دمیدن جان تازه به گذرگاه شمال- جنوب با ورود قطار ترانزیتی از روسیه به بندر خشک تهران
ورود قطار روسیه به پایانه بندر خشک آپرین در حوالی تهران، آغاز مسیری جدید در همکاری‌های حمل‌ونقل بین دو کشور و دمیدن جان تازه به کریدور شمال – جنوب است.
به گزارش کیهان، «اولگ پولیف»؛ مدیرعامل لجستیک راه‌آهن روسیه در آیین ورود قطار روسیه به پایانه ریلی بندر خشک آپرین در حوالی تهران، این رخداد را «جشن و پیروزی مشترک ایران و روسیه» خواند و اظهار کرد: امروز شاهد راه‌اندازی قطاری هستیم که از سال 2022 میلادی توسعه آن آغاز شد تا برای مشتریان مسیر جایگزین خوبی در مسیر دریایی شمال داشته باشیم. وی افزود: حوزه لجستیک همواره تحت تأثیر عوامل اقتصادی و سیاسی است. خاطرم هست نخستین قطار از مسکو به بندرعباس در پاییز سال 2002 میلادی حرکت کرد. آن زمان، مسیر طولانی و هزینه‌ها بالا بود اما اکنون به لطف تلاش‌های مشترک کشورهای منطقه از جمله قزاقستان، زمان حمل‌ونقل به 15 روز کاهش یافته و هزینه‌ها به نصف رسیده است.
مدیرعامل لجستیک راه‌آهن روسیه ضمن قدردانی از همه مشتریان و شرکای تجاری این مسیر، به‌ویژه کارفرمایان و صاحبان بار روسی، گفت: امروز [دیروز] نخستین قطار روسیه در پایانه آپرین مورد استقبال قرار می‌گیرد و این نقطه را باید آغاز مسیری تازه دانست.
پولیف با اشاره بموقعیت ممتاز بندر خشک آپرین افزود: این پایانه در تقاطع مسیرهای شمال- جنوب و شرق-غرب قرار دارد و از نظر کارشناسان لجستیک، انتخاب چنین موقعیتی برای توسعه حمل‌ونقل بین‌المللی بسیار هوشمندانه است. به باور من، آپرین آینده روشنی دارد و شمار زیادی از شرکت‌های روسی در توسعه این مسیر و ترمینال مشارکت خواهند داشت.
او ادامه داد: بر اساس برنامه‌ریزی انجام‌شده، تا پایان سال میلادی جاری چهار قطار دیگر را از روسیه به بندر آپرین اعزام می‌کنیم. از این رو از صاحبان کالا و تولیدکنندگان نیز می‌خواهیم برای تحقق جریان پایدار بار در مسیر بازگشت، در این طرح مشارکت کنند.
قطاری به طول زمین فوتبال
گفتنی است، به گزارش خبرگزاری فارس؛ دیروز شنبه ۱۷ آبان، قطار ترانزیتی روسیه، پس از طی بیش از چهار هزار کیلومتر، با محموله‌ای از کاغذ وارد بندر خشک آپرین در نزدیکی تهران شد. این قطار حامل ۶۲ کانتینر ۴۰ فوتی بود؛ یعنی اگر همه کانتینرها را پشت‌سر هم بچینیم، طول‌شان از یک زمین فوتبال هم بیشتر می‌شود.
مقامات روسیه از برنامه آتی این مسیر گفتند که هر 10 روز، یک قطار جدید از روسیه به ایران برسد. این قطار سفرش را از ۹۰۰ کیلومتری شمال مسکو آغاز کرده، از قزاقستان و ترکمنستان گذشته و از مرز اینچه‌برون وارد ایران شده است. مقصد نهائی، بندر خشک آپرین است؛ نقطه‌ای استراتژیک در تلاقی مسیرهای شمال- جنوب و شرق- غرب که در بیست کیلومتری تهران قرار
دارد.
ظرفیت 400 میلیون تنی
البته درحالی‌که عراق، پاکستان، امارات و ترکیه، با شتاب در حال تثبیت جایگاه خود در نقشه ترانزیتی جهان هستند؛ ایران با وجود موقعیت منحصربه‌فرد جغرافیایی، هنوز درگیر تصمیم‌های پراکنده و مدیریت جزیره‌ای است؛ وضعیتی که به گفته کارشناسان، کشور را از یک فرصت تاریخی برای درآمدزایی و نفوذ اقتصادی در مناطقی همچون اوراسیا محروم کرده است.
سهم واقعی کشور از ترانزیت منطقه‌ای کمتر از ۲۲ میلیون تن است؛ رقمی ناچیز در برابر ظرفیت بالقوه‌ای که کارشناسان آن را بیش از ۴۰۰ میلیون تن برآورد می‌کنند. ریشه این شکاف در بی‌برنامگی و نبود هماهنگی میان بیش از ۱۴ نهاد تصمیم‌گیر در حوزه ترانزیت نهفته است. نبود «فرماندهی واحد»، پراکندگی تصمیمات و اولویت‌بندی‌های ناهماهنگ، موجب شده سرمایه‌های کشور به جای تمرکز بر پروژه‌های کلیدی، در طرح‌های کم‌اثر و موازی صرف شود.
زمان نخستین ترانزیت ریلی روسیه از ایران
گفتنی است، اگرچه در سال 2002 میلادی، یک قطار روسیه به ایران آمد اما شروع تمرکز بر حمل‌ونقل ریلی در کریدور شمال – جنوب به سال 2022 میلادی یعنی 1401 خورشیدی مربوط می‌شود.
مدیرکل بنادر و دریانوردی هرمزگان در
15 فروردین ماه 1402 اعلام کرد: در کمتر از شش ماه، 1798 واگن محموله ترانزیتیِ ریلی کشور روسیه برای ترانزیت دریایی وارد بندر شهید رجایی شده است. از این تعداد واگن محموله ترانزیتی، ۹۸۶ واگن کود پُتاس و ۸۱۲ واگن نیز نفتا بوده است.
همچنین با پیگیری‌های راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران در دولت سیزدهم در خردادماه 1403 و پس از تجربه موفق ترانزیت ریلی کود پتاس، با توافق راه‌آهن ایران و روسیه، دو قطار شامل
۵۹ واگن زغال‌سنگ، صادرات مستمر روسیه به هند از مرز سرخس وارد کشور و به هند ترانزیت کرده بود.
این محموله در مرز سرخس از واگن‌های روسی به واگن‌های ایرانی «ترانس شیپمنت» (منتقل) شده و در شبکه ریلی ایران با واگن‌های ایرانی سیر می‌کند. زغال سنگ یک کالای استراتژیک و از صادرات پر حجم و مستمر روسیه به هند است که ترانزیت ریلی آن می‌تواند نتایج اقتصادی قابل توجهی برای سه کشور روسیه، ایران و هندوستان داشته باشد.