شکایت از خدا(کیمیای اخلاق)
رُوِيَ عَن جابِرِالجُعْفي عَنِ الباقِرِ (ع) قالَ: قالَ رَسُولُ الله (ص): يَاْتي عَلَي الناسِ زَمانٌ يَشْکُونَ فيهِ رَبَّهُمْ قُلْتُ: وَ کَيْفَ يَشْکُونَ فيهِ رَبَّهُمْ قالَ (ع): يَقُولُ الرَّجُلُ وَ اللهِ ما رَبِحْتُ شَيْئاً مُنْذُ کَذا وَ کَذا ولاآکُلُ وَ لااَشْرَبُ اِلامِنْ رَأِْس مالِي، وَيْحَکَ وَ هَلْ اَصْلُ مالِکَ وَ ذِرْوَتُهُ اِلاّ مِنْ رَبِّکَ[1]
ترجمه حدیث: جابر جعفی از امام محمد باقر(ع)نقل میکند که فرمودند: حضرت رسول خدا (ص) فرمودند: زماني ميآيد که مردم در آن زمان از پروردگار خود شکايت ميکنند. جابر مي پرسد: مردم چگونه از پروردگار خود شکايت ميکنند؟! حضرت فرمود: شخصي ميگويد: به خدا قسم! مدتي است که سود نبرده ام و نميخورم و نميآشامم مگر اينکه اين خوردن و آشاميدن من از سرمايهام ميباشد. واي بر تو! آيا سرمايه و توشهاي که جمع کردهاي، همگي از پروردگار تو نیست؟!
شرح: در اين روايت جابر تعجّب کرده و حيرت ميکند و از حضرت سؤال ميکند: چطور مي شود اينها از خداوند شکايت ميکنند؟ البته شکايت يک وقت اين طور است که تو اين کار را کردي، متن اين شکايت است ولي يک وقت چيزهايي مطرح ميشود که بطور مستقيم شکايت نيست ولي در ارتباط با خداوند است. اينکه سود نبردهام و دارم از سرمايه ميخورم، واقعا شايد هم درست است و دروغ نميگويد، ولي سرمايهات را از کجا آوردي؟ و اينکه از آن ميخوري، مگر جز اين است که آن را خداوند به تو عطا فرمود؟! انسان در تمامي حالات بايد شاکر خداوند باشد و بداند همين حرفهاي او شکايت از خداوند بزرگ است. اين ناسپاسي باعث ميشود که گره و مشکل به کار او افتاده و به چه کنم چه کنم،گرفتار ميشود. از پيامبراکرم (ص) مي پرسيدند: حالتان چطور است؟ در جواب ميفرمودند: الحَمدُلله عَلي کُلِّ حال، ستايش مخصوص خداوند است در همه حالات. شکر و سپاس قلبی عملي و زباني باعث ميشود تا خداوند مشکلات انسان را برطرف کند و هرلحظه به روزيها و نعمتهايش اضافه کند. درقرآن سوره مبارکه ابراهيم آيه 7 ميفرمايد: «لَئِن شَکَرتُم لَأَزيدَنَّکُم» اگر شکرگزاري کنيد، نعمت شما را افزون میکنم.
[۱] وسائلالشیعه، جلد ۱۷، باب ۵۳، صفحه
* پایگاه اطلاعرسانی آیتالله شیخ مجتبی تهرانی(ره)