ویژگی های هستی در قرآن
قرآن برای هستی ویژگیهایی گفته که نشاندهنده درک و فهم و شعور آن است. این صفات عبارتند از:
1. اسلام و انقیاد: خداوند میفرماید: وَ لَه أَسلَمَ مَن فِي السَّماواتِ وَ الأَرضِ؛ هر که در آسمان و زمین است اسلام آورده و برای خدا منقاد است.(آل عمران، آیه 83)؛
2. تسبیح گو: خداوند در آیات گوناگون از «تسبيح» همه هستی سخن به میان میآورد. الف: گاهي به صورت فعل ماضي است: سَبَّحَ لِلَّه(حدید، آیه 1)؛ ب: گاهي به صورت فعل مضارع است: يسَبِّح لِلَّه(جمعه، آیه 1)؛ج: گاهي به صورت مصدر است: سبحانَ الَّذي(اسراء، آیه 1) د: و گاهي هم به صورت امر است: سَبِّحِ اسم(اعلی، آیه 1)
3. تحمید: تسبيح هستی با «تحميد» آميخته است: إِن مِن شَيءٍ إِلاَّ يسَبِّح بِحَمدِهِ؛ هیچ چیزی نیست مگر آنکه با حمد تسبیح میگوید.(اسراء، آیه 44)
4. سجده: سجده براي همه موجودات تکويني نظام آسمان و زمين است :وَ لِلَّهِ يَسجد ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الأَرض(نحل، آیه 49)
5. اطاعت: اطاعت فرمان الهي برای کلّ آسمان و زمين است: فَقالَ لَها وَ لِلأَرضِ ائتِيا طَوعاً أَو كَرهاً قالَتا أَتَينا طائِعين؛خداوند به آسمانها و زمین فرمود: بیائید در حال اطاعت یا کراهت؛ آن دو گفتند: در حالت اطاعت میآئیم.(فصلت، آیه 11)؛ یعنی به آسمان و زمین فرمود: خواه و ناخواه بياييد! آن دو نیز عرض کردند: خواهان آمديم و نخواستن در ما نيست! در اینجا با اینکه آسمان وزمین تثنيه است ولي جواب آنها جمع است و گفتند:أَتَينا طائِعِين و نگفتند: «طائِعَين»؛ يعني ما ـ آسمان و زمين ـ با همه موجودات، بردهوار آمديم.
شاید ازاین رو در قیامت وقتی خداوند میفرماید: لِمَنِ الملك اليَومَ؟، کل نظام ميگويد: لِلَّهِ الواحِدِ القَهَّار؛ برای خداوند واحد قهار است؛ زیرا آن روز، روزِ حق است: ذالكَ اليَوم الحَقّ.(نباء، آیه 39)