بشار اسد است و دولت سوریه با تروریست‌ها نمی‌جنگد! نکته جالب دیگر در این مصاحبه، شناختی بود که وی از روزنامه «کیهان» داشت. «هاکان تکین» به ما گفت، «کیهان» در میان مردم ترکیه نیز بسیار شناخته شده است
و ... اگر چه بخشی از این مصاحبه بسیار چالشی شد اما جناب هاکان با صبر و متانت مثال زدنی خود همه سوال‌ها را پاسخ داد. مشروح این مصاحبه  خواندنی و متفاوت پیش روی شماست.
سرویس خارجی

کیهان: آقای سفیر! به عنوان سوال نخست، چون ما در روز و ساعات امضای توافق بین ایران و گروه 1+5 در حال گفت و گو با شما هستیم، اگر مایل هستید ارزیابی خودتان را درباره این توافق و تاثیر احتمالی آن بر روابط دو کشور ارائه کنید.
خیلی خوش آمدید. روزنامه کیهان یکی از روزنامه‌های مهم ایران است و در ترکیه نیز کیهان، روزنامه بسیار شناخته شده‌ای است.
گفت و گوی ما در یک روز تاریخی انجام می‌شود. ما هم با کنجکاوی منتظر انتشار متن کامل توافق بین ایران و گروه 1+5 هستیم تا آن را ارزیابی کنیم چون متن کامل توافق  را هنوز ندیده ام،  نمی‌توانم ارزیابی دقیق و کاملی از آن داشته باشم. اما ترکیه از آغاز، حق استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای را برای ایران به رسمیت شناخته و همواره با  محدود کردن ایران در جامعه بین‌المللی مخالف بوده است  و همواره ترکیه از اینکه مشکلات از طریق گفت‌وگو حل و فصل شوند حمایت کرده است.
 به این خاطر ما از انتشار خبر حصول توافق خیلی خوشحال شدیم. ایران یکی از مهمترین کشورهای منطقه است و اینکه ایران بتواند جایگاه بین‌المللی که محق و شایسته آن است را به دست آورد، برای ترکیه نه فقط در بعد روابط دو جانبه بلکه در مسیر مثبتی که تحولات منطقه‌ای می‌تواند پیدا کند هم مهم است. ما آرزو داریم که این توافق هم برای ایران و هم  برای کل منطقه یک صفحه جدید و مثبتی باز کند.
کیهان: موضوع تشکیل دولت جدید ترکیه بالاخره به کجا رسید؟ به نظر شما آیا ما شاهد تشکیل یک دولت ائتلافی خواهیم بود یا با شکست در تشکیل دولت ائتلافی، انتخابات زود هنگام برگزار خواهد شد؟
 پیش بینی قطعی در این مورد دشوار است. دو هفته پیش رئیس جمهور دستور تشکیل دولت جدید را به آقای «احمد داوود اوغلو» دادند وایشان نیز مذاکرات را برای تشکیل دولت ائتلافی آغاز کرده‌اند. جلسه‌ای که آقای داوود اوغلو با  حزب جمهوری خلق دومین حزب بزرگ پارلمان داشتند برای تشکیل دولت ائتلافی بود. ما می‌توانیم بگوییم مواضع و دیدگاه‌هایی که بعد از این دیدار بوجود آمده، فضای  سیاسی را بسیار مثبت کرده است. آقای«داوود اوغلو» با رهبران دو حزب دیگر پارلمان نیز دیدار خواهد کرد و بعد از این دیدارها با احزابی که احتمال ائتلاف بیشتری دارند دور دوم گفت و گوها را برگزار خواهد کرد و طبیعتا اگر در طول 45 روز،  این مذاکرات برای ائتلاف به نتیجه نرسد، براساس روندی که قانون اساسی پیش‌بینی کرده است بحث انتخابات زودهنگام پیش خواهد آمد. اما همان طور که گفتم روندهایی که طی روزهای گذشته اتفاق افتاده احتمال تشکیل دولت ائتلافی را تقویت کرده است.
کیهان: راهبرد سیاست خارجی دولت ترکیه از زمان روی کارآمدن حزب عدالت و توسعه «تنش صفر با همسایگان» اعلام شده بود. آیا فکر نمی‌کنید با توجه به تحولات سال‌های اخیر و روابط ترکیه با سوریه، عراق و ایران این راهبرد عملا با شکست مواجه شده است؟
ما ابتدا باید این مسئله را مشخص کنیم. مفهومی که آقای «داوود اوغلو» طرح کرد و آن را تحت عنوان «تنش صفر با همسایگان» بسط داد، بیشتر یک ایده‌آل و آرمان است و یک هدفی که آنی و در کوتاه مدت بتوان به آن دست یافت نیست. وقتی شما چشم اندازی برای خود مشخص نکنید، سیاست‌های قوی و تاثیرگذاری را نمی‌توانید در پیش بگیرید. طبیعتا برای عملی شدن این آرمان به خصوص در بعد روابط دو جانبه دو طرف باید اراده جدی در این زمینه داشته باشند. در بین این سه کشوری که شما مطرح کردید اگر بطور مجزا نگاه کنیم در مورد ایران مشکل خیلی جدی در روابط ما وجود ندارد و روابط ما رابطه بسیار عالی است و نه ما و نه برادران ایرانی چنین تصوری را نداریم که تنش خیلی جدی در روابط بین دو کشور وجود داشته باشد.
کیهان: منظور من این بود که آیا جهت گیری سیاست خارجی ترکیه در طول 10 سال گذشته حرکت به سمت «تنش صفر» با همسایگان بوده یا خیر؟ ما در شرایط کنونی می‌بینیم که ترکیه خیلی بیشتر از 10 سال گذشته با همسایگان خود به خصوص سوریه و عراق تنش دارد و تمام توان خود را به کار گرفته که به جای به صفر رساندن تنش دولت سوریه را ساقط کند؟
ما باید اول ببینیم که این کشورها چه روندی را طی کرده‌اند. در هر دو کشور اتفاقات خیلی خونینی افتاده و هنوز در بخشی از عراق و سوریه این اتفاقات ادامه دارد. سوریه یکی از کشورهایی بود که ما نزدیکترین روابط را با آن داشتیم. اما وقتی که دولت سوریه دست به کشتار شهروندان خود زد دولت ترکیه نسبت به این وضعیت واکنش نشان داد. شما می‌دانید که این مسائل در سوریه از ماه مارس 2011 شروع شد و اولین تظاهرات بود که مطالبات دموکراتیک مردم سوریه در آن  مطرح شد. ولی دولت سوریه در مقابل این مطالبات از زور استفاده کرد. ما تا قبل از آن روابط خیلی طولانی با سوریه داشتیم و سعی می‌کردیم دولت سوریه را به انجام یکی سری اصلاحات و پاسخ به این مطالبات قانع کنیم و بعد از آن روندهایی که در سوریه طی شد و همه می‌دانند بیش از 300 هزار نفر در سوریه کشته شدند، بیش از 4 میلیون نفر آواره شده‌اند که بیش از نصف آنها یعنی 2 میلیون نفر در ترکیه حضور دارند و دولت سوریه بیرحمانه با مردم خود برخورد کرده است و در حال حاضر دولت سوریه تمام مشروعیت خود را برای ما از دست داده است. ما با چنین دولتی نمی‌توانیم هیچ رابطه‌ای داشته باشیم.
کیهان:  آیا پیگیری مطالبات دموکراتیک از طریق گروه‌های تروریستی سلفی –تکفیری و اعطای کمک‌های نظامی و لجستیکی به این گروه‌ها امکان پذیر است؟ شما  در مقصریابی بحران کنونی سوریه، نوک پیکان را به سمت دولت سوریه نشانه می‌روید؛ اما آیا به این نکته تاکنون فکر کرده‌اید که در صورت سقوط نظام بشار اسد، آینده سوریه با وجود گروه‌های تروریستی مثل داعش و النصره چگونه خواهد بود؟ خطرات این تکفیری‌ها برای آینده ترکیه نیز مطرح هستند.
قطعا نه. ما تمام این گروه‌ها را به عنوان گروه‌های تروریستی شناخته‌ایم و داعش را ما بزرگترین بلا برای اسلام می‌دانیم و ما آنها را اصلا مسلمان نمی‌دانیم. اما سؤال شما را به شکل کوتاه می‌شود این گونه پاسخ داد که  آیا در ماه مارس 2011 و ماه‌های بعد از آن و حتی در سال 2012 چیزی به نام داعش یا جبهه النصره وجود داشت؟ در اصل سیاست‌های اسد این گروه‌ها را به میدان آورد. اگر مقداری به عقب برگردیم در سال 2003 آمریکا عراق را اشغال کرد و بعد از آن گروه‌هایی در عراق برای برخورد در مقابل نیروهای آمریکایی تشکیل شد و این گروه‌ها نسبت به نیروهای نظامی و حتی مسئولان آمریکایی که در عراق بودند عملیات‌های انتحاری انجام دادند و مهمترین گروهی که این جریانات را رهبری می‌کرد   القاعده عراق بود. داعش نیز از دل این گروه بوجود آمد اما آن موقع چه کسی به القاعده عراق کمک می‌کرد؟ رژیم اسد به این گروه کمک می‌کرد. آقای «نوری مالکی» در دوره اول نخست وزیری خود مدام از آقای اسد به ما شکایت می‌کرد و می‌گفت که شما چون رابطه خوبی با دولت اسد دارید به او گوشزد کنید که سوریه از القاعده عراق حمایت نکند چرا که مدام از مرز سوریه نیروهای القاعده وارد عراق می‌شوند. ما در آن زمان به آقای اسد اعتماد داشتیم و شاید ساده دلانه به این مسئله نگاه  کردیم و به عراق گفتیم چنین مسئله‌ای قطعا وجود ندارد. اما بعدا روندها نشان داد که حق با آقای «نوری المالکی» بود و امروز هسته مرکزی تشکیل‌دهنده داعش کسانی هستند که اسد آنها را از زندان آزاد کرده است. آیا اسد تاکنون به«رقه» پایتخت خودخوانده داعش یک بمب یا گلوله شلیک کرده است؟ اما در حلب و جاهای دیگر با بمب‌های بشکه‌ای هزاران نفر را کشته است. این واقعیات را نمی‌توان نادیده گرفت.
کیهان: ما اولین بار است که می‌شنویم دولت سوریه با داعش در سوریه کاری ندارد و در حال جنگ نیست. ما منکر اشتباهاتی که دولت سوریه داشته نیستیم. سؤال من که مجددا آن را تکرار می‌کنم این است که آیا برای سرنگونی دولت آقای بشار اسد کمک به گروه‌های تروریستی سلفی- تکفیری کار درستی است؟
قطعا این راهکاردرستی نیست و این سؤال را باید از کشورهایی بپرسید که به این گروه‌های تروریستی کمک می‌کنند.
کیهان: ما هفته پیش با سفیر سوریه در ایران مصاحبه‌ای داشتیم. ایشان نیز صراحتا دولت شما را متهم می‌کرد که مستقیما نیروهای نظامی‌تان را به داخل خاک سوریه اعزام و در کنار گروه‌های تروریستی با دولت سوریه می‌جنگید و به این گروه‌های تروریستی کمک می‌کنید. وی حتی این را هم گفت که در نوار مرزی سوریه و ترکیه گروه‌های تروریستی از حمایت آتش توپخانه ارتش ترکیه برخوردارند. لطفا در این باره نیز توضیح بفرمایید.
اینها همه دروغ است. رژیمی که بیرحمانه مردم خود را می‌کشد اعتمادی به آن نیست. ما وقتی به روند قضایا از سال 2011 نگاه کنیم رژیم اسد هیچ درگیری با داعش نداشته و صرفا مناطقی را که دست مخالفان مشروع رژیم بوده را بمباران کرده است. یعنی به نوعی به نیروی هوایی داعش تبدیل شده است. رژیم اسد  از داعش برای کسب مشروعیت خود استفاده می‌کند. برای اینکه تمام مخالفین را یک کاسه کند و اسم تروریست را بر روی آنها بگذارد. لذا برای دستیابی به این هدف از داعش در حال سوء استفاده است و هر وقت که داعش سعی کرده از شمال به سمت جنوب سوریه پیشروی کند فقط در آن زمان بین دولت سوریه و داعش درگیری رخ داده است. اما تا امروز همانطور که گفتم حتی یک بمب نیز به سمت «رقه»پرتاب نشده است.
کیهان :آقای سفیر شما می‌گویید که سفیر سوریه دروغ می‌گوید که دولت ترکیه به گروه‌های تروریستی در داخل خاک سوریه کمک می‌کند. اما طی ماه‌های گذشته حتی در داخل خود ترکیه نیز رسانه‌های متعددی  اخبار زیادی را از همکاری  دولت ترکیه و گروه‌های تروریستی در سوریه منتشر کردند که آخرین مورد انتشار ویدئوهایی از کمک‌های تسلیحاتی  سازمان اطلاعاتی ترکیه به گروه‌های تروریستی توسط روزنامه جمهوریت ترکیه بود که جنجال زیادی را  نیز در کشور شما ایجاد کرد. در مورد این ادعاها نظر شما چیست؟ آیا این‌ها هم دروغ هستند؟
ما باید اینجا  بین مخالفین مشروع و داعش تمایز قائل شویم.
کیهان: تعریف شما از مخالفین مشروع سوری  چیست؟
ما وقتی می‌گوییم مخالفین مشروع منظورمان کسانی هستند که در ترکیب «شورای ملی سوریه» حضور دارند. این مخالفین کسانی هستند که در قطعنامه‌ای که توسط شورای امنیت سازمان ملل برای تحولات سوریه صادر شد برای آنها نقش در نظر گرفته شده است و در حال حاضر بیش از  100 کشور این شورا را به عنوان نماینده مشروع مردم سوریه به رسمیت می‌شناسند. اما ما همواره از این مسئله دفاع کرده‌ایم که در سوریه مسائل باید از طریق راه‌های مسالمت آمیز حل و فصل شود. اما کسی که راهکاری‌های نظامی را ترجیح داد رژیم سوریه بود و این  که ما در شرایط کنونی مردم سوریه را بین دو گزینه رژیم بعث سوریه و گروه داعش مجبور کنیم که یکی را انتخاب کنند این اجبار درستی نیست. چشم انداز و آرزوی ما درباره سوریه این است که در این کشور دولت و نظامی سرکار بیاید که تمامی گروه‌ها،  اقشار و اقوام را  اعم از سنی، علوی و کرد نمایندگی کند. ما آرزو داریم که چنین دولت فراگیری در سوریه تشکیل شود. قدرت گرفتن داعش یا هر گروه مشابه دیگری در سوریه یا عراق نه تنها به نفع ترکیه نیست بلکه تهدیدی بر ضد امنیت ملی ما محسوب می‌شود.
کیهان: پس شما تلویحا تأیید می‌کنید که دولت ترکیه به گروه‌هایی که آنها را میانه رو می‌نامد از جمله ارتش آزاد کمک تسلیحاتی می‌کند و انتشار این ویدئوها از سوی روزنامه جمهوریت ترکیه نیز  در همین راستا است؟
این ادعاها مطرح شده و دستگاه قضایی ترکیه هم در حال رسیدگی به آن  است ولی همواره آن چه که در روزنامه‌ها و رسانه‌ها منتشر می‌شود لزوما واقعیت ندارد و من نیز در جایگاهی نیستم که این ادعاها را تأیید یا رد بکنم. در این خصوص یک روند قضایی شروع شده که باید طی شود. اما طبیعتا حمایت از مخالفین مشروع در سوریه سیاست اساسی ما است.
کیهان: آقا سفیر! شما مرتب از مخالفین مشروع صحبت می‌کنید در حالی که طی  دو سه سال اخیر رسانه‌ها اخبار و گزارش‌های زیادی از جنایت‌های همین مخالفین که شما آنها را مشروع می‌نامید و از آنها حمایت می‌کنید منتشر کرده‌اند وحتی کار به جایی رسید که اخیرا خبری منتشر شد که وزارت خارجه آمریکا قصد داشته که ارتش آزاد سوریه را به عنوان  یک گروه تروریستی اعلام کند؟ شما چطور از این گروه‌ها با این پیشینه حمایت می‌کنید؟  و اساسا به نظر شما آیا تقسیم‌بندی گروه‌های تروریستی به مشروع و نامشروع و میانه رو و تندرو کار درستی است؟
در صحبت‌هایی که شما مطرح می‌کنید یک اغتشاش مفهومی وجود دارد. تاکنون ارتش آزاد سوریه را نه ما و نه هیچ کشوری به عنوان یک گروه تروریستی شناسایی نکرده است و بلعکس  این گروه در برابر یک رژیمی که به عنوان تروریسم دولتی شناخته می‌شود از منافع مشروع مردم سوریه دفاع می‌کند شناخته می‌شود. ما تعریفی مبنی بر تروریست خوب و تروریست بد نداریم و دیدگاه ما درباره گروه‌های تروریستی خیلی روشن و واضح است. اگر ما با این منطق نگاه کنیم برخی کشورها حزب الله را هم به عنوان یک گروه تروریستی می‌شناسند و اینکه وزارت خارجه آمریکا بخواهد ارتش آزاد را به عنوان یک گروه تروریستی معرفی کند من  برای اولین بار است که می‌شنوم ولی از نادرست بودن آن تقریبا مطمئن هستم. این مهم است که ما در سوریه بین گروه‌های مخالف و گروه‌های تروریستی مثل داعش، النصره و القاعده و دیگر گروه‌های تروریستی تفاوت قائل شویم.
کیهان: آقای سفیر هزاران تروریست از بیش از 100 کشور جهان و 4 گوشه دنیا از اروپا گرفته تا آمریکا و از آسیای شرقی تا آفریقا در سوریه مشغول جنگ بر ضد دولت آقای بشار اسد هستند؟ شما معتقد هستید آیا همه اینها سوری  و به دنبال مطالبات دموکراتیک هستند؟
من هیچ وقت حرفی مبنی بر اینکه هر کس در مقابل بشار اسد می‌جنگد مشروع است را نگفتم. من مجددا تاکید می‌کنم ما بین گروه‌های تروریستی مثل داعش و النصره با سازمان‌هایی که منافع مشروع مردم سوریه را نمایندگی می‌کنند تفاوت واضحی قائل هستیم. طبیعتا ستیزه جویان خارجی مسئله خیلی مهمی هستند و همان طور که شما گفتید از چهار گوشه دنیا برای جنگ به سوریه می‌آیند. انشاءالله بالاخره روزی در کوتاه مدت آرزو می‌کنیم که مسئله سوریه حل شود و این ستیزه جویان خارجی وقتی به کشورهای خود بازگردند تهدید بزرگتری محسوب خواهند شد. اما خب از عراق، ایران و لبنان هم کسانی برای جنگ به سوریه رفته‌اند و این مسائل را نباید یک طرفه دید.
کیهان: آقای سفیر اگر همین الان ترکیه با چنین فتنه‌ای روبه رو شود و هزاران تروریست تکفیری  از چهار گوشه دنیا به ترکیه سرازیر شوند تا با دولت آقای «داوود اوغلو » بجنگند اگر دولت شما ازایران  کمک بخواهد ما به عنوان برادران ایرانی شما حتما در کنار شما خواهیم بود.
اما این را هم شما در نظر بگیرید که در ترکیه دولت مشابهی مثل  دولت سوریه بر سر کار  نیست. اصلی‌ترین مسئله مشروعیت رژیم است. اسد از آغاز هم یک انسان دموکراتیکی نبود. اما خب ما آن موقع روابط دو جانبه داشتیم. طبیعتا در هر کشوری مجراهای مشروعیت بخش وجود دارد و به هر حال دولتی که مستقر هست به نوعی مردم خود را نمایندگی می‌کند در بعضی کشورها به دلیل پیشرفت اجتماعی که وجود دارد این مشروعیت خیلی چهره پیشرفته تری دارد و در بعضی کشورها از مجراهای دیگری این مشروعیت کسب می‌شود و آنها قدم به قدم به سمت توسعه پیش می‌روند اما در آن زمان آقای اسد دست‌کم مردم خود را به صورت دسته جمعی نمی‌کشت.
کیهان: شما مرتب تکرار می‌کنید که  دولت آقای اسد مشروع نیست. سؤال من این است آیا متحدین منطقه‌ای ترکیه مثل عربستان، اردن و قطر مشروع هستند؟ آیا این کشورها نظام‌های مشروعی دارند؟
 من این توضیحی که دادم به نوعی سؤال شما را پاسخ دادم.  اما آیا این دولت‌ها مردم خود را بمباران می‌کنند و سلاح شیمیایی علیه مردم خود استفاده می‌کنند؟ یک حداقل‌هایی برای مشروعیت وجود دارد که از هر کشوری به کشور دیگر متفاوت است و در این کشورها راهکارهای دیگری وجود دارد و از مسیرهای دیگری مطالبات مردم خود را پاسخ می‌گویند. این سیستم در عربستان به یک شکل است در اردن، قطر و ترکیه به یک شکل دیگر اما یک حداقلی برای این مشروعیت باید در نظر گرفت.
کیهان: در متون تخصصی علوم سیاسی حداقل مشروعیت اداره امور کشور براساس آرای عمومی است. یعنی مسئولان کشور براساس سیستم‌های انتخاباتی انتخاب می‌شوند و باید پاسخگو باشند. ولی این حداقل مشروعیتی که شما می‌فرمایید نه در عربستان، نه در اردن و نه در قطر وجود ندارد. در این کشورها حکومت از پدر به پسر منتقل می‌شود و مردم در این میان هیچ نقشی ندارند؟
بعضی از مسائل به آهستگی حل می‌شود و دوران گذار در خاورمیانه آغاز شده است.
کیهان: بحث به متحدین منطقه‌ای ترکیه از جمله عربستان کشید. از فرصت استفاده می‌کنم و سؤال افکار عمومی ایران را از شما می‌پرسم که موضع رسمی دولت ترکیه در قبال حملات وحشیانه عربستان به یمن چیست؟ به نظر شما دولتی که خود نامشروع است و  با رای و نظر مردم اداره نمی‌شود می‌تواند با این ادعا که خواهان برگرداندن حکومت مشروع به یمن است به این کشور حمله کرده و زنان و کودکان بی‌گناه را بکشد؟
ما باید به پیش زمینه این روندها در یمن نگاه بکنیم. اگر خیلی هم به گذشته برنگردیم. در شهریورماه گذشته جنبش انصارالله صنعا پایتخت یمن را اشغال کرد و بعد از شهریور تا فروردین ماه گام به گام پیش رفتند و مناطق مختلف را در اختیار گرفتند و حکومت مشروع یمن را گام به گام وادار به عقب نشینی کردند. رئیس جمهور و وزیر دفاع یمن را حصر خانگی کردند. سلاح‌های سنگین را توقیف کردند. و شما می‌دانید منصور هادی رئیس جمهور یمن مجبور به فرار به عدن شد و بعد اقامتگاه وی را در عدن بمباران کردند. ما نباید این پیش زمینه را نادیده بگیریم  و بگوییم اتفاقات یمن بعد از حمله عربستان شروع شد. سیاست ترکیه درباره یمن از آغاز مشخص بوده است. ما همواره  از این مسئله که حوثی‌ها هم در آینده  یمن باید سهم داشته باشند حمایت کرده ایم چرا که آنها هم بخش جدایی ناپذیری از ملت یمن هستند. اما اینکه بخواهند بر کل مردم  یمن حکمرانی بکنند و  در این راستا گام بردارند اقدام اشتباهی بود. طبیعتا وضعیت امروز یمن موجب ناراحتی ما است و  در نهایت بیش از هر کسی این مردم یمن هستند که این مصیبت را تحمل می‌کنند. و ما آرزو داریم که خونریزی‌ها هر چه سریعتر در یمن متوقف شود و دولتی فراگیر که کل ملت یمن را نمایندگی کند در این کشور بر سر کار بیاید.  در منطقه به اندازه کافی ناامنی و  بی‌ثباتی وجود دارد و مشکل یمن نیز بنزینی روی این آتش است.
کیهان: ما اولین بار است که می‌شنویم جنبش انصارالله به دنبال کنار زدن همه گروه‌های سیاسی و  حکومت بر کل کشور یمن است. سؤال من این بود که آیا شما بمباران و کشتار مردم بی‌گناه را راه حل مناسبی برای حل بحران یمن می‌دانید؟
ترکیه هیچ وقت استفاده از زور را برای هیچ بحرانی از جمله یمن تأیید نمی‌کند. ما همواره  خواستار این بوده‌ایم که تمام مشکلات از طرق مسالمت آمیز و مذاکره حل و فصل شوند. مثل همین توافقی که بر سر پرونده هسته‌ای ایران انجام شد و انشاءالله همه بحران‌هایی که در یمن، سوریه، عراق و لیبی وجود دارد از طریق مذاکره و گفت‌وگو حل و فصل شوند.
کیهان: برای آخرین سؤال ارزیابی شما از روابط دو جانبه بین دو کشور به خصوص در بعد تجاری چیست ؟ چند میلیارد دلار مراودات تجاری بین دو کشور وجود دارد ؟ و آیا با توجه به ظرفیت‌های موجود در دو کشور روابط فعلی تجاری را خوب ارزیابی می‌کنید یا باز هم جا برای پیشرفت وجود دارد؟
روابط بین ایران و ترکیه همان طور که در اول این گفت و گو به آن اشاره کردم در مسیر خیلی خوبی قرار دارد و روبه پیشرفت است. روابط تجاری نیز طبیعتا بخشی از این روابط همه جانبه رو به پیشرفت است. حجم تجارت بین دو کشور در سال گذشته
14 میلیارد دلار بود. این رقم  پایینی نیست و این حجم مبادلات تجاری رقم قابل ملاحظه‌ای است. اما وقتی ظرفیت‌های بین دو کشور را در نظر بگیریم متوجه می‌شویم که ما خیلی بیشتر می‌توانیم آن را افزایش بدهیم همان طور که روسای جمهور دو کشور در دیداری که داشتند هدف 30 میلیارد دلار را برای حجم روابط تجاری بین دو کشور مشخص کردند. ترکیه و ایران دو کشوری هستند که تقریبا از لحاظ جمعیتی با هم برابر هستند. اقتصاد ترکیه در سال‌های گذشته در بین کشورهای جهان سریعترین رشد را داشته است. ایران اگرچه شاید به خاطر تحریم‌های تجاری اعمال شده طی سال‌های اخیر به اهداف تجاری و اقتصادی خود نرسیده ولی ظرفیت‌های خیلی قوی دارد. چرا که هم ذخایر زیرزمینی و طبیعی خیلی غنی دارد و هم سرمایه‌های انسانی خیلی خوبی دارد و ایران کشوری است که خیلی به راحتی می‌تواند جهش اقتصادی داشته باشد. گذشته از این اقتصاد دو کشور بیشتر از اینکه ویژگی رقابت پذیری داشته باشند مکمل یکدیگر هستند. از لحاظ جغرافیایی نیز ترکیه درگاه اروپا به ایران محسوب می‌شود و ایران درگاه شرق و آسیا برای ترکیه محسوب می‌شود و ما اگر به اینها اشتراکات تاریخی و فرهنگی دو کشور را نیز اضافه بکنیم، می‌توانیم این را بگوییم که روابط تجاری بین دو کشور در مدت کوتاهی می‌تواند جهش بزرگی داشته باشد. در هر دو طرف نیز این اراده وجود دارد و انشاءالله با این توافق هسته‌ای که حاصل شد مشکلاتی که در این مسیر وجود داشت برداشته خواهد شد. این رابطه می‌تواند الگویی برای کل منطقه تلقی شود. ما نمی‌خواهیم که در منطقه تنش جنگ و خونریزی ادامه داشته باشد. بلکه بر عکس ما دوست داریم ارتباطات فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی و صلح و دوستی در منطقه حاکم باشد. چرا که ما باید به ملت‌های خود قول آینده‌ای روشن‌تر و رفاه و شادی را بدهیم. انشاءالله  ترکیه و ایران در مسیر رسیدن به این هدف تلاش بکنند. خیلی متشکرم