سیمای شب و روز یک مومن(کیمیای اخلاق)
رُوِيَ عَنْ عَلِيٍّ اَميرِالمُوْمِنينَ (ع) في َوصْفِ اَهْلِ التَّقْوي قالَ:يُمْسِي وَ هَمُّهُ الشُّکّرُ وَ يُصْبِحُ وَ هَمُّهُ الذِّکْرُ يَبيتُ حَذِراً وَ يُصْبِحْ فَرِحاً حَذِراً لِمَا حُذِّرَ مِنَ الغَفْلَةِ وَ فَرِحاً بِما اَصابَ مِنَ الفَضْلِ وَ الرَّحْمَةِ[1]
ترجمه حدیث: حضرت امیر المؤمنین علی(ع) فرمودند: انساني که مؤمن و اهل تقوا و پرهيزکاري است، کسي است که روز خود را در حالي شب ميکند که تمام همّ او سپاسگزاري و شکر خداوند است و شب خود را در حالي صبح ميکند که تمام همّ و غمّ او ذکر و ياد خداست. مؤمنِ متّقي روز خود را شب ميکند در حالي که از چيزهايي که او را به غفلت و فراموشي خداوند بکشاند ترسان و هراسناک است و شب خود را صبح ميکند در حالي که خوشحال و شادمان است و اين خوشحالي او به خاطر فضل و رحمتي است که خداوند به او عنايت کرده است.
شرح: انسانهايي که ايمان به خداوند دارند و انجام اوامر و فرامين الهي و دوري از محرّمات و گناهان براي آنها ملکه شده است، به راحتي فرامين الهي را انجام و گناهان را ترک ميکنند و در حالي روز را سپري ميکنند که هرچه را ميبينند نعمتهاي بيشمار الهي است که به آنها عطا فرموده است. آنان به سپاس و شکر قلبي و زباني و عملي ميپردازند و از شروع صبح به ياد و ذکر، دعا و اعمال خيرمشغولند.
ذکر و ياد خداوند به اين معنا که همه اعمال عبادي و معيشتي، کسب و کار، تحصيل، تفريح، ورزش، همسرداري، دوستي و رفاقت و... را با ياد خداوند و براي او با اخلاص انجام ميدهد و در روز، نگران و ترسان و هراسناک است نکند چيزي او را به غفلت بکشاند و خداوند را فراموش کند و کار و امورات دنيايي او را منحرف نمايد و شب را که به صبح ميرساند خوشحال و مسرور است از اينکه احسان، فضل و کرم الهي شامل او شده و او زنده است تا بتواند توشهاي براي خود فراهم کند و يا اگر نعوذبالله خطا و گناهي انجام داده، توبه و جبران کند و مورد غفران و بخشش الهي قرار بگيرد.
مؤمن اهل شکر است و اهل شکايت نيست. عدهاي اهل شکايت هستند و خودشان هم نميدانند. با کم شدن و يا نرسيدن موارد مادي و خواستههاي خودشان (بهخاطر مصلحت و امتحان الهي يا بر اثر دوري از خداوند و انجام گناه ميباشد) لب به گِله و شکايت ميگشايند که همين ناسپاسي، توفيقات زيادي را از انسان سلب ميکند. بالاترين مصيبت دنيا و آخرت اين است که خداوند ياد خود را از بندهاش گرفته و او را مشغول و سرگرم به دنياي خود کند که اين بلاي جهنّمي مصيبت در دين است. ان شاءالله خداوند مصيبت ما را در دين قرار ندهد!
* پایگاه اطلاعرسانی آیتالله شیخ مجتبی تهرانی(ره)
_________________________
[1] نهج البلاغه، خطبه 193، خطبه همّام