ضرورت توجه به نگهداری از درختان و صیانت از جنگلها و منابع طبیعی ( بخش دوم)
منابع طبیعی امانتی برای همه نسل‌ها (گزارش روز)
درختان نبض زمین هستند و مایه حیات انسان و حیوان و حتی بعضی از گیاهان، زیرا، درختان با جذب گازهای سمی از جمله دی‌اکسیدکربن و تولید اکسیژن که یکی از اساسی‌ترین نیازهای حیات انسان و حیوان است باعث دوام انسان و سلامت چرخه طبیعت می‌شوند.
کمبود درختان و تخریب و نابودی جنگلها بویژه در این عصر دود و زندگی ماشینی موجب انقراض نسل انسان و حیوان خواهد شد، بنابراین برای جلوگیری از این تخریب و استفاده بی‌رویه و بهره‌برداری‌های غیرمعقول از منابع طبیعی و زیست‌گاههای رویشی باید همگان دست به دست دهیم و با کاشتن یک نهال کوچک، یک درختچه و حفاظت بیشتر از یک درخت و توجه ویژه به جنگل بویژه در فصل مسافرت و در آستانه فصل بهار، فصل سرسبزی و زندگی، زندگی دوباره‌ای به گیاهان و درختان ببخشیم و مانع از تخریب فضاهای سبز و پوشش‌های گیاهی شویم. ای کاش زندگی در برگ درخت همیشه جاری باشد، آنگاه تا بهار هست می‌توان خندید و به امید پاییز نشست.
تا به حال چقدر به این موضوع فکر کرده‌اید که فایده جنگل و مراتع چیست؟ و درختان چه نقشی در سلامتی ما انسانها در این دنیای پردود و ماشین دارند؟ خیلی از کسانیکه نام جنگل را می‌شنوند، یاد تفریح و گردش می‌افتند تعدادی به فکر شکار، و گاهی آن را زیستگاه حیوانات وحشی می‌دانند و مراتع را محلی برای تغذیه چهارپایان و دام‌ها می‌پندارند. عده‌ای هم جنگلها و مراتع را به عنوان یک منبع اقتصادی می‌دانند که سود کلانی را برای آنان دارد.
و برخی چه بی‌مهابا تبر بی‌رحمی بر دست می‌گیرند و به قلع و قمع درختان و تخریب جنگل می‌پردازند. و چه قسی القلب می‌شوند کسانیکه نمی‌گذارند صدای گوش خراش اره برقی‌شان دلها را به درد آورد و از شنیدن این صدا به خودشان جرأت دهند و جلوی تخریب جنگل و منابع طبیعی را بگیرند.
چون وقتی همه خوابند و چشمها نمی‌بیند و بسته است، گوش‌ها هم کر می‌شود و هیچ گوشی هیچ صدایی حتی صدای اره برقی و اژدرهای بزرگ را نمی‌شنوند، و نمی‌دانند چگونه درختان زیر چرخهای لودرها له می‌شود و چه دردناک است سبز شدن به یک باره آپارتمان‌ها و ویلاها در دل جنگل و چه سوزناک است که هر روز و خیلی سریع شاهد ساخت و ساز ویلاهای شیک سرمایه‌گذاران مرفه در دامان طبیعت باشیم و شهرنشین‌های دور از جنگل و درخت پول خود را به رخ کشاورزان بکشند و روستائیان را سرایدار ویلاهای خود کنند و زمین‌های کشاورزی آنها را تصاحب نمایند!! هنوز فرصت هست! تا دیر نشده باید کمر همت بست و تبرهای برخی افراد سودجو را از دستشان گرفت و بر زمین گذاشت. این افراد در خواب غفلتی هستند که نمی‌دانند که اگر کوچک‌ترین آسیبی به طبیعت برسانند، آسیب بزرگ‌تری به سرمایه خود و آیندگان زده‌اند!!
جنگلها از جمله مهمترین ثروت‌های طبیعی ایران هستند و هم‌اکنون با وسعتی به مراتب کمتر از چند دهه گذشته استقرار دارند.
جنگلهای شمال درحد متراکم و در دیگر نقاط به صورت پراکنده مشاهده می‌شوند که در این حال گرانبهاترین جنگلهای ایران در گیلان، مازندران و استان‌های گلستان یافت می‌شود.
توسعه پایدار و حیاتی شاداب
توسعه پایدار مقوله‌ای مهم است به‌گونه‌ای که بستر حیات شاداب را برای جامعه فراهم می‌کند و دغدغه امروزه جامعه بشری به هم خوردن تعادل اکوسیستم و نارسایی در پایداری عوامل زیستی می‌شود که همه اینها ریشه در افزایش غلظت گازهای گلخانه‌ای دارد.
مهندس خداکرم جلالی معاون وزیر و رئیس سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور در گفت‌وگو با کیهان با بیان مقدمه فوق و با اشاره به اینکه تا قبل از انقلاب صنعتی میزان گازهای گلخانه‌ای 270 PPM بوده است خاطرنشان می‌کند: «پس از انقلاب صنعتی این میزان به 400 PPM رسیده و پیش‌بینی می‌شود در قرن حاضر به 600 PPM برسد.» وی با اشاره به اینکه گازهای گلخانه‌ای باعث تغییر اقلیم در جهان می‌شود درخصوص رابطه این دو مقوله با هم میگوید: «استفاده از انرژی فسیلی، کاهش سطح جنگلها را به دنبال دارد که درحال حاضر از 8 میلیارد هکتار در جهان به 4 میلیارد هکتار رسیده است.
بنابراین برای رسیدن به تعادل باید روی کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی کار کنیم و نکته دیگر اینکه سطح جنگلها را افزایش دهیم و به دامان طبیعت برگردیم.»
رئیس سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری در ادامه به اقدامات انجام شده این سازمان برای هفته درختکاری و حفاظت از منابع طبیعی اشاره کرده و میگوید: «در راستای حفاظت و صیانت از منابع طبیعی و کنترل خشکیدگی بلوط در زاگرس را در رأس برنامه‌ها قرار دادیم و در این زمینه عملیات پرورش و بهسازی جنگل با مشارکت مردم در سطح 20 هزار هکتار، اجرای سامانه آبگیر باران در سطح 6 هزار هکتار، نهال کاری مشارکتی با گونه‌های بومی و اقتصادی در سطح 6 هزار هکتار، تأمین نهال مورد نیاز 700 هزار اصله و گشت و مراقبت از عرصه‌های منابع طبیعی در سطح 135 میلیون هکتار را در طول سال جاری انجام دادیم.»
مهندس جلالی با اشاره به اینکه ایجاد کمربند حفاظتی به میزان 500 کیلومتر و اطفاء حریق در سطح 1804 هزار هکتار در راستای حفاظت از منابع طبیعی انجام شده است، خاطرنشان می‌کند: «در زمینه عملیات احیاء و توسعه منابع طبیعی تاکنون عملیات ممیزی مراتع در سطح 659 هزار هکتار عملیات اصلاح و احیا مراتع در سطح 20 هزار هکتار و تولید نهال (جنگلی و مرتعی و بیابانی) به میزان 34 میلیون اصله انجام شده است.»
وی نهالکاری در اراضی بیابانی در سطح 11 هزار هکتار را از دیگر اقدامات انجام شده این سازمان ذکر کرده و میگوید: «در حوزه ساختارها و قوانین و مقررات با محوریت سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی، منابع طبیعی و آمایش سرزمین هم کارهای مفیدی انجام شده است که تهیه بسته سیاسی توانمندسازی و توسعه مشارکت‌های مردمی در مدیریت پایدار منابع طبیعی با رویکرد جامع‌نگری در حوزه آبخیزداری یکی از این برنامه‌هاست.»
تهیه برنامه توسعه جنگل‌کاری در مناطق مستعد کشور با رویکرد اقتصادی و مشارکت مردم از دیگر اقدامات انجام شده در حوزه ساختارها و قوانین است که مهندس جلالی به آن اشاره می‌کند.
کوبندگی جنگل توسط خودروها
جوانه زدن برگهای ریز، سرسبز و تمیز شمشادها دو هفته‌ای است که خبر از آمدن بهار می‌دهند، رویش علفهای خودرو پای درختان، خبر از رویشی دوباره و جان گرفتن زمین دارد، این روزها همه در تکاپو برای استقبال از بهار هستند. بهار فصل نشاط و درخت نماد سرسبزی و زندگی در این فصل عشق‌بازی است. انس و الفت انسان به درخت، سبزه و جنگل، علاقه‌ای حتی به قدمت تاریخ دارد و همین علاقه زیاد هم بسیار باعث تخریب جنگل، پارکهای جنگلی و فضای سبز می‌شود. وقتی پا از شهر بیرون می‌گذاریم و راهی جنگل و طبیعت زیبای کشورمان می‌شویم، به یک باره فراموش می‌کنیم که این میراث ماندگار متعلق به همه نسل‌هاست و در همه عصرها و نسل‌ها باید ماندگار باشد. باید یاد بگیریم که تحت هیچ شرایطی به خودمان اجازه ندهیم با دست خودمان به تخریب جنگل و طبیعت بپردازیم. تخریب فضای سبز به دست انسان با تیشه به ریشه درختان زدن فرقی نمی‌کند، هنگامی که یک خودرو وارد جنگلی می‌شود، بدون توجه به محیط سبز اطراف کوبندگی در جنگل و عرصه‌های طبیعی به وجود می‌آورد، وقتی خانواده‌ای برای تفریح و سرگرمی در دل جنگل آتشی روشن می‌کنند، یا فردی بی‌قید ته سیگارش را روی زمین و در دل جنگل می‌اندازد، همه به یک اندازه در تخریب و نابودی منابع طبیعی سهیم می‌شوند.
به اعتقاد کارشناسان محیط زیست باید همه دست به دست هم دهیم و با پاکسازی طبیعت و محیط پیرامونمان جامعه‌ای سبز درست کنیم. چرا که فرزندانمان حق حیات در فضایی پاک دارند و داشتن آسمان آبی و زمینی پاک حق مسلم آنهاست.
رشد فزاینده در روند تخریب جنگل
نسل بشری در مجموع از وقتی متوجه پدیده‌های مخرب در بستر حیات شد متوجه ارزشهای بی‌بدیل جنگل هم شد.
معاون امور جنگلهای سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور در توضیحاتی در خصوص چگونگی پی بردن به این ارزش میگوید: «این شکل در کشور که به عنوان یک شبهه ناشی از بدرفتاری در قرون اخیر به اشکال مختلف مطرح شد و آثار آن بر روی سکنه پهنه جغرافیایی مشاهده گردید، در سنوات اخیر مخصوصا در دو سه دهه اخیر، فشار مضاعفی به روند تخریب به شکل فزاینده‌ای نمود پیدا کرد. که نمونه آن ریزگردها هستند. «مهندس بهزاد انگورج میگوید: «ریزگردهای اخیر نشان از این دارد که شاهد روند تخریب جنگل هستیم. البته ناگفته نماند با توجه به آنکه ایران در منطقه خشک و نیمه خشک قرار دارد، تالابها و جنگل ارزش بسیار حیاتی دارند، و هر عرصه براساس روابط مدیریت آمایش سرزمین می‌تواند مدیریت پایداری را به دنبال داشته باشد.»
وی میگوید: «ما در منابع طبیعی برای بهره‌برداری بهینه در هر عرصه بر حسب استعداد موافقت می‌کنیم مثلا در محدوده تالاب در حوزه آبرسانی دریاچه ارومیه و سایر حوزه‌ها که با ناهنجارهای مردم مواجه‌اند با انتقال حوزه به حوزه آب موافقت نداشتیم، ما در فرآیند توسعه عملا دنبال توسعه‌ای ایمن هستیم که بتواند پایدار باشد و به توان اکولوژیک صدمه نزند. توان اکولوژیک قدرت تجدیدپذیر است و در جایی که مرتع است تجدیدپذیری جریان می‌یابد.»
مهندس انگورج ادامه می‌دهد: «در بحث مدیریت منابع طبیعی با توجه به آنکه عرصه منابع طبیعی بدون حصار در دسترس مردم است، مدیریت سختی‌های خاص خود را دارد و قائل است به آنکه اگر مردم در حفاظت از منابع طبیعی به این مدیریت توجه و کمک نکنند حفظ آن سخت است.»
معاون امور جنگلها سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور در ادامه خاطرنشان می‌کند: «فرهنگ عمومی جامعه باید به فرهنگ حفظ منابع طبیعی به‌تدریج واقف شود و بهره‌برداری از جنگل باید در حد مصرف باشد تا استمرار تولید به مخاطره نیفتد.»
مهندس انگورج در مورد راهکارهای آشتی‌جویانه با طبیعت میگوید: «بدرفتاری با طبیعت تبعات بسیار نامناسبی دارد، رفتارهای بد به شکلی نیست که برای مردم ناشناخته باشد.
در یک جا این رفتار یک معنی دارد و در جایی دیگر معنایی دیگر. یک ته سیگار می‌تواند بر روی مواد خشک موجود در عرصه منابع طبیعی جلوه‌های طبیعی را از بین ببرد.
و در یک پارک جنگلی ورود یک خودرو می‌تواند بر روی عرصه پاکوبیدگی خود اثرات نامناسبی را بر عرصه یک پارک بگذارد. در حاشیه یک جاده با وجود یک سطل زباله، با انداختن زباله درون سطل بسیاری از چشم‌اندازهای بی‌بدیل موجود در طبیعت را می‌توان حفظ کرد.»
انگورج در ادامه خاطرنشان می‌کند: «هر شکلی از ناهنجاری دستور رعایت خاصی دارد که مردم واقفند به این فرامین که بخشی از زندگی آنهاست که اگر رعایت کنند می‌تواند جلوه‌های طبیعی این عرصه‌ها حفظ شود و چنانچه این عرصه‌ها حفظ نشود، قطعا جلوه‌های طبیعی را نخواهند دید.»
منابع طبیعی، اموال عمومی است و متعلق به یک نفر و تنها این نسل نیست، بلکه متعلق به همه نسل‌هاست. جنگل یک میراث ماندگار است و قابل تقسیم نیست، بنابراین باید به شرایطی که مردم ما در خوزستان در دو سه هفته گذشته مبتلا شدند، بیندیشیم.
وی میگوید: «بستر حیات برای ادامه حیات باید پاک و امن باشد، اگر ناامن باشد به این معناست که دست‌اندازهای زیادی که در طبیعت است به ما خسارت می‌زنند و باران سیل می‌شود. بنابراین باید تلاش شود در یک همراهی در حفظ منابع طبیعی باارزش خود کوشا باشیم.»
معاون امور جنگلهای سازمان جنگلها و مراتع میگوید: «در شرایطی در کشور هستیم که اقلیم منطقه ما خشک و نیمه خشک است، ما باید قدردان موهبت موجود باقیمانده در کشور باشیم و از داشته‌هایمان خوب محافظت کنیم و برای آنکه به عنوان نداشته برای ما محسوب می‌شود، خود را در مسیر توسعه و احیا قرار دهیم تا در این مسیر توفیق یابیم و این هدف غایی ما است که بتوانیم برای این نسل و نسل‌های آینده کاری ماندگار انجام داده و کارنامه موفقی در حفظ منابع طبیعی در پهنه سرزمینی خود به جای بگذاریم.»
مساحت جنگلهای جهان به نصف رسید
دانشمندان اعتقاد دارند که هر جا، درجه حرارت آن در 60 روز از سال از 10 درجه سانتیگراد بیشتر شود و میزان بارندگی یا رطوبت هوای آن کافی باشد، امکان ایجاد جنگل در آنجا هست، با این فرمول 60 درصد خشکی‌های زمین می‌تواند پوشش جنگلی داشته باشد یا از ابتدا داشته است، اما اینک به حدود 30 درصد رسیده است. بدین ترتیب می‌بینیم نوع بشر در تاریخ خود مساحت جنگلهای جهان را به نصف رسانده است.
شاهرخ جباری ارفعی عضو شورای‌عالی سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور در توضیحاتی پیرامون جایگاه و اهمیت جنگلها با بیان مقدمه بالا میگوید: «اگر این فرمول را برای ایران به کار ببریم، نتیجه عجیب‌تری را خواهیم داشت، برابر برآوردها، ما و گذشتگان ما، سطح جنگلهای ایران را نسبت به سطح اولیه به یک پنجم رسانده‌ایم!
به بیان دیگر برآورد می‌شود که این سطح، در هزاران سال قبل حدود 50 میلیون هکتار بوده است و اینک به حدود 10 میلیون هکتار رسیده است.
وی میگوید: «نکته غیر قابل باور این است که بنابر آمار سازمان جهانی کشاورزی و غذا (فائو) حتی در سال‌های اخیر به طور میانگین 13 میلیون هکتار از سطح جنگلهای جهان کاسته می‌شود و کاهش سطح نیز همچنان ادامه دارد.»
جباری ارفعی در ادامه نگاهی به وضعیت جنگلهای ایران دارد و در این مورد معتقد است: «کشور ایران از نظر درجه حرارت خورشیدی کمبودی ندارد، آنچه هست میزان کم بارندگی است که به طور متوسط یک‌سوم میانگین جهانی است. با این حال خوشبختانه درختان زیادی برای رشد و استقرار در مناطق مختلف ایران وجود دارد.»
کمبود درختان و تخریب و نابودی جنگلها بویژه در این عصر دود و زندگی ماشینی موجب انقراض نسل انسان و حیوان خواهد شد، بنابراین برای جلوگیری از این تخریب و استفاده بی‌رویه و بهره‌برداری‌های غیرمعقول از منابع طبیعی و زیست‌گاههای رویشی باید همگان دست به دست دهیم و با کاشتن یک نهال کوچک، یک درختچه و حفاظت بیشتر از یک درخت و توجه ویژه به جنگل بویژه در فصل مسافرت و در آستانه فصل بهار، فصل سرسبزی و زندگی، زندگی دوباره‌ای به گیاهان و درختان ببخشیم و مانع از تخریب فضاهای سبز و پوشش‌های گیاهی شویم. ای کاش زندگی در برگ درخت همیشه جاری باشد، آنگاه تا بهار هست می‌توان خندید و به امید پاییز نشست.
تا به حال چقدر به این موضوع فکر کرده‌اید که فایده جنگل و مراتع چیست؟ و درختان چه نقشی در سلامتی ما انسانها در این دنیای پردود و ماشین دارند؟ خیلی از کسانیکه نام جنگل را می‌شنوند، یاد تفریح و گردش می‌افتند تعدادی به فکر شکار، و گاهی آن را زیستگاه حیوانات وحشی می‌دانند و مراتع را محلی برای تغذیه چهارپایان و دام‌ها می‌پندارند. عده‌ای هم جنگلها و مراتع را به عنوان یک منبع اقتصادی می‌دانند که سود کلانی را برای آنان دارد.
و برخی چه بی‌مهابا تبر بی‌رحمی بر دست می‌گیرند و به قلع و قمع درختان و تخریب جنگل می‌پردازند. و چه قسی القلب می‌شوند کسانیکه نمی‌گذارند صدای گوش خراش اره برقی‌شان دلها را به درد آورد و از شنیدن این صدا به خودشان جرأت دهند و جلوی تخریب جنگل و منابع طبیعی را بگیرند.
چون وقتی همه خوابند و چشمها نمی‌بیند و بسته است، گوش‌ها هم کر می‌شود و هیچ گوشی هیچ صدایی حتی صدای اره برقی و اژدرهای بزرگ را نمی‌شنوند، و نمی‌دانند چگونه درختان زیر چرخهای لودرها له می‌شود و چه دردناک است سبز شدن به یک باره آپارتمان‌ها و ویلاها در دل جنگل و چه سوزناک است که هر روز و خیلی سریع شاهد ساخت و ساز ویلاهای شیک سرمایه‌گذاران مرفه در دامان طبیعت باشیم و شهرنشین‌های دور از جنگل و درخت پول خود را به رخ کشاورزان بکشند و روستائیان را سرایدار ویلاهای خود کنند و زمین‌های کشاورزی آنها را تصاحب نمایند!! هنوز فرصت هست! تا دیر نشده باید کمر همت بست و تبرهای برخی افراد سودجو را از دستشان گرفت و بر زمین گذاشت. این افراد در خواب غفلتی هستند که نمی‌دانند که اگر کوچک‌ترین آسیبی به طبیعت برسانند، آسیب بزرگ‌تری به سرمایه خود و آیندگان زده‌اند!!
جنگلها از جمله مهمترین ثروت‌های طبیعی ایران هستند و هم‌اکنون با وسعتی به مراتب کمتر از چند دهه گذشته استقرار دارند.
جنگلهای شمال درحد متراکم و در دیگر نقاط به صورت پراکنده مشاهده می‌شوند که در این حال گرانبهاترین جنگلهای ایران در گیلان، مازندران و استان‌های گلستان یافت می‌شود.
توسعه پایدار و حیاتی شاداب
توسعه پایدار مقوله‌ای مهم است به‌گونه‌ای که بستر حیات شاداب را برای جامعه فراهم می‌کند و دغدغه امروزه جامعه بشری به هم خوردن تعادل اکوسیستم و نارسایی در پایداری عوامل زیستی می‌شود که همه اینها ریشه در افزایش غلظت گازهای گلخانه‌ای دارد.
مهندس خداکرم جلالی معاون وزیر و رئیس سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور در گفت‌وگو با کیهان با بیان مقدمه فوق و با اشاره به اینکه تا قبل از انقلاب صنعتی میزان گازهای گلخانه‌ای 270 PPM بوده است خاطرنشان می‌کند: «پس از انقلاب صنعتی این میزان به 400 PPM رسیده و پیش‌بینی می‌شود در قرن حاضر به 600 PPM برسد.» وی با اشاره به اینکه گازهای گلخانه‌ای باعث تغییر اقلیم در جهان می‌شود درخصوص رابطه این دو مقوله با هم میگوید: «استفاده از انرژی فسیلی، کاهش سطح جنگلها را به دنبال دارد که درحال حاضر از 8 میلیارد هکتار در جهان به 4 میلیارد هکتار رسیده است.
بنابراین برای رسیدن به تعادل باید روی کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی کار کنیم و نکته دیگر اینکه سطح جنگلها را افزایش دهیم و به دامان طبیعت برگردیم.»
رئیس سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری در ادامه به اقدامات انجام شده این سازمان برای هفته درختکاری و حفاظت از منابع طبیعی اشاره کرده و میگوید: «در راستای حفاظت و صیانت از منابع طبیعی و کنترل خشکیدگی بلوط در زاگرس را در رأس برنامه‌ها قرار دادیم و در این زمینه عملیات پرورش و بهسازی جنگل با مشارکت مردم در سطح 20 هزار هکتار، اجرای سامانه آبگیر باران در سطح 6 هزار هکتار، نهال کاری مشارکتی با گونه‌های بومی و اقتصادی در سطح 6 هزار هکتار، تأمین نهال مورد نیاز 700 هزار اصله و گشت و مراقبت از عرصه‌های منابع طبیعی در سطح 135 میلیون هکتار را در طول سال جاری انجام دادیم.»
مهندس جلالی با اشاره به اینکه ایجاد کمربند حفاظتی به میزان 500 کیلومتر و اطفاء حریق در سطح 1804 هزار هکتار در راستای حفاظت از منابع طبیعی انجام شده است، خاطرنشان می‌کند: «در زمینه عملیات احیاء و توسعه منابع طبیعی تاکنون عملیات ممیزی مراتع در سطح 659 هزار هکتار عملیات اصلاح و احیا مراتع در سطح 20 هزار هکتار و تولید نهال (جنگلی و مرتعی و بیابانی) به میزان 34 میلیون اصله انجام شده است.»
وی نهالکاری در اراضی بیابانی در سطح 11 هزار هکتار را از دیگر اقدامات انجام شده این سازمان ذکر کرده و میگوید: «در حوزه ساختارها و قوانین و مقررات با محوریت سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی، منابع طبیعی و آمایش سرزمین هم کارهای مفیدی انجام شده است که تهیه بسته سیاسی توانمندسازی و توسعه مشارکت‌های مردمی در مدیریت پایدار منابع طبیعی با رویکرد جامع‌نگری در حوزه آبخیزداری یکی از این برنامه‌هاست.»
تهیه برنامه توسعه جنگل‌کاری در مناطق مستعد کشور با رویکرد اقتصادی و مشارکت مردم از دیگر اقدامات انجام شده در حوزه ساختارها و قوانین است که مهندس جلالی به آن اشاره می‌کند.
کوبندگی جنگل توسط خودروها
جوانه زدن برگهای ریز، سرسبز و تمیز شمشادها دو هفته‌ای است که خبر از آمدن بهار می‌دهند، رویش علفهای خودرو پای درختان، خبر از رویشی دوباره و جان گرفتن زمین دارد، این روزها همه در تکاپو برای استقبال از بهار هستند. بهار فصل نشاط و درخت نماد سرسبزی و زندگی در این فصل عشق‌بازی است. انس و الفت انسان به درخت، سبزه و جنگل، علاقه‌ای حتی به قدمت تاریخ دارد و همین علاقه زیاد هم بسیار باعث تخریب جنگل، پارکهای جنگلی و فضای سبز می‌شود. وقتی پا از شهر بیرون می‌گذاریم و راهی جنگل و طبیعت زیبای کشورمان می‌شویم، به یک باره فراموش می‌کنیم که این میراث ماندگار متعلق به همه نسل‌هاست و در همه عصرها و نسل‌ها باید ماندگار باشد. باید یاد بگیریم که تحت هیچ شرایطی به خودمان اجازه ندهیم با دست خودمان به تخریب جنگل و طبیعت بپردازیم. تخریب فضای سبز به دست انسان با تیشه به ریشه درختان زدن فرقی نمی‌کند، هنگامی که یک خودرو وارد جنگلی می‌شود، بدون توجه به محیط سبز اطراف کوبندگی در جنگل و عرصه‌های طبیعی به وجود می‌آورد، وقتی خانواده‌ای برای تفریح و سرگرمی در دل جنگل آتشی روشن می‌کنند، یا فردی بی‌قید ته سیگارش را روی زمین و در دل جنگل می‌اندازد، همه به یک اندازه در تخریب و نابودی منابع طبیعی سهیم می‌شوند.
به اعتقاد کارشناسان محیط زیست باید همه دست به دست هم دهیم و با پاکسازی طبیعت و محیط پیرامونمان جامعه‌ای سبز درست کنیم. چرا که فرزندانمان حق حیات در فضایی پاک دارند و داشتن آسمان آبی و زمینی پاک حق مسلم آنهاست.
رشد فزاینده در روند تخریب جنگل
نسل بشری در مجموع از وقتی متوجه پدیده‌های مخرب در بستر حیات شد متوجه ارزشهای بی‌بدیل جنگل هم شد.
معاون امور جنگلهای سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور در توضیحاتی در خصوص چگونگی پی بردن به این ارزش میگوید: «این شکل در کشور که به عنوان یک شبهه ناشی از بدرفتاری در قرون اخیر به اشکال مختلف مطرح شد و آثار آن بر روی سکنه پهنه جغرافیایی مشاهده گردید، در سنوات اخیر مخصوصا در دو سه دهه اخیر، فشار مضاعفی به روند تخریب به شکل فزاینده‌ای نمود پیدا کرد. که نمونه آن ریزگردها هستند. «مهندس بهزاد انگورج میگوید: «ریزگردهای اخیر نشان از این دارد که شاهد روند تخریب جنگل هستیم. البته ناگفته نماند با توجه به آنکه ایران در منطقه خشک و نیمه خشک قرار دارد، تالابها و جنگل ارزش بسیار حیاتی دارند، و هر عرصه براساس روابط مدیریت آمایش سرزمین می‌تواند مدیریت پایداری را به دنبال داشته باشد.»
وی میگوید: «ما در منابع طبیعی برای بهره‌برداری بهینه در هر عرصه بر حسب استعداد موافقت می‌کنیم مثلا در محدوده تالاب در حوزه آبرسانی دریاچه ارومیه و سایر حوزه‌ها که با ناهنجارهای مردم مواجه‌اند با انتقال حوزه به حوزه آب موافقت نداشتیم، ما در فرآیند توسعه عملا دنبال توسعه‌ای ایمن هستیم که بتواند پایدار باشد و به توان اکولوژیک صدمه نزند. توان اکولوژیک قدرت تجدیدپذیر است و در جایی که مرتع است تجدیدپذیری جریان می‌یابد.»
مهندس انگورج ادامه می‌دهد: «در بحث مدیریت منابع طبیعی با توجه به آنکه عرصه منابع طبیعی بدون حصار در دسترس مردم است، مدیریت سختی‌های خاص خود را دارد و قائل است به آنکه اگر مردم در حفاظت از منابع طبیعی به این مدیریت توجه و کمک نکنند حفظ آن سخت است.»
معاون امور جنگلها سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور در ادامه خاطرنشان می‌کند: «فرهنگ عمومی جامعه باید به فرهنگ حفظ منابع طبیعی به‌تدریج واقف شود و بهره‌برداری از جنگل باید در حد مصرف باشد تا استمرار تولید به مخاطره نیفتد.»
مهندس انگورج در مورد راهکارهای آشتی‌جویانه با طبیعت میگوید: «بدرفتاری با طبیعت تبعات بسیار نامناسبی دارد، رفتارهای بد به شکلی نیست که برای مردم ناشناخته باشد.
در یک جا این رفتار یک معنی دارد و در جایی دیگر معنایی دیگر. یک ته سیگار می‌تواند بر روی مواد خشک موجود در عرصه منابع طبیعی جلوه‌های طبیعی را از بین ببرد.
و در یک پارک جنگلی ورود یک خودرو می‌تواند بر روی عرصه پاکوبیدگی خود اثرات نامناسبی را بر عرصه یک پارک بگذارد. در حاشیه یک جاده با وجود یک سطل زباله، با انداختن زباله درون سطل بسیاری از چشم‌اندازهای بی‌بدیل موجود در طبیعت را می‌توان حفظ کرد.»
انگورج در ادامه خاطرنشان می‌کند: «هر شکلی از ناهنجاری دستور رعایت خاصی دارد که مردم واقفند به این فرامین که بخشی از زندگی آنهاست که اگر رعایت کنند می‌تواند جلوه‌های طبیعی این عرصه‌ها حفظ شود و چنانچه این عرصه‌ها حفظ نشود، قطعا جلوه‌های طبیعی را نخواهند دید.»
منابع طبیعی، اموال عمومی است و متعلق به یک نفر و تنها این نسل نیست، بلکه متعلق به همه نسل‌هاست. جنگل یک میراث ماندگار است و قابل تقسیم نیست، بنابراین باید به شرایطی که مردم ما در خوزستان در دو سه هفته گذشته مبتلا شدند، بیندیشیم.
وی میگوید: «بستر حیات برای ادامه حیات باید پاک و امن باشد، اگر ناامن باشد به این معناست که دست‌اندازهای زیادی که در طبیعت است به ما خسارت می‌زنند و باران سیل می‌شود. بنابراین باید تلاش شود در یک همراهی در حفظ منابع طبیعی باارزش خود کوشا باشیم.»
معاون امور جنگلهای سازمان جنگلها و مراتع میگوید: «در شرایطی در کشور هستیم که اقلیم منطقه ما خشک و نیمه خشک است، ما باید قدردان موهبت موجود باقیمانده در کشور باشیم و از داشته‌هایمان خوب محافظت کنیم و برای آنکه به عنوان نداشته برای ما محسوب می‌شود، خود را در مسیر توسعه و احیا قرار دهیم تا در این مسیر توفیق یابیم و این هدف غایی ما است که بتوانیم برای این نسل و نسل‌های آینده کاری ماندگار انجام داده و کارنامه موفقی در حفظ منابع طبیعی در پهنه سرزمینی خود به جای بگذاریم.»
مساحت جنگلهای جهان به نصف رسید
دانشمندان اعتقاد دارند که هر جا، درجه حرارت آن در 60 روز از سال از 10 درجه سانتیگراد بیشتر شود و میزان بارندگی یا رطوبت هوای آن کافی باشد، امکان ایجاد جنگل در آنجا هست، با این فرمول 60 درصد خشکی‌های زمین می‌تواند پوشش جنگلی داشته باشد یا از ابتدا داشته است، اما اینک به حدود 30 درصد رسیده است. بدین ترتیب می‌بینیم نوع بشر در تاریخ خود مساحت جنگلهای جهان را به نصف رسانده است.
شاهرخ جباری ارفعی عضو شورای‌عالی سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور در توضیحاتی پیرامون جایگاه و اهمیت جنگلها با بیان مقدمه بالا میگوید: «اگر این فرمول را برای ایران به کار ببریم، نتیجه عجیب‌تری را خواهیم داشت، برابر برآوردها، ما و گذشتگان ما، سطح جنگلهای ایران را نسبت به سطح اولیه به یک پنجم رسانده‌ایم!
به بیان دیگر برآورد می‌شود که این سطح، در هزاران سال قبل حدود 50 میلیون هکتار بوده است و اینک به حدود 10 میلیون هکتار رسیده است.
وی میگوید: «نکته غیر قابل باور این است که بنابر آمار سازمان جهانی کشاورزی و غذا (فائو) حتی در سال‌های اخیر به طور میانگین 13 میلیون هکتار از سطح جنگلهای جهان کاسته می‌شود و کاهش سطح نیز همچنان ادامه دارد.»
جباری ارفعی در ادامه نگاهی به وضعیت جنگلهای ایران دارد و در این مورد معتقد است: «کشور ایران از نظر درجه حرارت خورشیدی کمبودی ندارد، آنچه هست میزان کم بارندگی است که به طور متوسط یک‌سوم میانگین جهانی است. با این حال خوشبختانه درختان زیادی برای رشد و استقرار در مناطق مختلف ایران وجود دارد.»