خرم رود، قربانی بی‌تدبیری انسان
نورمحمد سپهوند
رودخانه خرم‌آباد دیگر بستر جریان سیلاب، محل رشد و نمو جانوران آبزی، میعادگاه پرندگان و رویش جلبک‌ها، گل‌های رنگارنگ خودرو و محل تفریح و سرگرمی مردم نیست.
رودخانه خرم‌آباد که در روزگاران نه چندان دور با جریان آب از چشمه‌های اطراف به زیبایی در آن جاری بود دیگر چشم هر رهگذری را نمی‌نوازد، دیگر رهگذران سواره و پیاده خرم‌آباد از مناظر شاعرانه رودخانه آن اثری نمی‌بینند. چرا که با اقدام غیرکارشناسی استاندار وقت طرح تبدیل رودخانه خرم‌آباد در اواسط دهه 80 به پارکینگ به اجرا درآمد و این رودخانه به قد و قواره یک جوی تنزل یافته تا آنجا که قسمتی از آن که چشم‌انداز قلعه تاریخی فلک‌الافلاک را تشکیل می‌دهد زیر پارکینگ مملو از خودروها دفن شده است.
آسیب وارده به روخانه خرم‌آباد و محو اکوسیستم آن موجب ناخرسندی مسئولان بعدی استان شد.
بازوند استاندار لرستان می‌گوید: در همه جای دنیا حریم رودخانه را گسترش می‌دهند و به عرصه آن می‌افزایند اما متاسفانه در خرم‌آباد مهم‌ترین ظرفیت شهر یعنی رودخانه آن که می‌توانست حلال بسیاری از مشکلات باشد را از حیز انتفاع ساقط کرده و متولیان امر، مشکلات شهر را به جای آنکه حل کنند به دوش رودخانه منتقل کرده‌اند.
یک کارشناس زمین‌شناسی در این رابطه به خبرنگار ما می‌گوید: رودخانه خرم‌آباد از دیرباز کارایی چندمنظوره را در حیات خرم‌آباد و ساکنان آن ایفا کرده که علاوه بر زیبایی منحصر بفرد آن، در تلطیف هوا، جذب آب برای سفره‌های زیرزمینی و تغذیه درختان شهر، پرورش بسیاری از موجودات سازگار با این محیط نظیر پرندگان و آبزیان جلوه‌های ویژه‌ای را به ارمغان آورده بود. اما استاندار اسبق لرستان با الهام از تبدیل بستر رودخانه قم به پارکینگ، متاسفانه رودخانه خرم‌آباد را تبدیل به مکان تولید دود ناشی از سوخت خودروها کرد و منظره زننده‌ای را جایگزین آن همه زیبایی ساخت.
وی می‌افزاید: علاوه بر این به جای تعرض ساحلی‌ها متاسفانه بخشی از بستر رودخانه در محل عبور پل‌های شهدا، دارایی‌زاده به خیابان‌های به اصطلاح زیرگذر تبدیل شده و بلایی به سر رودخانه آمده که غیرقابل جبران است.
کارشناس منابع طبیعی می‌گوید: به دلیل اینکه در پایان مدت مسئولیت مدیران ارشد استان‌ها عملکردشان از سوی دستگاه‌های مستقل بررسی نمی‌شود متاسفانه به تخلفات مربوطه رسیدگی نمی‌شود، بعضی‌ها هر طور دلشان می‌خواهد عمل می‌کنند و نمونه‌اش همین بلایی است که با اجرای پروژه‌های غیرکارشناسی بر سر رودخانه خرم‌آباد آمده و از مجموع سه زیرگذر میدان امام حسین(ع)، میدان بسیج و 22 بهمن و روگذر بلوار ولی‌عصر هیچ‌کدام علمی ساخته نشده‌اند.
علی حسین بهاروند استاندار وقت به جای احداث روگذر در میدان 22 بهمن با حفر زیرگذر شریان حیاتی کیو را قطع کرد که سبب خشکی زودهنگام آن شده به گونه‌ای که از مقنی‌های استان مرکزی که برای نجات آن فراخوانده شده بودند، کاری برنیامد، زیرگذر ساخته شده گرهی از مشکل ترافیک این نقطه را رفع نکرد و برعکس در منطقه مرتفع شهر یعنی تقاطع بلوار ولی‌عصر و 60 متری سردار شفیع‌پور به جای زیرگذر، روگذر ایجاد شد و نمی‌دانم چرا به این نابسامانی‌ها رسیدگی نمی‌شود تا در آینده مسئولان دیگری فله‌ای وقت و پول بیت‌المال را به هدر ندهند.
عضو انجمن طرفداران حفاظت محیط‌زیست نیز می‌گوید: در خرم‌آباد تاکنون پاساژهای فراوانی در مرکز شهر ساخته شد و بانک‌ها و ادارات متعددی مستقر شده‌اند که هیچ‌یک از آنها با توجه به «روابط ویژه» در محل بناهای مربوطه پارکینگ احداث نکرده‌اند که در نتیجه برای پارک خودروهایشان به جان رودخانه افتاده‌اند و مردم را از این تفرجگاه محروم کرده‌اند.
جمشیدی‌نسب با بیان اینکه رودخانه از ظرفیت‌های صنعت گردشگری محسوب می‌شود اظهار می‌دارد: مسئولان لرستان به جای شکوفایی این ظرفیت که با حداقل هزینه می‌تواند اشتغال انبوه و رونق جذب توریست را فراهم کند، آن را به پارکینگ تبدیل کرده‌اند.
سرهنگ خسروی، معاون سابق نیروی انتظامی قم با بیان اینکه تبدیل بستر رودخانه خرم‌آباد به پارکینگ از رودخانه قم الگوبرداری شده است، اظهار می‌دارد: استاندار اسبق لرستان با بی‌اعتنایی به مخالفت بسیاری از کارشناسان و رسانه‌ها با تبدیل بستر رودخانه به پارکینگ به خواسته خود عمل کرد.
سیداکبر موسوی یکی از شهروندان خرم‌آبادی با تاکید بر لزوم ساخت پارکینگ‌های طبقاتی و جلوگیری از پاساژها و تبدیل رودخانه به پارکینگ، می‌گوید: تبدیل رودخانه به پارکینگ فاجعه‌ای زیست‌محیطی و نابودسازی صنعت توریسم در این حوزه به شمار می‌رود و نباید بروز حوادثی نظیر رودخانه قم را از نظر دور داشت.
به هر حال گرچه لطمه‌های وارده بر پیکره بافت جغرافیایی خرم‌آباد که صاحب‌نظران از آن به عنوان دره‌ای که میان کوه‌ها واقع شده و از وجود چشمه‌های دائمی برخوردار است، یاد می‌کند اما تبدیل خرم‌رود به پارکینگ ضربه‌ای غیرقابل جبران به اکوسیستم این رودخانه شهر خرم‌آباد است ولی از آنجایی که هر وقت جلوی ضرر گرفته شود منفعت است، لذا به نظر می‌رسد یک گروهی متشکل از اندیشمندان دانشگاهی، اعضای شورای شهر، نمایندگان دستگاه‌های اجرایی باید تشکیل شود تا طرح‌ها و برنامه‌های لازم را برای توسعه این خطه و جلوگیری از استمرار روند ویرانگر موجود و اصلاح آن ارائه دهد.
در همین حال اتخاذ راهکارهایی برای جلوگیری از اعمال سلیقه مسئولان ارشد استان نظیر آنچه در زمان استانداری اسبق اتفاق افتاد و ترویج فرهنگ دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی شهروندان، توسعه شبکه حمل و نقل عمومی، احداث پارکینگ عمومی در مناطق مختلف شهر، و صدور مجوز ساخت و ساز براساس طرح تفصیلی شهر از جمله اقداماتی است که باید هر چه سریع‌تر اجرایی شود.
رودخانه خرم‌آباد دیگر بستر جریان سیلاب، محل رشد و نمو جانوران آبزی، میعادگاه پرندگان و رویش جلبک‌ها، گل‌های رنگارنگ خودرو و محل تفریح و سرگرمی مردم نیست.
رودخانه خرم‌آباد که در روزگاران نه چندان دور با جریان آب از چشمه‌های اطراف به زیبایی در آن جاری بود دیگر چشم هر رهگذری را نمی‌نوازد، دیگر رهگذران سواره و پیاده خرم‌آباد از مناظر شاعرانه رودخانه آن اثری نمی‌بینند. چرا که با اقدام غیرکارشناسی استاندار وقت طرح تبدیل رودخانه خرم‌آباد در اواسط دهه 80 به پارکینگ به اجرا درآمد و این رودخانه به قد و قواره یک جوی تنزل یافته تا آنجا که قسمتی از آن که چشم‌انداز قلعه تاریخی فلک‌الافلاک را تشکیل می‌دهد زیر پارکینگ مملو از خودروها دفن شده است.
آسیب وارده به روخانه خرم‌آباد و محو اکوسیستم آن موجب ناخرسندی مسئولان بعدی استان شد.
بازوند استاندار لرستان می‌گوید: در همه جای دنیا حریم رودخانه را گسترش می‌دهند و به عرصه آن می‌افزایند اما متاسفانه در خرم‌آباد مهم‌ترین ظرفیت شهر یعنی رودخانه آن که می‌توانست حلال بسیاری از مشکلات باشد را از حیز انتفاع ساقط کرده و متولیان امر، مشکلات شهر را به جای آنکه حل کنند به دوش رودخانه منتقل کرده‌اند.
یک کارشناس زمین‌شناسی در این رابطه به خبرنگار ما می‌گوید: رودخانه خرم‌آباد از دیرباز کارایی چندمنظوره را در حیات خرم‌آباد و ساکنان آن ایفا کرده که علاوه بر زیبایی منحصر بفرد آن، در تلطیف هوا، جذب آب برای سفره‌های زیرزمینی و تغذیه درختان شهر، پرورش بسیاری از موجودات سازگار با این محیط نظیر پرندگان و آبزیان جلوه‌های ویژه‌ای را به ارمغان آورده بود. اما استاندار اسبق لرستان با الهام از تبدیل بستر رودخانه قم به پارکینگ، متاسفانه رودخانه خرم‌آباد را تبدیل به مکان تولید دود ناشی از سوخت خودروها کرد و منظره زننده‌ای را جایگزین آن همه زیبایی ساخت.
وی می‌افزاید: علاوه بر این به جای تعرض ساحلی‌ها متاسفانه بخشی از بستر رودخانه در محل عبور پل‌های شهدا، دارایی‌زاده به خیابان‌های به اصطلاح زیرگذر تبدیل شده و بلایی به سر رودخانه آمده که غیرقابل جبران است.
کارشناس منابع طبیعی می‌گوید: به دلیل اینکه در پایان مدت مسئولیت مدیران ارشد استان‌ها عملکردشان از سوی دستگاه‌های مستقل بررسی نمی‌شود متاسفانه به تخلفات مربوطه رسیدگی نمی‌شود، بعضی‌ها هر طور دلشان می‌خواهد عمل می‌کنند و نمونه‌اش همین بلایی است که با اجرای پروژه‌های غیرکارشناسی بر سر رودخانه خرم‌آباد آمده و از مجموع سه زیرگذر میدان امام حسین(ع)، میدان بسیج و 22 بهمن و روگذر بلوار ولی‌عصر هیچ‌کدام علمی ساخته نشده‌اند.
علی حسین بهاروند استاندار وقت به جای احداث روگذر در میدان 22 بهمن با حفر زیرگذر شریان حیاتی کیو را قطع کرد که سبب خشکی زودهنگام آن شده به گونه‌ای که از مقنی‌های استان مرکزی که برای نجات آن فراخوانده شده بودند، کاری برنیامد، زیرگذر ساخته شده گرهی از مشکل ترافیک این نقطه را رفع نکرد و برعکس در منطقه مرتفع شهر یعنی تقاطع بلوار ولی‌عصر و 60 متری سردار شفیع‌پور به جای زیرگذر، روگذر ایجاد شد و نمی‌دانم چرا به این نابسامانی‌ها رسیدگی نمی‌شود تا در آینده مسئولان دیگری فله‌ای وقت و پول بیت‌المال را به هدر ندهند.
عضو انجمن طرفداران حفاظت محیط‌زیست نیز می‌گوید: در خرم‌آباد تاکنون پاساژهای فراوانی در مرکز شهر ساخته شد و بانک‌ها و ادارات متعددی مستقر شده‌اند که هیچ‌یک از آنها با توجه به «روابط ویژه» در محل بناهای مربوطه پارکینگ احداث نکرده‌اند که در نتیجه برای پارک خودروهایشان به جان رودخانه افتاده‌اند و مردم را از این تفرجگاه محروم کرده‌اند.
جمشیدی‌نسب با بیان اینکه رودخانه از ظرفیت‌های صنعت گردشگری محسوب می‌شود اظهار می‌دارد: مسئولان لرستان به جای شکوفایی این ظرفیت که با حداقل هزینه می‌تواند اشتغال انبوه و رونق جذب توریست را فراهم کند، آن را به پارکینگ تبدیل کرده‌اند.
سرهنگ خسروی، معاون سابق نیروی انتظامی قم با بیان اینکه تبدیل بستر رودخانه خرم‌آباد به پارکینگ از رودخانه قم الگوبرداری شده است، اظهار می‌دارد: استاندار اسبق لرستان با بی‌اعتنایی به مخالفت بسیاری از کارشناسان و رسانه‌ها با تبدیل بستر رودخانه به پارکینگ به خواسته خود عمل کرد.
سیداکبر موسوی یکی از شهروندان خرم‌آبادی با تاکید بر لزوم ساخت پارکینگ‌های طبقاتی و جلوگیری از پاساژها و تبدیل رودخانه به پارکینگ، می‌گوید: تبدیل رودخانه به پارکینگ فاجعه‌ای زیست‌محیطی و نابودسازی صنعت توریسم در این حوزه به شمار می‌رود و نباید بروز حوادثی نظیر رودخانه قم را از نظر دور داشت.
به هر حال گرچه لطمه‌های وارده بر پیکره بافت جغرافیایی خرم‌آباد که صاحب‌نظران از آن به عنوان دره‌ای که میان کوه‌ها واقع شده و از وجود چشمه‌های دائمی برخوردار است، یاد می‌کند اما تبدیل خرم‌رود به پارکینگ ضربه‌ای غیرقابل جبران به اکوسیستم این رودخانه شهر خرم‌آباد است ولی از آنجایی که هر وقت جلوی ضرر گرفته شود منفعت است، لذا به نظر می‌رسد یک گروهی متشکل از اندیشمندان دانشگاهی، اعضای شورای شهر، نمایندگان دستگاه‌های اجرایی باید تشکیل شود تا طرح‌ها و برنامه‌های لازم را برای توسعه این خطه و جلوگیری از استمرار روند ویرانگر موجود و اصلاح آن ارائه دهد.
در همین حال اتخاذ راهکارهایی برای جلوگیری از اعمال سلیقه مسئولان ارشد استان نظیر آنچه در زمان استانداری اسبق اتفاق افتاد و ترویج فرهنگ دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی شهروندان، توسعه شبکه حمل و نقل عمومی، احداث پارکینگ عمومی در مناطق مختلف شهر، و صدور مجوز ساخت و ساز براساس طرح تفصیلی شهر از جمله اقداماتی است که باید هر چه سریع‌تر اجرایی شود.