مهدویت و وظایف منتظران ظهور در عصر انقلاب اسلامی
بی‌تو شمرده‌ایم هزاران سپیده را(گزارش روز)
بازهم نیمه شعبان دیگر از راه رسید و ما هنوز چشم انتظار دیدار یاریم.
ایرج نظافتی
بی‌تو شمرده‌ایم هزاران سپیده را
این لحظه‌های مبهم درهم تنیده را
هر شب برای عشق به چالش کشیده‌ایم
این چشم‌های مضطرب خواب دیده را
امسال در دو سوی خیابان نشان زدیم
این سروهای از غم عشقت خمیده را
ما منتظر که وصل تو آرامشی دهد
سیلاب بغض‌های به باران رسیده را
... انگورها شراب شدند و دوا نکرد
مستی، جنون این همه طاقت بریده را
ای آفتاب گمشده در پشت ابرها
پیدا شو و بپاش به ظلمت سپیده را
شعر فراقت ای گل من از غزل گذشت
طولش مده برای خدا این قصیده را
آقا! برای آمدنت نذر کرده‌ایم
این چشم‌های خسته مهدی ندیده را
انتظار، شاید سخت‌ترین کار ممکن در عصر حاضر است، آن هم در انتظار ظهور و حضور عزیزی که با قدوم مبارکش قرار است عدالت‌گستر جهانی باشد.
حال در این میان وظیفه ما به عنوان یک منتظر واقعی در عصر انقلاب اسلامی چیست؟
و نشانه‌های یک منتظر واقعی در دنیای کنونی که دنیای ارتباطات و عصر اطلاعات است چگونه است؟
در گزارش پیش رو به تحلیل و بررسی این مهم پرداخته‌ایم.
نگاه امام مهربانی‌ها به مهدویت
مسئله مهدویت و ظهور قائم آل‌محمد(عج) جزء بنیادی‌ترین و زنده‌ترین مسایل دینی، اعتقادی و اسلامی به خصوص از منظر مکتب اهل بیت(ع) است.
یکی از کسانی که جریان ظهور مصلح کل و عدل‌گستر جهانی در آثار و اندیشه او پرفروغ تجلی کرده مصلح بزرگ قرن بیستم یعنی حضرت امام خمینی(ره) است.
امام خمینی، بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی ایران درباره مهدویت از جنبه‌های مختلف و به طور زنده، آموزنده و کار آمد بدان پرداخته است.
حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر یحیی جهانگیری مدرس حوزه و دانشگاه و مبلغ بین‌المللی درباره رسالت امروزی ما در بحث مهدویت از زاویه نگاه امام خمینی(ره) به گزارشگر کیهان می‌گوید: «امروز ما منتظر انقلابی عصر انتظار محسوب می‌شویم و باید ببینیم بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی(ره) چه نگاهی به بحث مهدویت داشت و چگونه به این موضوع می‌نگریست، ما نیز همان نگاه و برنامه‌ها را دنبال کنیم.»
جهانگیری در ادامه همین بحث تصریح می‌کند: «امام راحل در بحث مهدویت دو نگاه مهم را دنبال می‌کرد؛ نگاه اول در مقیاس جهانی بود، چرا که خود مهدویت اصولا یک نگاه جهانی است، چرا که حتی مثلا سلامی که ما به امام زمان(عج) می‌دهیم یک سلام کاملا جهانی است و مثلا می‌گوییم سلام بر تو ای رهبر امت‌ها و انسان‌‌های کل جهان (امام انس و جان) یعنی این مسئله نشان می‌دهد شاخص ما درباره امام زمان(عج) یک شاخص بر همه زمین و زمان و کل جهان است. و تمام دعاهایی هم که در حق امام زمان (عج) وجود دارد یک نگاهی کلی جهانی در آن نهفته است که مثلا ایشان فقط امام شیعیان یا حتی مسلمانان نیست بلکه عدالت‌گستر و رهبر کل بشریت در جهان است و برهمین اساس نگاه بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی به بحث امام زمان هم کاملا فرامرزی است نه درون‌مرزی، از همین رو کلید‌واژه‌هایی که امام راحل در بیانات گهربارشان استفاده می‌کردند «امت» بود تا «ملت» که یک مقیاس جهانی را شامل می‌شد، شعار وحدت جهان اسلام را سر می‌داد و نگاه خود را منحصر در یک گروه یا قوم یا مذهب خاص نمی‌کرد، هر چند شیعه بود اما نگاه خود را حتی فراتر از جهان اسلام می‌برد این در حالی بود که امام خود ایدئولوگ جهان اسلام و دنیای تشیع بودند.»
این استاد حوزه و دانشگاه به بحث ولایت فقیه از منظر امام و رهبری می‌پردازد و به گزارشگر کیهان می‌گوید: «امام خمینی معتقد بود در بحث ولایت فقیه، ولی فقیه باید رهبر جهانی باشد چرا که نایب امام عصر(عج) محسوب می‌شود لذا نباید محدود و منحصر به یک مذهب خاص باشد و عملا این نگاه جهانی را در بحث ولایت فقیه و مهدویت دنبال می‌کردند.»
چکار کنیم امام زمان بیاید؟
دکتر جهانگیری به محور دوم نگاه امام به بحث مهدویت اشاره می‌کند و می‌گوید: «امام نگاه نشانه‌گرا به مهدویت را به نگاه زمینه‌ساز تغییر داد، یعنی به جای اینکه بگوییم نشانه‌های ظهور چه مسایلی هست باید بکوشیم بستر این ظهور و حضور را فراهم کنیم امام با صراحت تمام به جهانیان اعلام کرد که می‌خواهیم جمهوری اسلامی بسازیم که زمینه‌ساز ظهور امام زمان(عج) باشد»
چگونه مثل امام بیندیشیم؟
امام خمینی(ره) امیدوار بود که جمهوری اسلامی زمینه ظهور امام مهدی(عج) را فراهم کند. حال سوال اینجاست که امروز ما به عنوان فرزندان ایران اسلامی چه وظیفه‌ای برای تحقق این امر داریم؟
حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر جهانگیری در این زمینه معتقد است: «اگر می‌خواهیم مثل امام خمینی(ره) بیندیشیم و رسالت انقلابی و اسلامی خود را به انجام برسانیم باید نگاه خود را جهانی کنیم. امام خمینی(ره) یک تشنگی خاصی در جامعه اسلامی درباره انقلاب اسلامی ایران ایجاد کرد و ما امروز وظیفه داریم این تشنگی جهان اسلام را با الگوی ایرانی اسلامی و آرمان‌های مد نظر امام و رهبری دنبال کنیم، چرا که اگر غرب و مدرنیته به دنبال این بود تا دین را به موزه‌ها ببرد اما اندیشه‌های امام می‌گوید دین پناه مردم است و این راه با انقلاب اسلامی عملاً به جهانیان ثابت کرد و این عطش را در سطح جهانی ایجاد کرد و اینک رسالت جدی ما این است تا این تفکر امام که برگرفته از فرهنگ مهدویت است را گسترش دهیم.»
موانع و آسیب‌های پیش‌روی
فرهنگ مهدویت
امروز در بحث گسترش فرهنگ مهدویت با موانع و چالش‌هایی روبرو هستیم.
حجت‌الاسلام والمسلمین محمد آفتابی کارشناس مسایل فرهنگی و مدرس حوزه و دانشگاه به گزارشگر کیهان می‌گوید: «یکی از آسیب‌ها این است که ما بحث مهدویت را به یک اتاق انتظار تبدیل کنیم، گوشه‌ای بنشینیم تا ظهور پیش بیاید و خود هیچ اقدامی انجام ندهیم و یا اینکه دچار افراط شویم و بگوییم باید فساد را رواج داد تا ظهور زودتر تحقق پیدا کند. لذا افراط و تفریط دو آسیب جدی در امر مهدویت است، ضمن اینکه قشری‌گری در دین مانع از فهم عمیق مسایل مهدویت می‌شود و شکاف ایجاد می‌کند.»
آفتابی با بیان اینکه شخص منتظر خود باید یک مصلح باشد می‌گوید: «فردی که ادعای انتظار امام زمان(عج) را دارد خود باید از نظر درونی به خودسازی حقیقی رسیده باشد و هر لحظه پا به رکاب ولی فقیه زمان خود باشد، چرا که امام زمان (عج) در بحث ظهور به افراد نیرومندی نیازمند است که از مرحله خودسازی گذشته باشند و نه تنها مراقب حال خود بلکه مراقب اوضاع اطراف و جامعه اسلامی خود نیز باشند.»
این مدرس حوزه و دانشگاه در ادامه تصریح می‌کند: «اینکه می‌گویند ما مجبور نیستیم مردم را به بهشت ببریم با بحث مهدویت کاملاً منافات دارد چون همه موظف به اصلاح امور جامعه اسلامی هستیم و باید بسترهای ظهور و عدالت گستری را فراهم کنیم تا آن مدینه فاضله شکل بگیرد و لازم است حکومت اسلامی این زمینه‌ها را فراهم نماید.»
اما دکتر جهانگیری از زاویه دیگری به آسیب‌ها و موانع پیش‌روی فرهنگ مهدویت می‌نگرد و می‌گوید: «اولین مانع ما وجود نسخه‌های قلابی از اسلام مثل جریان وهابیت یا جریان‌های انحرافی شیعی است، یعنی رادیکالیزم دینی در بحث شیعه و سنی یکی از موانع اصلی است.»
دکتر جهانگیری تصریح می‌کند: «آسیب بعدی این است که متأسفانه هنوز ما یک بسته خوب معنوی از تولیدات فرهنگی در حوزه معرفی اسلام ناب محمدی(ص) به جهانیان ارائه نکردیم و یا اگر در بخش‌هایی هم کارهایی انجام شده با آسیب‌هایی جدی روبروست، مثلاً ما باید بدانیم کجا، چگونه اسلامی را معرفی کنیم، یا در بحث صدور انقلاب که یک بحث جهانی و مرتبط با محور مهدویت است باید به این شناخت از جامعه جهانی برسیم و بدانیم کدام کشور به چه نوع خوراک فرهنگی اسلامی نیازمند است. مثلاً در برخی کشورها باید فلسفه اسلام را با سیره پیامبر اعظم(ص) معرفی کنیم یا در کشوری مثل ژاپن که کشور افسانه‌ها و داستان‌هاست و مردم آنجا بسیار علاقه‌مند مباحث داستانی هستند باید روایت‌های اسلامی مثل عاشورای امام حسین(ع) و... را به صورت داستانی روایت کنیم تا بهتر بتوان آنان را جذب فرهنگ اسلامی کرد یا در کشوری مثل مالزی باید یک اسلام شیعه پیامبری را معرفی کرد.»
دکتر جهانگیری معتقد است که امروز هزاران دل در گرو ایران اسلامی است و به عنوان یک ایرانی باید برای ارتقاء فرهنگ ناب محمدی(ص) و بحث مهدویت تلاش و کوشش کنیم.
وی می‌گوید: «در وهله اول ما باید خود را به یک توسعه و پیشرفت پایدار برسانیم تا در دنیا ما را کشوری جهان سوم و فقیر نبینند، سپس در کنار این پیشرفت، ارزشهای اخلاقی و معنوی را ضمن تقویت در درون خود، به دنیا معرفی کنیم و اینجا رسالت هنرمندان، نویسندگان و رسانه‌ها در معرفی چهره‌ای واقعی و ارزشمند از ایران اسلامی بسیار رسالتی خطیر و حساس است.»
این مدرس حوزه و دانشگاه در ادامه می‌گوید: «امروز ترکیه با توجه به پیش‌زمینه تاریخی عثمانی خود می‌خواهد پرچمدار اسلام سکولار باشد و عربستان نیز با توجه به سوابق تاریخی خود می‌خواهد مروج اسلام سلفی باشد اما هیچ‌کدام از این دو کشور نتوانستند در اهداف خود موفق باشند و اینک تمام نگاه‌ها به جمهوری اسلامی معطوف است و بیداری اسلامی در منطقه نیز کاملاً متأثر از انقلاب اسلامی ماست و اینک ملت‌های مسلمان منطقه از لبنان و سوریه و عراق و عربستان و یمن تا پاکستان و افغانستان و تمام جامعه اسلامی و حتی اروپا و آمریکا، همه نگاه‌ها به ماست و این رسالت ما را در برابرجهانیان دو چندان می‌کند و باید خود را آماده مدیریت جهانی طبق معیارهایی که عرض کردم، کنیم.»
هراس دشمن از فرهنگ مهدویت
«دشمن از دو بال انقلاب اسلامی، یکی بال سبز انتظار و دوم بال قرمز کربلا بسیار هراس دارد ما باید در حفظ و تقویت این دو بال در بین مردم جامعه کوشا باشیم.»
این سخنان را حجت‌الاسلام والمسلمین وعد مراد بیگی رئیس حوزه علمیه ایلام بیان می‌کند و می‌گوید: «عمق جریان مهدویت از بدو خلقت بشر بوده، ولی جریان فرهنگ‌سازی مهدویت از زمان حضرت پیامبر اکرم(ص) شروع شده که در همین زمینه مرحوم علامه صدر فرموده: قریب به 6000 حدیث در باب مهدویت وجود دارد و همچنین قریب به 400 الی 500 حدیث از پیامبر اعظم(ص) نقل گردیده است.»
وی در ادامه با بیان اینکه با ظهور انقلاب اسلامی و نهضت امام خمینی(ره) بسیاری از شعائر اسلامی از جمله مهدویت احیا شده، می‌گوید: «امام راحل بحث ولایت فقیه را که بحث مظلومی در گوشه فقه مانده بود احیا کرد و جنبه کلامی بودن آن را مطرح نموده و فرمودند جایگاه ولایت فقیه جنبه کلامی دارد نه فقهی محض، حضرت امام خمینی(ره) با تمامی تفکرات ارتجاعی در خصوص مهدویت مقابله نمود، وقتی از امام خمینی(ره) پرسیدند با دست خالی نمی‌شود انقلاب کرد؟ فرمودند: ما به تکلیف خود عمل می‌کنیم؛ لذا ایشان بارها توجه اطرافیان را به نگاه امام زمان(عج) و کمک‌های این امام همام جلب می‌نمود.»
ایران اسلامی پرچمدار اسلام
ناب محمدی(ص)
یکی از نظریه‌پردازان غربی آمریکایی گفته است که برای مقابله با ایران باید با ولایت فقیه مبارزه کرد که دو بال اساسی دارد. یکی بال سرخ عاشورا و دیگری بال سبز مهدویت که ولی فقیه با این دو بال حرکت می‌کند و برای ضربه زدن به اصل ولی فقیه باید این دو بال را در جامعه اسلامی ایران سست کرد، آن وقت است که می‌توان امید به سقوط جمهوری اسلامی داشت.
آقا و سرور ما، خوب می‌دانید که امروز دشمنان دنیای اسلام به هر توطئه و ترفندی پناه می‌برند تا شاید بتوانند ضربه‌ای بر پیکر نظام اسلامی ایران وارد کنند و خوب می‌دانند که سربازان پا به رکاب نایب بر حق شما هوشیار و بیدارند و قطعاً خواب را بر چشمان آنان حرام کرده‌اند... آقای عزیز ما،چشم انتظار ظهور گرانقدرت هستیم تا اگر لایق بدانید سرباز کوچکی در خدمت نظام اسلامی باشیم و در گذر از این پیچ مهم تاریخی برایمان دعا بفرمایید با این امید که جز در راه پسند حضرتت قلم نخواهیم زد و جز در راه ولایت مطلقه فقیه قدم برنخواهیم داشت... اللهم عجل لولیک الفرج...