اندیشکده آمریکایی:
کنگره آمریکا توافق را رد کند تحریمها علیه ایران فرو میپاشد
اندیشکده «پروژه ایران» نوشت: اگر آمریکا توافق هستهای را به دلایل سیاست داخلی رد کند، نظام تحریمهای بینالمللی فرو خواهد ریخت چرا که روسیه و چین و حتی دولتهای اروپایی به سمت رفع تحریمها حرکت خواهند کرد.
«پروژه ایران» در گزارشی با عنوان «سنجش دغدغهها و اطمینانهای توافق هستهای با ایران» به بررسی وضعیتهای مختلف بازی مذاکرات هستهای آمریکا با ایران پرداخته و آن را در حالتهای انجام و عدم انجام توافق، مورد بررسی و تدقیق قرار داده است. در بخشی از این گزارش اینطور تبیین شده است که اگر آمریکا توافق هستهای را به دلایل سیاست داخلی رد کند، نظام تحریمهای بینالمللی جاری پژمرده شده و فرو خواهد ریخت چرا که روسیه و چین و حتی دولتهای اروپایی به سمت رفع تحریمها و تجارت حرکت خواهند کرد. در این صورت ایران در نظر جامعه جهانی به عنوان کشوری شناخته خواهد شد که برای حل موضوع، تمامی سعی خود را کرده است. همچنین بخش دیگری از این گزارش آشکارا با توجه به افزایش میزان اطلاعات آمریکا از تأسیسات هستهای ایران مینویسد: در صورت حمله نظامی خسارت بسیار بیشتری نسبت به آنچه سه سال قبل تخمین زده بودیم به برنامه هستهای ایران وارد خواهد شد، چرا که با توافق اطلاعات بسیار بیشتری در مورد این برنامه در اختیار داریم.
در بخش اول این گزارش در مورد فعالیتها، توانمندیها و نیات هستهای ایران آمده است: ایران از زمان شروع در اواخر دهه 1990 دارای برنامه ساخت سلاح بود که در سال 2003 متوقف شد. این کشور توانمندی و دانش ساخت سلاح را دارد، اما اورانیوم غنیشده لازم برای ساخت را ندارد. ایران زمانی دارای برنامه هستهای نامشروع بود که ممکن است دوباره این گزینه را مد نظر بگیرد. این موضوع باعث تأکیدی بر اهمیت بازرسیها است. این گزارش با توجه به دیدگاه منتقدان توافق، ایرانیان را فریبکار میداند که هیچ وقت به توافق خود پایبند نمیمانند و در ادامه میافزاید: ایران و 1+5 توافق کردهاند که فردو یک سوم سانتریفیوژهای کنونی را حفظ کند، ولی اجازه غنیسازی اورانیوم را نداشته باشد. نتایج مذاکرات دو سال گذشته تا کنون مثبت، دارای نکات کلیدی و بهتر از آنچه پیشبینی میشد بوده است. بسیاری از تحلیلگران هم به لحاظ سطح جزئیات و هم استحکام مفاد عدم اشاعه، شگفتزده شدهاند. این اندیشکده آمریکایی ضمن این که ایران را تحتنظرترین کشور در جهان مینامد، نوشت: ممکن است اکنون ایران به دنبال سلاح هستهای نباشد اما نباید گذاشت که نسل جدید رهبران ایران بتوانند تصمیم بگیرند تا میزان برنامه هستهای صلحآمیز خود را گسترش دهند. در صورت توسل ایران به نقضهای کوچک، اجرا پیچیده و واکنشها آهسته خواهد بود. هدف توافق اطمینان دادن به این است که اگر نقضی صورت بگیرد واکنشها به آن محکم خواهد بود. هزینههای اقتصادی بالای تحریمهای مجدد و بازگشت سریع تحریمها و خطر امنیتی به جهت حمله اسرائیل و آمریکا در این سناریو وجود دارد. اندیشکده پروژه ایران با توجه به بازرسیهای «هر زمان، هر مکان» تأکید کرد که بدون حسابرسی تمام عیار از برنامه هستهای پیشین ایران، ممکن است مبنای لازم برای تأیید توافق وجود نداشته باشد. ایران میتواند توافق را نادیده بگیرد، راه خود را برود، و تصور کند که جامعه بینالملل نخواهند توانست واکنشی نشان دهند. توافق بر اساس اعتماد نخواهد بود بلکه بر اساس بازرسیهای سرزده و تحمیلی میباشد و جامعه اطلاعاتی بینالمللی مراقب برنامه ایران خواهد بود.
اندیشکده آمریکایی در ادامه نوشت: ممکن است رهبری ایران تصمیم بگیرد که توافق نهایی را نپذیرد. در این صورت اقدام نظامی آمریکا همچنان هزینههای بالایی دربر خواهد داشت و احتمالاً جامعه جهانی به جز چند کشور منطقه مخالف استفاده از زور خواهند بود.