رمضان در شهر بهار نارنج
رمضان ماه خوبیهاست در این ماه دلها نرمتر و گفتارها شیرین و مهربانیها بیشتر میشود. همه این خوبیهاست که همه را جذب ماه رمضان کرده است. یکی از آدابی که در گذشته در استان فارس انجام میشد و هماکنون در برخی مناطق نیز اجرا میشود، مراسم کلوخاندازان است.
در این مراسم مردم به صحرا و دشت میروند و به شادی میپردازند و خوراکهای متنوع میخورند و کلوخهای گلی را به سمت صحرا و دشت پرتاب میکنند.
این به آن معنا است که تمام کدورتها و ناراحتیها را از خود دور کرده و آماده حضور در ماه مبارک رمضان و بهره گرفتن از تمام ساعتهای این ماه هستند.
همچنین در گذشته مردم در اکثر نقاط ایران و شهرهای کنونی استان فارس، برای دیدن هلال ماه رمضان به پشت بام میرفتند و بعد از رویت ماه و اثبات آن، توپ شلیک میکردند که همه بدانند، رمضان از راه رسیده است و آماده باشند.
مردم شیراز معتقدند طبع روزه سرد است، یعنی روزهدار باید روزه خود را هنگام افطار با غذاهایی با طبع گرم، باز کند، به همین دلیل عرقیات گرم از جمله گل گاوزبان یا نسترن را برای افطار انتخاب کرده و مینوشند.
استفاده از غذاهایی نظیر رنگینک، آش ماست، حلوای نشاسته «ترحلوا»، قنبر پلو، کلم پلو، زولبیا و بامیه و کوفته هلو، از جمله خوراکیهایی است که مردم شیراز برای افطار، میپسندند و استفاده میکنند.
اگرچه تمام روزهای رمضان، ارزشمند است اما شبهای قدر، با ارزشترین ایام محسوب میشود.
شیرازیها، در گذشته به این شبها، «الغوثی» میگفتند. آنان در مساجد، تکایا، حسینیهها و حرمهای مطهر امامزادگان برای شرکت در مراسم شب قدر حضور مییافتند و هنوز با جدیت این فریضه دینی را ادامه میدهند.
در شیراز به آخرین جمعه ماه مبارک رمضان، جمعه «الوداعی» میگویند و بعد از نماز جمعه به مسجد جامع رفته و زنان حلوا طبخ و خیرات میکنند.
در این روز در مسجد فتح کسانی که حاجت دارند برگ درخت نارنج را میچینند و در حوض آب میاندازند و 2 رکعت نماز برای برآورده شدن حاجت میخوانند.
شیرازیها در روز عید فطر، از روزهدارانی که برای نماز عید به مساجد و مکانهای برپایی نماز رفتهاند، با نان و پنیر و سبزی، پذیرایی میکنند.
گسترش شیراز اگرچه بخشی از این آداب و رسوم را کمرنگ کرده است اما همچنان در میان خانوادههای اصیل شیرازی، این رسمها پا برجا است.