آیا سیستم حکومتی ریاستی میشود؟
آغاز شمارش آراء انتخابات پارلمانی ترکیه
با آغاز شمارش آرای انتخابات پارلمانی ترکیه، مردم این کشور منتظرند ببینند که آیا حزب حاکم کرسیهای لازم در پارلمان را به دست خواهد آورد تا نظام این کشور را از پارلمانی به ریاستی تغییر دهد.
شمارش آرای انتخابات پارلمانی دیروز ترکیه، از ساعات پایان دیشب آغاز شده و طی امروز نیز ادامه خواهد داشت. چیزی که این انتخابات را خیلی حساس کرده و به آن، حالت همهپرسی داده، اراده شخص «رجب طیب اردوغان» رئيس جمهور ترکیه است. او رسما اعلام کرده که اگر اکثریت لازم را در پارلمان به دست آورد، دست به اصلاح قانون اساسی میزند و با تغییر نظام سیاسی از پارلمانی به ریاستی، قدرت سیاسی کشور را در دستان خودش (رئیس جمهور) متمرکز میکند.
پارلمان ترکیه 550 کرسی دارد و جاهطلبی اردوغان در صورتی عملی میشود که کرسیهای لازم را به دست آورد؛ اگر 330 نماینده پارلمان حامی اردوغان شوند، در قانون اساسی دست برده میشود و اگر این تعداد به 367 نماینده افزایش یابد، اصلاحات اردوغان به راحتی تصویب میشود و رؤیای او در تغییر رژیم از پارلمانی به ریاستی نیز تحقق مییابد.
اما آنچه قابل پیشبینی است ماندن اردوغان و حزبش (عدالت و توسعه) در قدرت است، زیرا او برای این مهم باید فقط 276 کرسی را کسب کند که به دست آوردن این تعداد برای حزب او کار آسانی است.
به هر حال، در انتخابات دیروز 20 حزب با هم رقابت داشتند و البته رقیبان اصلی حزب حاکم تنها سه حزب «جمهوریخواه خلق»، «حرکت ملی» و «دموکراتیک خلق» هستند.
انتخابات دیروز از یک منتظر دیگر، برای حزب دموکراتیک خلق (حزب منطقه کُردنشین) نیز حساس است؛ زیرا این حزب برای اینکه بتواند به پارلمان راه یابد، باید دستکم 10 درصد کل آرای ریخته شده به صندوق را به دست آورد. اگر به چنین درصدی برسد، ترکیب سیاسی مجلس را به هم میزند و همه رؤیاهای اردوغان را نیز بر باد میدهد. در این میان، 16 حزب دیگر شرکتکننده در انتخابات شانس ورود به پارلمان را ندارند. 165 نامزد نیز مستقل و انفرادی در این انتخابات شرکت کردند و از میان آنها تنها 9 نفر انتخاب خواهند شد. شمار افراد واجد شرایط شرکت در انتخابات دیروز 53 میلیون و 741 هزار و 838 نفر اعلام شد، که این تعداد نسبت به دوره قبل سه میلیون و 802 هزار و 495 نفر بیشتر است.
در مورد اینکه چند درصد رایدهندگان در انتخابات شرکت کردند و رای خود را در صندوقهای شیشهای ریختند، هنوز گزارشی نرسیده است. مدت دوره نمایندگی مجلس در ترکیه چهار سال است.در صورتی که شمار نمایندگان حامی اصلاح قانون اساسی بین 330 تا 376 نفر باشد، برای تصویب اصلاحات صورت گرفته (یا تدوین قانون اساسی جدید)، همهپرسی برگزار میشود.
جمعه گذشته دو بمب میان جمعیت طرفداران حزب دموکراتیک خلق در شهر کُردنشین «دیار بکر» منفجر شد و چهار کشته و بیش از 160 مجروح برجای گذاشت. دولت و مخالفان یکدیگر را به این اقدام تروریستی متهم کردند. این انفجار بدون شک میتواند بر نتایج این انتخابات تاثیرگذار باشد.