دکتر نادر حیدرزاده در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به اینکه تنگی نفس در حقیقت اشکال در تنفس است که بسته به علت آن، می‌تواند هنگام دم یا بازدم یا هر دو باشد، گفت: فرد مبتلا به آسم، هنگام خارج کردن نفس دچار مشکل می‌شود، اما بیماری که دچار تنگی ناحیه نای است، هنگام دم مشکل دارد.
وی با تأکید بر اینکه علل و عوامل مختلفی در ایجاد این بیماری نقش دارند که یکی از آنها آلرژی ریه است، گفت: ریه نسبت به ماده‌ای که در محیط اطراف بیمار است واکنش نشان می‌دهد که به آسم معروف است. مورد دیگر، بیماری مجرای تنفسی است که شایع‌ترین آن برونشیت است. برونشیت می‌تواند به صورت حاد و مزمن باشد.
وی یادآور شد: برونشیت حاد اغلب به دنبال سرماخوردگی که روی تنفس تأثیر می‌گذارد، ایجاد می‌شود و عامل ایجاد برونشیت مزمن به طور معمول سیگار و هوای آلوده است.
حیدرزاده افزود: گاه تنگی نفس به دلیل بیماری‌هایی مانند سل ریه بروز می‌کند، گاهی هم مربوط به ریه نیست و علت آن عصبی است. تنگی نفس همچنین می‌تواند علت خونی داشته باشد (افرادی که دچار بیماری‌های خونی هستند) یا در بیماران قلبی و در کل بیماری‌های مجرای تنفسی و بیماری‌هایی که در سطح سلول می‌توانند اثر کنند، ایجاد می‌شود. به عنوان مثال سیانور مانع ورود اکسیژن به سلول می‌شود و تنگی نفس در سلول پدید می‌آید.
این فوق تخصص آسم و آلرژی یادآور شد: تنگی نفس در هر سنی می‌تواند رخ دهد و این بستگی به علت بیماری دارد. مثلاً در دوران کودکی بیماری‌های مادرزادی می‌توانند در بروز آن نقش داشته باشند. در دوران نوجوانی سرماخوردگی و برونشیت حاد و در سنین بالا بیماری انسدادی مزمن ریه در افراد سیگاری یا کسانی که در فضاهای آلوده به سر می‌برند، می‌تواند علت ایجاد این بیماری باشد.
حیدرزاده گفت: نوع تغذیه می‌تواند موجب کاهش شدت یا بهبود این بیماری شود. برخی مواد غذایی، تحریک کننده هستند، از جمله اینکه از غذاهای نفاخ و پرحجم، ادویه‌جات، آب بسیار سرد یا داغ نباید استفاده شود. مبتلایان باید بیماری خود را جدی بگیرند و به پزشک مراجعه کنند تا علت بیماری و راه درمان را بیابند و متوجه شوند که تنگی نفس آنها ریوی است یا قلبی.
این فوق تخصص آسم و آلرژی تصریح کرد: نکته مهم دیگر اینکه بیشتر مردم تصور می‌کنند که هر تنگی نفس، آسم است و این در برخی موارد مشکلاتی ایجاد می‌کند. بارها مشاهده شده که بیمار پس از پنج، شش ماه مراجعه کرده، به خیال اینکه بیماری‌اش آسم است، اما در معاینات معلوم شده که دچار بیماری قلبی است. بنابراین، بیماران باید تنگی نفس خود را جدی بگیرند و هر چه سریع‌تر، قبل از تشدید بیماری، پزشک مراجعه و درمان را آغاز کنند.
حیدرزاده گفت: تنگی نفس می‌تواند روی همه اعضا تأثیر بگذارد. کسی که تنگی نفس دارد، اکسیژن به خوبی به بدنش نمی‌رسد، مواد زائد دفع نمی‌شوند و حتی بسته به شدت بیماری روی دید چشم، مغز و سایر اعضا بدن تأثیر می‌‌گذارد. نکته مهم آنکه تنگی نفس در کودکی می‌تواند مانع رشد شود و به علت کمبود اکسیژن و نرسیدن آن به بافت‌های بدن، اختلالات جسمی و روحی در کودک ایجاد کند.
حیدرزاده با تأکید بر اینکه تشخیص، بستگی به نشانه‌های بیماری دارد، گفت: گرفتن شرح حال بیمار بسیار مهم است. این شرح حال، پزشک را در یافتن علت تنگی نفس راهنمایی و کمک می‌کند که مثلاً مشکل ریوی است یا قلبی؟ به طور مثال اگر بیمار فقط شب‌ها دچار تنگی نفس شود، نشانه آسم است. یا اگر کسی در حین انجام فعالیت دچار این حالت شود، می‌تواند ناشی از بیماری قلبی باشد.
وی گفت: در مواردی هم تنگی نفس به دلایل عصبی است که اغلب فرد احساس می‌کند طنابی به دور گردنش افتاده است. بنابراین، با توجه به این موارد، تشخیص بیماری بستگی به علائم و عوامل آن دارد.
این فوق تخصص آسم و آلرژی گفت: درمان بیماری بستگی به تشخیص علت آن و اینکه در چه مرحله‌ای است، دارد. اگر تنگی نفس ناشی از آسم باشد، با توجه به اینکه آسم یک بیماری آلرژیک ریوی است، ابتدا سعی می‌کنیم عامل حساسیت‌زا را کشف کنیم و آن را از بین ببریم.
وی افزود: اگر عامل اصلی کشف نشد، مجبوریم مدتی به آزمایش مواد گوناگون (اعم از غذایی یا محیطی) بپردازیم و ضمن اینکه به دنبال عامل اصلی هستیم، عوامل تشدید کننده را هم بررسی کنیم و به بیمار می‌گوییم که مدتی فلفل یا مواد محرک نخورد یا سعی کند دچار هیجان و استرس نشود و ورزش نکند. بعد برای او در چند مرحله، دارو تجویز می‌کنیم. در مرحله آخر، داروهای کورتون‌دار تجویز می‌شود.
حیدرزاده با ابراز تأسف از اینکه گاه از همان ابتدا بیمار یا پزشک از این داروها استفاده می‌کنند که کاری اشتباه است، گفت: مصرف نابجا و بی‌رویه کورتون موجب پوکی استخوان، فشار خون، عفونت و چاقی نامتناسب می‌شود.