اخبار ویژه
وعده همکاری هسته‌ای پس از آن همه بدعهدی غرب
خبرگزاری آسوشیتدپرس از ارائه سند همکاری هسته‌ای مشروط غرب به ایران خبر داد.
براساس این سند به ایران قول داده شده که در ازای توقف فعالیت نیروگاه آب‌سنگین اراک، نیروگاه آب سبک در اختیار این کشور قرار بگیرد. نیروگاه آب سنگین اراک قادر به تولید پلوتونیوم است که می‌تواند برای ساخت چندین بمب‌اتمی در یک سال کافی باشد.
در این سند همچنین به ایران قول داده شده که سوخت مورد نیاز و نیز کلیه احتیاجاتش برای هر رآکتوری که بخواهد تامین شود. همچنین به ایران وعده کمک در زمینه فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای، پزشکی هسته‌ای، تحقیقات و نیز جابه‌جایی زباله‌های اتمی داده شده است.
در مورد سایت فردو تصریح شده که اگر این سایت به جای غنی‌سازی اورانیوم برای تولید ایزوتوپ مورد استفاده قرار گیرد، می‌توان بر سر ادامه فعالیت آن به توافق رسید.
اما از آنجا که فرایند تولید ایزوتوپ به تکنولوژی مشابه غنی‌سازی اورانیوم نیاز دارد و یکی از این دو می‌تواند فوری جایگزین دیگری شود، این پیشنهاد احتمالا با مخالفت کنگره آمریکا روبرو خواهد شد.
از آنجا که سایت فردو در عمق زمین قرار دارد و بین کوه‌ها محصور است، در برابر حملات هوایی مصونیت دارد. به همین دلیل آمریکا و متحدانش از مدتها پیش مصر هستند که فعالیت غنی‌سازی اورانیوم این سایت متوقف شود. در صورت شکست مذاکرات، گزینه حمله به مراکز اتمی ایران، از سوی آمریکا و اسرائیل همچنان گزینه‌ای مطرح است.
یک دیپلمات در وین به آسوشیتدپرس گفته که چین اعلام آمادگی کرده تا در فرآیند جابه‌جایی تاسیسات آب سنگین اراک با آب سبک کمک کند. همچنین فرانسه مسئولیت دفن زباله‌های اتمی ایران را پذیرفته است. بریتانیا نیز آماده است تا در بخش امنیت و ایمنی هسته‌ای به ایران کمک کند.
پیشنهادهای همکاری و کمک هسته‌ای از این دست در حالی است که فرانسوی‌ها حاضر نشدند سهم 10 درصدی مالکیت ایران از موسسه یورودیف را پرداخت کنند. شرکت آلمانی زیمنس نیز با نقض تعهد، اجرای نیروگاه اتمی بوشهر را نیمه کاره گذاشت.
همچنین آمریکا و متحدان غربی آن در ماجرای نیاز ایران به سوخت 20 درصد رآکتور تهران (و تهیه رادیو داروهای 800 هزار بیمار)، نیاز ایران را به گروگان گرفته و نه تنها حاضر به فروش سوخت 20 درصد نشدند، بلکه برای این کار در بازارهای جهانی مانع‌تراشی کردند اما ایران به همت متخصصان خود توانست این سوخت را تولید کند.
همچنین شایان ذکر است که چینی‌ها به عنوان طرف قرارداد احداث تأسیسات یوسی‌اف اصفهان در سال چهارم قرارداد خود- مقارن با دولت اصلاحات- نقض تعهد کردند و این تأسیسات توسط متخصصان ایرانی ساخته شد.
پنج مورد نقض خطوط قرمز نظام در بیانیه لوزان
در بیانیه لوزان پنج خط قرمز مورد تاکید رهبر معظم انقلاب رعایت نشده است.
سایت رجانیوز با تاکید بر اینکه در توافق نهایی باید خطوط قرمز مورد تصریح رهبر انقلاب (بازخوانی شده در دیدار مسئولان نظامی رعایت شود)، نوشت: رهبر معظم انقلاب فرمودند: «آنها اصرار دارند بر محدودیت بلندمدت؛ ما گفتیم ما محدودیت ده سال و دوازده سال و مانند اینها را قبول نداریم؛ ده سال یک عمر است؛ همه آنچه ما در این مدت به دست آوردیم، در حدود ده سال طول کشیده است!». اما براساس گزاره‌برگ اولیه وزارت خارجه کشورمان که در 13 فروردین 94 منتشر و ساعاتی بعد از سایت وزارتخارجه حذف شد و همچنین اظهارات آقای عراقچی در 31 فروردین 94 در دانشگاه علامه طباطبایی، محدودیت 10 ساله برای برنامه هسته‌ای ایران قطعی شده است. در این باره عراقچی اظهار داشت؛ «با چشم‌اندازی که در مذاکرات وجود دارد بعد از ده سال محدودیت تولید ما می‌توانیم مراحل تکمیل غنی‌سازی را آغاز کنیم... ما پذیرفتیم تا 10 سال ظرفیت سانتریفیوژهایمان پنج شش هزار باشد و 15 سال مرکز غنی‌سازی جدیدی تاسیس نکنیم و آب سنگین نسازیم.»
رهبر انقلاب همچنین درباره ادامه تحقیق و توسعه و نپذیرفتن محدودیت در این زمینه تصریح کردند: «در همین مدت محدودیت هم که ما قبول می‌‌کنیم، کار تحقیق و توسعه و ساخت‌و‌ساز باید ادامه پیدا کند، که این هم از جمله خطوط قرمزی است که مسئولین محترم روی آن تکیه کردند؛ گفتند ما حاضر نیستیم از تحقیق و توسعه دست برداریم؛ حق با اینها است. در طول این سال‌های محدودیت هم، بایست تحقیق و توسعه ادامه داشته باشد.» اما با وارد شدن عبارت current (جاری) در متن توافق ژنو، موضوع تحقیق و توسعه ایران در حالت جاری و فعلی باقی می‌ماند و تاسف‌بارتر اینکه در بیانیه لوزان همین میزان نیز از حد «جاری» به یک جدول زمانی و سطح توافق شده کمتر و محدودشده‌تری تبدیل شد.
رجانیوز خاطرنشان کرد: اساسا فرآیند تحقیق و توسعه یک ماشین سانتریفیوژ از هر نسلی، فقط تولید یک نمونه از آن ماشین نیست. وقتی یک ماشین جدید سانتریفیوژ تولید و یک نمونه آن گازدهی می‌شود، هنوز فرآیند تحقیقاتی آن کامل نشده است، مثل صنعت خودروسازی که وقتی یک نمونه آزمایشگاهی خودرو از یک مدل جدید تولید و تست می‌شود به معنی این نیست که کار تحقیقات آن خودرو کامل شده است بلکه باید ده‌ها نمونه از این خودرو تولید و در شرایط مختلف تست شده و بکارگیری شود تا فرآیند تحقیقات کامل شده و تولید صنعتی خودرو ممکن شود.
رجانیوز درباره خط قرمز «لغو یک‌جانبه تحریم‌ها در روز امضای توافق» نوشت؛ رهبر انقلاب در این باره تصریح کردند: «تحریمهای اقتصادی و مالی و بانکی، چه آنچه به شورای امنیت ارتباط پیدا می‌کند، چه آنچه به کنگره آمریکا ارتباط پیدا می‌کند، چه آنچه به دولت آمریکا ارتباط پیدا می‌کند، همه باید فورا در هنگام امضای موافقت‌نامه لغو بشود، بقیه تحریم‌ها هم در فاصله‌های معقول ]لغو بشود[. البته آمریکایی‌ها در زمینه تحریم‌ها یک فرمول پیچیده چند لایه عجیب و غریبی را مطرح میکنند که اصلا اعماق آن معلوم نیست؛ از انتهای آن چه درمی‌آید.» در این باره نیز اگرچه تاکنون رئیس‌جمهور بارها تاکید کرده است که تحریم‌ها در روز «اجرای توافق» لغو خواهند شد نه «امضای توافق»، اما فارغ از اظهارات متعدد مقامات آمریکایی مبنی بر «تخفیف بعضی تحریم‌ها نه لغو همه آنها» و توجه در بیانیه لوزان نشان می‌دهد قرار نیست چنین اتفاقی بیفتد، چنانچه در متن بیانیه لوزان خبری از لغو تحریمهای آمریکا نیست بلکه تنها به تعلیق (cease) اجرای تحریمهای ثانویه آمریکا، آن هم پس از تایید راستی‌آزمایی آژانس درباره تعهدات ایران اشاره شده است.»
رهبر انقلاب همچنین با رد مرجعیت آژانس به عنوان یک نهاد بی‌طرف تاکید کردند: «ما با موکول کردن هر اقدامی به گزارش آژانس مخالفیم. ما به آژانس بدبینیم؛ آژانس نشان داده که هم مستقل نیست، هم عادل نیست. این در حالی است که در متن توافق ژنو خبری از تایید اقدامات ایران توسط آژانس نبود اما متاسفانه در بیانیه لوزان مرجعیت آژانس به عنوان تایید‌کننده اقدامات و تعهدات ایران پذیرفته شده و همانطور که در بند قبلی نیز ذکر شد شرط تعلیق تحریمهای ثانویه آمریکا علیه ایران نیز مشروط به تایید و راستی‌آزمایی آژانس شده است.
رهبر انقلاب در زمینه مخالفت با بازجویی از شخصیتها و بازرسی‌های نامتعارف از کشور نیز فرمودند: «با بازرسی‌های غیرمتعارف هم بنده موافق نیستم؛ پرس‌وجوی از شخصیتها را هم به هیچ وجه قبول ندارم و موافق نیستم؛ بازرسی از مراکز نظامی را هم نمی‌پذیرم همچنان که قبلا هم گفتیم.»؛ اما تاکنون با توجه به متن توافق ژنو و بیانیه لوزان که در هر دوی آنها از پذیرش و اجرای پروتکل الحاقی از سوی دولت ایران سخن به میان آمده است، عملا زمینه برای هرگونه نظارت نامتعارف و همچنین بازجویی از شخصیت‌های علمی یا امنیتی کشور فراهم شده چرا که اساسا فلسفه پذیرش و اجرای پروتکل الحاقی رفع نگرانی‌های نامحدود و ناتمام طرف مقابل است و بدیهی است زمانی که این موضوع از سوی ایران پذیرفته شود، بسیاری از اماکن نظامی و افراد مختلف برای بازجویی آژانس مطرح خواهند شد که آن وقت در ازای نپذیرفتن درخواست آژانس برای دسترسی به این اماکن و افراد، طرف مقابل ادعا خواهد کرد همچنان نگرانی‌هایش بابت پرونده هسته‌ای ایران پا برجاست و از آنجا نیز که شرط تعلیق تحریمهای آمریکا به تایید آژانس گره خورده است، عملا هیچ تحریمی حتی تعلیق نیز نخواهد شد. نکته تاسف‌بار آنکه در متن بیانیه لوزان ضمن تاکید بر پذیرش و اجرای پروتکل الحاقی توسط ایران، تعبیر «access enhanced» نیز به کار رفته است که عملا زمینه برای دسترسی‌های بیشتر و فرا پروتکلی آژانس به اماکن و افراد در ایران را مهیا کرده است.»
عبدالله نوری: روحانی کاتالیزور است
عبدالله نوری می‌گوید اصلاح‌طلبان نباید سرمایه سیاسی خود را پشت سر روحانی جمع کنند و روحانی یک کاتالیزور برای گذار است. او همچنین می‌گوید اصلاح‌طلبان باید با حاکمیت اعتمادسازی کنند و برخلاف سیاست گذشته تحریم انتخابات، در انتخابات حضور داشته باشند.
وزیر کشور دولت اصلاحات در مصاحبه با اندیشه پویا گفته است: امروز مجموعاً اصلاح‌طلبان کم صحبت میکنند. شاید احساس میکنند زمینه‌ای در حاکمیت برای شنیدن صحبت‌هایشان نیست یا محدودیت‌هایی وجود دارد که باعث می‌شود خیلی وارد مسائل نشوند.
وی درباره روحانی گفته است: اینکه برخی نیروهای اصلاح‌طلب نخواهند سرمایه سیاسی‌شان را پشت سر آقای روحانی جمع بکنند، حرف غلطی نیست. اگر یکی بگوید که نباید به‌گونه‌ای وانمود شود که همه خواسته‌های اصلاح‌طلبان در دولت آقای روحانی خلاصه شده، حرف درستی است. اما یک زمان یکی می‌گوید از دولت آقای روحانی حمایت نشود، من مخالف این نگاه هستم. از دولتی که در جهت بهبود اوضاع سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و مناسبات بین‌المللی گام‌هایی برداشته، وظیفه همه ما است که حمایت کنیم و اصلاح‌طلبان هم این کار را میکنند. اما اینکه برنامه‌ها و عملکرد آقای روحانی مساوی با همه خواسته‌های اصلاح‌طلبان است، قطعاً چنین نیست. آیا اصلاح‌طلبان باید خواسته‌هایشان را محدود کنند به آن چیزی که دولت روحانی انجام می‌دهد؟ نه! خواسته‌ها باید سر جای خودش باشد.
مدیرمسئول روزنامه توقیف شده خرداد همچنین اظهار داشت: جریان اصلاحات چون اصلاح‌طلب است و دنبال فروپاشی نیست، باید برای حرکت گام‌به‌گام برنامه‌ریزی کند و به این منظور باید با طرف مقابل در چارچوب اصول اصلاح‌طلبی تعامل کند و از ستیز فاصله بگیرد. کشاندن اصلاح‌طلبان به بگو‌مگوهای سیاسی و عکس‌العمل‌های تند، هدف برخی جریانات افراطی مقابل است برای غبارآلود کردن فضای سیاسی کشور و خارج از نظام نشان دادن جریانات اصلاح‌طلب. اصلاح‌طلبان باید بین خودشان همکاری را تقویت کنند و با طرف مقابل هم رقابت سالم داشته باشند و اعتمادسازی کنند.
وی خواستار تشکیل مجلسی شبیه ترکیب دولت شد و درباره روحانی اظهار داشت: سعی می‌کنم خوش‌بین باشم که آقای روحانی کاتالیزوری باشند برای گذار به شرایط مناسب‌تر. امیدواری و خوش‌بینی من امید یک آدم مستأصل نیست. مستأصل را قبول ندارم، امید یک فردی که نسبت به آینده کشورش واقعاً نگران است. فقط امیدوارم و واقعاً نمی‌دانم چه می‌شود.
گفتنی است دوره وزارت نوری، دوره تشدید افراطی‌گری و تشنج در کشور بود که سرانجام همین روند منجر به آشوب تیرماه 1378 شد. روزنامه متبوع نوری در آن آشوب وابسته به آمریکا و انگلیس و اسرائیل، مانند برخی دیگر از نشریات زنجیره‌ای درصدد کشته‌سازی دروغین بود ضمن اینکه این روزنامه به حمایت از اسرائیل در مقابل فلسطین، گروهک نهضت آزادی و تحریف مکتب امام پرداخت. روند فعالیت‌های نوری منجر به محاکمه وی شد. او در دادگاه مواضعی به غایت رادیکال گرفت.
درحالی که نوری اکنون تظاهر به اصلاح‌طلبی و اعتمادسازی و عقلانیت می‌کند، احمد پورنجاتی- از اعضای فراکسیون مشارکت در مجلس ششم- 19 اسفند 91 در مصاحبه با روزنامه بهار تأکید کرد: «آقای عبدالله نوری زمانی که دفاعیاتش را برای روزنامه خرداد می‌نوشت به من گفت این دفاعیات را بخوان. به آقای نوری گفتم شما باید الان تصمیم بگیرید، این چیزی که نوشته‌اید به عنوان دفاعیات برای روزنامه خرداد مفهومش این است که خداحافظ حاکمیت و اگر یک مقدار بخواهیم بدبینانه‌تر برخورد کنیم خداحافظ انقلاب! تصمیمات را باید درست بگیریم نمی‌شود آن‌طوری تصمیم بگیریم و قبلش در بازنگری قانون اساسی از ولایت مطلقه دفاع کنیم یا در دوره چهارم مجلس را برگزار کنیم بعدها گارد اصلاح‌طلبی ویژه بگیریم. من در دفتر رهبری بودم از آقای نوری تجلیل می‌شد که چه مرد مدبری است بعد یک دفعه آقای نوری رسیده به این‌جا. این است که ته ماجرا مردم می‌گویند این رفتارها اصالت ندارد و فقط برای رسیدن به قدرت است. مردم باید دلشان پاک شود که هدف کنش اصلاح‌طلبان کسب قدرت نیست».
وزیرخارجه ناکام آمریکا دربه‌در یک پیروزی در مذاکرات
خبرگزاری رویتر در تحلیلی نوشت وزیرخارجه آمریکا فاقد پیروزی در طول مدیریت خود بوده و از طریق مذاکره و توافق با ایران می‌کوشد، ناکامی‌های گذشته خود را بپوشاند.
رویتر نوشت: موفقیت جان‌کری، وزیر امور خارجه آمریکا، در دستیابی به یک توافق هسته‌ای با ایران می‌تواند دستاورد منحصر به فردی در سابقه طولانی سیاسی او محسوب شود. شکست در انتخابات ریاست جمهوری سال 2004، نداشتن رزومه‌ای شامل قوانین عمده با وجود 28 سال فعالیت در مجلس سنا، و ناتوانی در برقراری صلح بین اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها، همه بیانگر این واقعیت‌اند که جان کری نتوانسته است موفقیت‌های بزرگی بدست بیاورد.
کری 71 ساله انرژی بسیاری را صرف دستیابی به یک توافق تاریخی با ایران کرده است؛ منتقدان می‌گویند کری بعضی قواعد مذاکره را زیر پا گذاشته است؛ مذاکره‌کننده اصلی آمریکا وندی شرمن را زیرسایه خود قرار داده است؛ به جای اینکه در مواقع لازم به صحنه بیاید به طور مرتب با ایرانی‌ها ملاقات می‌کند؛ و تمایلش به توافق را پنهان نمی‌کند.
رویتر می‌افزاید: وزیر امور خارجه آمریکا طی شش‌ماه گذشته با محمدجواد ظریف، همتای ایرانی‌اش، تقریبا در همه جا از ژنو، پاریس، لوزان، مونترو و مونیخ تا نیویورک ملاقات کرده است. مذاکره‌کنندگان با سابقه می‌گویند تمایل کری به ملاقات با ایرانی‌ها اغلب این حس را منتقل می‌کند که او سخت به دنبال یک توافق است؛ در صورتی که او باید برای حل مشکلات بسیار دشوار پا به میدان بگذارد.
جان کری پس از سابقه‌ای طولانی در سنای آمریکا، سال 2013 رهبری وزارت امور خارجه آمریکا را در دست گرفت. از جمله دستاوردهای کری در سنا کمک به عادی‌سازی روابط آمریکا با ویتنام و تحقیقات در بانک اعتبار و تجارت بین‌الملل بود. او جان و دلش را برای طرح دو حزبی تغییرات اقلیمی کره‌زمین گذاشت اما آن تلاش‌ها سال 2010 به شکست انجامید.
رویتر خاطر نشان کرد: منتقدان و حامیان کری موافق‌اند که توافق با ایران با وجود ناکامی‌های قبلی کری میراث او را رقم خواهد زد. کریم سجادپور، تحلیلگر بنیاد کارنگی برای صلح بین‌الملل، می‌گوید «اگر کری یک موفقیت بزرگ بدست آورد هیچ‌کس اقدامات قبلی‌اش را به یاد نخواهد آورد.»
خبرگزاری آسوشیتدپرس از ارائه سند همکاری هسته‌ای مشروط غرب به ایران خبر داد.
براساس این سند به ایران قول داده شده که در ازای توقف فعالیت نیروگاه آب‌سنگین اراک، نیروگاه آب سبک در اختیار این کشور قرار بگیرد. نیروگاه آب سنگین اراک قادر به تولید پلوتونیوم است که می‌تواند برای ساخت چندین بمب‌اتمی در یک سال کافی باشد.
در این سند همچنین به ایران قول داده شده که سوخت مورد نیاز و نیز کلیه احتیاجاتش برای هر رآکتوری که بخواهد تامین شود. همچنین به ایران وعده کمک در زمینه فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای، پزشکی هسته‌ای، تحقیقات و نیز جابه‌جایی زباله‌های اتمی داده شده است.
در مورد سایت فردو تصریح شده که اگر این سایت به جای غنی‌سازی اورانیوم برای تولید ایزوتوپ مورد استفاده قرار گیرد، می‌توان بر سر ادامه فعالیت آن به توافق رسید.
اما از آنجا که فرایند تولید ایزوتوپ به تکنولوژی مشابه غنی‌سازی اورانیوم نیاز دارد و یکی از این دو می‌تواند فوری جایگزین دیگری شود، این پیشنهاد احتمالا با مخالفت کنگره آمریکا روبرو خواهد شد.
از آنجا که سایت فردو در عمق زمین قرار دارد و بین کوه‌ها محصور است، در برابر حملات هوایی مصونیت دارد. به همین دلیل آمریکا و متحدانش از مدتها پیش مصر هستند که فعالیت غنی‌سازی اورانیوم این سایت متوقف شود. در صورت شکست مذاکرات، گزینه حمله به مراکز اتمی ایران، از سوی آمریکا و اسرائیل همچنان گزینه‌ای مطرح است.
یک دیپلمات در وین به آسوشیتدپرس گفته که چین اعلام آمادگی کرده تا در فرآیند جابه‌جایی تاسیسات آب سنگین اراک با آب سبک کمک کند. همچنین فرانسه مسئولیت دفن زباله‌های اتمی ایران را پذیرفته است. بریتانیا نیز آماده است تا در بخش امنیت و ایمنی هسته‌ای به ایران کمک کند.
پیشنهادهای همکاری و کمک هسته‌ای از این دست در حالی است که فرانسوی‌ها حاضر نشدند سهم 10 درصدی مالکیت ایران از موسسه یورودیف را پرداخت کنند. شرکت آلمانی زیمنس نیز با نقض تعهد، اجرای نیروگاه اتمی بوشهر را نیمه کاره گذاشت.
همچنین آمریکا و متحدان غربی آن در ماجرای نیاز ایران به سوخت 20 درصد رآکتور تهران (و تهیه رادیو داروهای 800 هزار بیمار)، نیاز ایران را به گروگان گرفته و نه تنها حاضر به فروش سوخت 20 درصد نشدند، بلکه برای این کار در بازارهای جهانی مانع‌تراشی کردند اما ایران به همت متخصصان خود توانست این سوخت را تولید کند.
همچنین شایان ذکر است که چینی‌ها به عنوان طرف قرارداد احداث تأسیسات یوسی‌اف اصفهان در سال چهارم قرارداد خود- مقارن با دولت اصلاحات- نقض تعهد کردند و این تأسیسات توسط متخصصان ایرانی ساخته شد.
پنج مورد نقض خطوط قرمز نظام در بیانیه لوزان
در بیانیه لوزان پنج خط قرمز مورد تاکید رهبر معظم انقلاب رعایت نشده است.
سایت رجانیوز با تاکید بر اینکه در توافق نهایی باید خطوط قرمز مورد تصریح رهبر انقلاب (بازخوانی شده در دیدار مسئولان نظامی رعایت شود)، نوشت: رهبر معظم انقلاب فرمودند: «آنها اصرار دارند بر محدودیت بلندمدت؛ ما گفتیم ما محدودیت ده سال و دوازده سال و مانند اینها را قبول نداریم؛ ده سال یک عمر است؛ همه آنچه ما در این مدت به دست آوردیم، در حدود ده سال طول کشیده است!». اما براساس گزاره‌برگ اولیه وزارت خارجه کشورمان که در 13 فروردین 94 منتشر و ساعاتی بعد از سایت وزارتخارجه حذف شد و همچنین اظهارات آقای عراقچی در 31 فروردین 94 در دانشگاه علامه طباطبایی، محدودیت 10 ساله برای برنامه هسته‌ای ایران قطعی شده است. در این باره عراقچی اظهار داشت؛ «با چشم‌اندازی که در مذاکرات وجود دارد بعد از ده سال محدودیت تولید ما می‌توانیم مراحل تکمیل غنی‌سازی را آغاز کنیم... ما پذیرفتیم تا 10 سال ظرفیت سانتریفیوژهایمان پنج شش هزار باشد و 15 سال مرکز غنی‌سازی جدیدی تاسیس نکنیم و آب سنگین نسازیم.»
رهبر انقلاب همچنین درباره ادامه تحقیق و توسعه و نپذیرفتن محدودیت در این زمینه تصریح کردند: «در همین مدت محدودیت هم که ما قبول می‌‌کنیم، کار تحقیق و توسعه و ساخت‌و‌ساز باید ادامه پیدا کند، که این هم از جمله خطوط قرمزی است که مسئولین محترم روی آن تکیه کردند؛ گفتند ما حاضر نیستیم از تحقیق و توسعه دست برداریم؛ حق با اینها است. در طول این سال‌های محدودیت هم، بایست تحقیق و توسعه ادامه داشته باشد.» اما با وارد شدن عبارت current (جاری) در متن توافق ژنو، موضوع تحقیق و توسعه ایران در حالت جاری و فعلی باقی می‌ماند و تاسف‌بارتر اینکه در بیانیه لوزان همین میزان نیز از حد «جاری» به یک جدول زمانی و سطح توافق شده کمتر و محدودشده‌تری تبدیل شد.
رجانیوز خاطرنشان کرد: اساسا فرآیند تحقیق و توسعه یک ماشین سانتریفیوژ از هر نسلی، فقط تولید یک نمونه از آن ماشین نیست. وقتی یک ماشین جدید سانتریفیوژ تولید و یک نمونه آن گازدهی می‌شود، هنوز فرآیند تحقیقاتی آن کامل نشده است، مثل صنعت خودروسازی که وقتی یک نمونه آزمایشگاهی خودرو از یک مدل جدید تولید و تست می‌شود به معنی این نیست که کار تحقیقات آن خودرو کامل شده است بلکه باید ده‌ها نمونه از این خودرو تولید و در شرایط مختلف تست شده و بکارگیری شود تا فرآیند تحقیقات کامل شده و تولید صنعتی خودرو ممکن شود.
رجانیوز درباره خط قرمز «لغو یک‌جانبه تحریم‌ها در روز امضای توافق» نوشت؛ رهبر انقلاب در این باره تصریح کردند: «تحریمهای اقتصادی و مالی و بانکی، چه آنچه به شورای امنیت ارتباط پیدا می‌کند، چه آنچه به کنگره آمریکا ارتباط پیدا می‌کند، چه آنچه به دولت آمریکا ارتباط پیدا می‌کند، همه باید فورا در هنگام امضای موافقت‌نامه لغو بشود، بقیه تحریم‌ها هم در فاصله‌های معقول ]لغو بشود[. البته آمریکایی‌ها در زمینه تحریم‌ها یک فرمول پیچیده چند لایه عجیب و غریبی را مطرح میکنند که اصلا اعماق آن معلوم نیست؛ از انتهای آن چه درمی‌آید.» در این باره نیز اگرچه تاکنون رئیس‌جمهور بارها تاکید کرده است که تحریم‌ها در روز «اجرای توافق» لغو خواهند شد نه «امضای توافق»، اما فارغ از اظهارات متعدد مقامات آمریکایی مبنی بر «تخفیف بعضی تحریم‌ها نه لغو همه آنها» و توجه در بیانیه لوزان نشان می‌دهد قرار نیست چنین اتفاقی بیفتد، چنانچه در متن بیانیه لوزان خبری از لغو تحریمهای آمریکا نیست بلکه تنها به تعلیق (cease) اجرای تحریمهای ثانویه آمریکا، آن هم پس از تایید راستی‌آزمایی آژانس درباره تعهدات ایران اشاره شده است.»
رهبر انقلاب همچنین با رد مرجعیت آژانس به عنوان یک نهاد بی‌طرف تاکید کردند: «ما با موکول کردن هر اقدامی به گزارش آژانس مخالفیم. ما به آژانس بدبینیم؛ آژانس نشان داده که هم مستقل نیست، هم عادل نیست. این در حالی است که در متن توافق ژنو خبری از تایید اقدامات ایران توسط آژانس نبود اما متاسفانه در بیانیه لوزان مرجعیت آژانس به عنوان تایید‌کننده اقدامات و تعهدات ایران پذیرفته شده و همانطور که در بند قبلی نیز ذکر شد شرط تعلیق تحریمهای ثانویه آمریکا علیه ایران نیز مشروط به تایید و راستی‌آزمایی آژانس شده است.
رهبر انقلاب در زمینه مخالفت با بازجویی از شخصیتها و بازرسی‌های نامتعارف از کشور نیز فرمودند: «با بازرسی‌های غیرمتعارف هم بنده موافق نیستم؛ پرس‌وجوی از شخصیتها را هم به هیچ وجه قبول ندارم و موافق نیستم؛ بازرسی از مراکز نظامی را هم نمی‌پذیرم همچنان که قبلا هم گفتیم.»؛ اما تاکنون با توجه به متن توافق ژنو و بیانیه لوزان که در هر دوی آنها از پذیرش و اجرای پروتکل الحاقی از سوی دولت ایران سخن به میان آمده است، عملا زمینه برای هرگونه نظارت نامتعارف و همچنین بازجویی از شخصیت‌های علمی یا امنیتی کشور فراهم شده چرا که اساسا فلسفه پذیرش و اجرای پروتکل الحاقی رفع نگرانی‌های نامحدود و ناتمام طرف مقابل است و بدیهی است زمانی که این موضوع از سوی ایران پذیرفته شود، بسیاری از اماکن نظامی و افراد مختلف برای بازجویی آژانس مطرح خواهند شد که آن وقت در ازای نپذیرفتن درخواست آژانس برای دسترسی به این اماکن و افراد، طرف مقابل ادعا خواهد کرد همچنان نگرانی‌هایش بابت پرونده هسته‌ای ایران پا برجاست و از آنجا نیز که شرط تعلیق تحریمهای آمریکا به تایید آژانس گره خورده است، عملا هیچ تحریمی حتی تعلیق نیز نخواهد شد. نکته تاسف‌بار آنکه در متن بیانیه لوزان ضمن تاکید بر پذیرش و اجرای پروتکل الحاقی توسط ایران، تعبیر «access enhanced» نیز به کار رفته است که عملا زمینه برای دسترسی‌های بیشتر و فرا پروتکلی آژانس به اماکن و افراد در ایران را مهیا کرده است.»
عبدالله نوری: روحانی کاتالیزور است
عبدالله نوری می‌گوید اصلاح‌طلبان نباید سرمایه سیاسی خود را پشت سر روحانی جمع کنند و روحانی یک کاتالیزور برای گذار است. او همچنین می‌گوید اصلاح‌طلبان باید با حاکمیت اعتمادسازی کنند و برخلاف سیاست گذشته تحریم انتخابات، در انتخابات حضور داشته باشند.
وزیر کشور دولت اصلاحات در مصاحبه با اندیشه پویا گفته است: امروز مجموعاً اصلاح‌طلبان کم صحبت میکنند. شاید احساس میکنند زمینه‌ای در حاکمیت برای شنیدن صحبت‌هایشان نیست یا محدودیت‌هایی وجود دارد که باعث می‌شود خیلی وارد مسائل نشوند.
وی درباره روحانی گفته است: اینکه برخی نیروهای اصلاح‌طلب نخواهند سرمایه سیاسی‌شان را پشت سر آقای روحانی جمع بکنند، حرف غلطی نیست. اگر یکی بگوید که نباید به‌گونه‌ای وانمود شود که همه خواسته‌های اصلاح‌طلبان در دولت آقای روحانی خلاصه شده، حرف درستی است. اما یک زمان یکی می‌گوید از دولت آقای روحانی حمایت نشود، من مخالف این نگاه هستم. از دولتی که در جهت بهبود اوضاع سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و مناسبات بین‌المللی گام‌هایی برداشته، وظیفه همه ما است که حمایت کنیم و اصلاح‌طلبان هم این کار را میکنند. اما اینکه برنامه‌ها و عملکرد آقای روحانی مساوی با همه خواسته‌های اصلاح‌طلبان است، قطعاً چنین نیست. آیا اصلاح‌طلبان باید خواسته‌هایشان را محدود کنند به آن چیزی که دولت روحانی انجام می‌دهد؟ نه! خواسته‌ها باید سر جای خودش باشد.
مدیرمسئول روزنامه توقیف شده خرداد همچنین اظهار داشت: جریان اصلاحات چون اصلاح‌طلب است و دنبال فروپاشی نیست، باید برای حرکت گام‌به‌گام برنامه‌ریزی کند و به این منظور باید با طرف مقابل در چارچوب اصول اصلاح‌طلبی تعامل کند و از ستیز فاصله بگیرد. کشاندن اصلاح‌طلبان به بگو‌مگوهای سیاسی و عکس‌العمل‌های تند، هدف برخی جریانات افراطی مقابل است برای غبارآلود کردن فضای سیاسی کشور و خارج از نظام نشان دادن جریانات اصلاح‌طلب. اصلاح‌طلبان باید بین خودشان همکاری را تقویت کنند و با طرف مقابل هم رقابت سالم داشته باشند و اعتمادسازی کنند.
وی خواستار تشکیل مجلسی شبیه ترکیب دولت شد و درباره روحانی اظهار داشت: سعی می‌کنم خوش‌بین باشم که آقای روحانی کاتالیزوری باشند برای گذار به شرایط مناسب‌تر. امیدواری و خوش‌بینی من امید یک آدم مستأصل نیست. مستأصل را قبول ندارم، امید یک فردی که نسبت به آینده کشورش واقعاً نگران است. فقط امیدوارم و واقعاً نمی‌دانم چه می‌شود.
گفتنی است دوره وزارت نوری، دوره تشدید افراطی‌گری و تشنج در کشور بود که سرانجام همین روند منجر به آشوب تیرماه 1378 شد. روزنامه متبوع نوری در آن آشوب وابسته به آمریکا و انگلیس و اسرائیل، مانند برخی دیگر از نشریات زنجیره‌ای درصدد کشته‌سازی دروغین بود ضمن اینکه این روزنامه به حمایت از اسرائیل در مقابل فلسطین، گروهک نهضت آزادی و تحریف مکتب امام پرداخت. روند فعالیت‌های نوری منجر به محاکمه وی شد. او در دادگاه مواضعی به غایت رادیکال گرفت.
درحالی که نوری اکنون تظاهر به اصلاح‌طلبی و اعتمادسازی و عقلانیت می‌کند، احمد پورنجاتی- از اعضای فراکسیون مشارکت در مجلس ششم- 19 اسفند 91 در مصاحبه با روزنامه بهار تأکید کرد: «آقای عبدالله نوری زمانی که دفاعیاتش را برای روزنامه خرداد می‌نوشت به من گفت این دفاعیات را بخوان. به آقای نوری گفتم شما باید الان تصمیم بگیرید، این چیزی که نوشته‌اید به عنوان دفاعیات برای روزنامه خرداد مفهومش این است که خداحافظ حاکمیت و اگر یک مقدار بخواهیم بدبینانه‌تر برخورد کنیم خداحافظ انقلاب! تصمیمات را باید درست بگیریم نمی‌شود آن‌طوری تصمیم بگیریم و قبلش در بازنگری قانون اساسی از ولایت مطلقه دفاع کنیم یا در دوره چهارم مجلس را برگزار کنیم بعدها گارد اصلاح‌طلبی ویژه بگیریم. من در دفتر رهبری بودم از آقای نوری تجلیل می‌شد که چه مرد مدبری است بعد یک دفعه آقای نوری رسیده به این‌جا. این است که ته ماجرا مردم می‌گویند این رفتارها اصالت ندارد و فقط برای رسیدن به قدرت است. مردم باید دلشان پاک شود که هدف کنش اصلاح‌طلبان کسب قدرت نیست».
وزیرخارجه ناکام آمریکا دربه‌در یک پیروزی در مذاکرات
خبرگزاری رویتر در تحلیلی نوشت وزیرخارجه آمریکا فاقد پیروزی در طول مدیریت خود بوده و از طریق مذاکره و توافق با ایران می‌کوشد، ناکامی‌های گذشته خود را بپوشاند.
رویتر نوشت: موفقیت جان‌کری، وزیر امور خارجه آمریکا، در دستیابی به یک توافق هسته‌ای با ایران می‌تواند دستاورد منحصر به فردی در سابقه طولانی سیاسی او محسوب شود. شکست در انتخابات ریاست جمهوری سال 2004، نداشتن رزومه‌ای شامل قوانین عمده با وجود 28 سال فعالیت در مجلس سنا، و ناتوانی در برقراری صلح بین اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها، همه بیانگر این واقعیت‌اند که جان کری نتوانسته است موفقیت‌های بزرگی بدست بیاورد.
کری 71 ساله انرژی بسیاری را صرف دستیابی به یک توافق تاریخی با ایران کرده است؛ منتقدان می‌گویند کری بعضی قواعد مذاکره را زیر پا گذاشته است؛ مذاکره‌کننده اصلی آمریکا وندی شرمن را زیرسایه خود قرار داده است؛ به جای اینکه در مواقع لازم به صحنه بیاید به طور مرتب با ایرانی‌ها ملاقات می‌کند؛ و تمایلش به توافق را پنهان نمی‌کند.
رویتر می‌افزاید: وزیر امور خارجه آمریکا طی شش‌ماه گذشته با محمدجواد ظریف، همتای ایرانی‌اش، تقریبا در همه جا از ژنو، پاریس، لوزان، مونترو و مونیخ تا نیویورک ملاقات کرده است. مذاکره‌کنندگان با سابقه می‌گویند تمایل کری به ملاقات با ایرانی‌ها اغلب این حس را منتقل می‌کند که او سخت به دنبال یک توافق است؛ در صورتی که او باید برای حل مشکلات بسیار دشوار پا به میدان بگذارد.
جان کری پس از سابقه‌ای طولانی در سنای آمریکا، سال 2013 رهبری وزارت امور خارجه آمریکا را در دست گرفت. از جمله دستاوردهای کری در سنا کمک به عادی‌سازی روابط آمریکا با ویتنام و تحقیقات در بانک اعتبار و تجارت بین‌الملل بود. او جان و دلش را برای طرح دو حزبی تغییرات اقلیمی کره‌زمین گذاشت اما آن تلاش‌ها سال 2010 به شکست انجامید.
رویتر خاطر نشان کرد: منتقدان و حامیان کری موافق‌اند که توافق با ایران با وجود ناکامی‌های قبلی کری میراث او را رقم خواهد زد. کریم سجادپور، تحلیلگر بنیاد کارنگی برای صلح بین‌الملل، می‌گوید «اگر کری یک موفقیت بزرگ بدست آورد هیچ‌کس اقدامات قبلی‌اش را به یاد نخواهد آورد.»