سفارت یا کانون توطئه(نگاه)
محمدرضا مرادی
عربستان سرانجام پس از 25 سال سفیر جدیدش(سفیر مقیم) در عراق را معرفی کرد. با وجود آن که عربستان در سال 1990 سفیرش را به دلیل حمله صدام حسین به کویت از عراق فراخواند اما با وجود سقوط صدام و روی کارآمدن حکومت مردمی عراق در سال 2003، بیش از 12 سال از انتخاب سفیر جدید خودداری کرد. در عرصه بین الملل اصل بر رابطه است و کشورها تنها در صورت جنگ روابط خود را قطع میکنند اما سعودیها به دلایل مختلف ترجیح دادند 25 سال در عراق سفیر نداشته باشند. در شرایط کنونی که امنیت عراق از طرف تروریستها مورد تهدید قرار گرفته است سعودیها شخصی را به عنوان سفیر خود انتخاب کردهاند که نه تنها سابقه فعالیتهای دیپلماتیک ندارد بلکه به حمایت از تروریستها نیز متهم است. این اقدام عربستان علامت سوالهایی را به وجود آورده است. چرا عربستان در شرایط کنونی اقدام به تعیین سفیر در عراق کرده است؟ دلایل عربستان برای انتخاب فردی امنیتی به عنوان سفیر در بغداد چیست؟
سفیر جدید عربستان در بغداد ثامر بن سبهان السبهان است. وی فردی امنیتی است که تاکنون مقامهای نظامی زیادی داشته است و آخرین سمت وی، وابسته نظامی در لبنان بوده است. قاسم الاعرجی، نماینده پارلمان عراق، در این ارتباط اعلام کرده، آقای السبهان یک فرمانده میدانهای جنگ است، نه یک دیپلمات برای سفارت! وی، با بیان اینکه السبهان از بانیان جبهه النصره، در سوریه است، گفت: او در چارچوبهای دیپلماتیک کار نمیکند و تعجب ما این است که دولت عراق چگونه او را پذیرفته است. وی گفته که تعیین وابسته نظامی عربستان در لبنان به عنوان سفیر در عراق، این ظن را ایجاد کرده که عربستان در پوشش سفارت و فعالیتهای دیپلماتیک، قصد دارد تلاشهای نظامی اش را در عراق ساماندهی کند.(سایت سومر عراق13 خرداد) گروههای دیگر عراقی نیز به طرق مختلف به انتخاب ثامرالسبهان به عنوان سفیر عربستان اعتراض کرده اند.
با توجه به شرایط امنیتی عراق، تعیین یک شخص با خصوصیات نظامی و نزدیکی شدید با آمریکاییها موجب سوء ظن و شک بیشتر مردم و حکومت میشود، چرا که عراقیها هنوز دولت سعودی را در پرونده تروریسم و حمایت از گروههای تروریستی، متهم اول میدانند.
ثامر السبهان، تا پیش از عزیمت به لبنان به عنوان وابسته نظامی، یک افسر امنیتی بوده که مسئولیت یگانهای سری واکنش سریع و نیز یگانهای ویژه حفاظت شخصیتها و اماکن حساس را بر عهده داشته و گویا از فرماندهان عملیات و هدایتگر گروههای مخالف دولت سوریه، ازجمله گروه تروریستی جبهه النصره در سوریه بوده است. مشارکت در جنگ خلیج فارس در دهه 90 میلادی قرن گذشته و فرماندهی یگانهای حفاظت از پایگاههای آمریکایی، فرانسوی و انگلیسی درمنطقه ریاض، درسال 95 میلادی و همچنین همکاری با وزیران دفاع کشورهای آمریکا، انگلیس و از جمله کالین پاول، دیک چنی و تام کینگ، ازجمله مهمترین سمتها و فعالیتهای وی ذکر شده است.(سایت المرسال 13 خرداد)
اما سعودیها در عراق چه در سر میپرورانند؟
واقعیت آن است که از سال 2003 میلادی که دولت جدید عراق با اکثریت شیعیان تشکیل شد سعودیها دچار نوعی «حسادت» و «خشم» نسبت به شیعیان در عراق شدند، چرا که سعودیها نیک میدانستند با قدرت گرفتن شیعیان در عراق جایی برای دخالت و فتنه انگیزی آنها در عراق باقی نخواهد ماند. از این رو سعی داشتند با انتخاب نکردن سفیر در عراق به نوعی مشروعیت دولت در عراق را زیر سوال ببرند و ناخشنودی خود را از قدرت گرفتن شیعیان نشان دهند. اما در شرایط کنونی که تروریستهای داعش با دلارهای سعودیها رشد کرده و امنیت برخی از استانهای عراق را با تهدیدات جدی مواجه کردهاند عربستان فردی امنیتی را به عنوان سفیر خود در عراق انتخاب کرده است.
پس از تصرف برخی از شهرهای عراق به دست داعش، زمزمههایی برای تجزیه عراق مطرح شد. آمریکا به عنوان اصلیترین حامی این مسئله طرح تجزیه را نیز در کنگره این کشور مطرح کرد. از سوی دیگر با انتشار شایعاتی در مورد تقابل گروههای مردمی شیعه عراق با اهل سنت این کشور زمینه برای دخالت برخی کشورها و به ویژه عربستان در عراق بیش از پیش مهیا شد. چرا که با بهانه سرکوب اهل سنت توسط شیعیان میتوانند خود را به عنوان حامیان اهل سنت عراق معرفی کنند و در عراق مداخله کنند.
از طرف دیگر به دنبال درخواست رسمی دولت عراق از ایران برای مشارکت در آزادسازی شهرهای عراق از دست داعش و حمایتهای تهران از گروهای مردمی این کشور، پیشرویهای ارتش عراق شدت گرفت. این امر قدرت نرم و نفوذ ایران در میان عراقیها را بیش از پیش افزایش داد. این در حالی است که مقامات عراقی همواره اعلام کردهاند که ایران بدون هیچگونه چشم داشتی در کنار نیروهای عراقی علیه داعش جنگیده است. این امر نگرانی مقامات سعودی را فزونی بخشیده است. به دلایل فوق عربستان یک مقام امنیتی را به عنوان سفیر در بغداد تعیین کرده است تا ضمن زیر نظر گرفتن اقدامات ایران، گروههای مخالف دولت مرکزی عراق را حمایت کند و مداخلات جدید در عراق را کلید بزند. به این دلایل است که کارشناسان معتقدند احتمال اینکه سفارت عربستان در بغداد به مرکز عملیات تروریستی تبدیل شود، وجود دارد. به نظر میرسد قصد عربستان از تعیین سفیر در عراق چندان دیپلماتیک نباشد و بیشتر اهداف نظامی در پشت پرده این اقدام سعودیها باشد.
عربستان تاکنون امنیت برخی از کشورهای منطقه را با مداخلات خود تحت تاثیر قرار داده است و اکنون قصد دارد سفارت خود را در عراق به محلی برای طراحی توطئههای تجزیهطلبانه و فرقه گرایانه تبدیل کند. دولت عراق در درجه اول باید از پذیرش استوارنامه سفیر جدید عربستان امتناع کند و خواستار انتخاب فردی سیاسی و نه امنیتی از سوی عربستان شود. در صورت اصرار سعودیها بر انتخاب ثامر السبهان، مقامات امنیتی عراق باید سفارت عربستان در بغداد را به عنوان کانون جدید توطئه در عراق زیر نظر داشته باشند و مانع از طراحی توطئه علیه امنیت ملی عراق شوند.