به گزارش مهر، مجتبی شکیبائی، محقق «از بین بردن بیوفیلم باکتری‌های پاتوژن با نانوذرات» در دانشگاه علوم پژشکی کرمان با بیان اینکه در میان روش‌های مختلف جلوگیری از ایجاد و از بین بردن بیوفیلم باکتریایی، استفاده از نانوذرات مختلف می‌تواند به عنوان راهکاری جدیدی مورد استفاده قرار گیرد، گفت: از این‌رو، در این طرح موفق به تولید نانوذرات سلنیوم و بررسی عملکرد ضد بیوفیلمی آن‌ها شدیم.
وی عنوان کرد: پیش از این گزارش شده که نانوذرات سلنیوم دارای خواص ضدباکتری، ضد ویروسی و آنتی‌اکسیدانی هستند، اما نتایج تحقیق حاضر برای اولین بار نشان داده که نانوذرات سلنیوم، اثر ضد بیوفیلمی قابل توجهی از خود نشان می‌دهند و برای تولید این نانوذرات از فرایند زیستی تمیز، غیرسمی و سازگار با محیط‌زیست استفاده شده است.
شکیبایی در ادامه افزود: بدین منظور از یک میکروارگانیسم احیاکننده یون‌ها سلنیوم برای تولید نانوذرات سلنیوم بیوژنیک در محدوده اندازه ذره‌ای 80 تا 220 نانومتر استفاده شده است.
وی اظهار داشت: نتایج حاصل از این پژوهش آغازگر مطالعات جدیدی برای استفاده از این نانوذرات یا همراه کردن آن با آنتی‌بیوتیک‌ها جهت درمان یا پیشگیری از عفونت‌های باکتریایی مولد بیوفیلم است که یک مشکل اساسی در بیماران بستری به حساب می‌آید.
شکیبایی درباره روند مطالعات صورت گرفته توضیح داد: نانوذرات سلنیوم با استفاده از یک گونه باکتریایی مقاوم به سلنیوم استخراج و تولید شده که نانوذرات تولیدی با استفاده از روش‌های دستگاهی مختلف مانند TEM, XRD, EDX و FT-IR مورد بررسی قرار گرفته است که توزیع اندازه آن‌ها بررسی و تعیین شده است.
به گفته وی گونه‌های باکتریایی استافیلوکوکوس آرئوس، پسودوموناس آئروژینوزا و پروتئوس میرابیلیس، که تولید کننده بیوفیلم هستند، از نمونه‌های کلینیکی جداسازی شد تا اثر ضد بیوفیلمی نانوذرات سلنیوم سنتری برروی آن‌ها مطالعه شود.
براساس اعلام ستاد نانو؛ بیوفیلم (فیلم زیستی) گروهی از ساختارهای باکتریایی است که در یک ماده پلیمری خارج سلولی همچون پروتئین‌های چسبنده به سطوح غیرجاندار ایجاد می‌شود. سلول‌های باکتری موجود در بیوفیلم در مقابل آنتی‌بیوتیک‌ها مقاوم‌تر بوده و فعالیت سوخت و ساز پایین‌تری دارند. محققان این طرح به دنبال تولید و استفاده از نانوذراتی بوده‌اند که سبب جلوگیری از ایجاد یا از بین بردن بیوفیلم در ترکیبات باکتریایی شود. البته بیشتر عفونت‌های باکتریایی رابطه مستقیمی با بیوفیلم‌ها دارند. باکتری‌هایی نظیر سودوموناس آئروژینوزا، استافیلوکوک اورئوس و پروتئوس میرابلیس قادرند بیوفیلمی قوی تشکیل داده و به دستگاه‌ها و وسایل بیمارستانی چسبیده و سبب ایجاد عفونت اضافی همچون غفونت ادراری شوند. این امر، یکی از دلایل مرگ و میر میلیون‌ها انسان در کشورهای درحال توسعه یا حتی توسعه یافته است.
نتایج این پژوهش در مجله Journal of Trace Elements in Medicine and Biology (جلد29، شماره1، سال2015، صفحات 235تا 241) منتشر شده است.
محققان این طرح، به‌منظور ایجاد راه‌های جدید برای درمان عفونت‌های باکتریایی اقدام به بررسی تأثیر نانوذرات برروی فیلم‌های زیستی باکتریایی کردند که کاهش مدت زمان بستری کاهش مقاومت آنتی‌بیوتیکی و هزینه‌های درمانی از فواید کاربرد این دستاورد علمی است.