رابطه با چین و روسیه وابستگی نیست بلکه ایجاد توازن در عرصه سیاست خارجی است
یک کارشناس روابط بین‌الملل گفت: تجربه روابط با شرق نشان داده ایران به دستاوردهای ملموسی با این کشورها رسیده است. این در حالی است که نگاه جمهوری اسلامی ایران به شرق، به‌ویژه در رابطه با چین و روسیه، به معنای وابستگی نیست، بلکه سیاستی در جهت تعادل‌بخشی در عرصه سیاست خارجی است.
درحالی‌که توافق برجام دستاورد قابل‌توجهی در حوزه امنیت ملی و توان بازدارندگی نظامی برای کشور به همراه نداشت، اما در مقابل، اندک تلاش‌ها برای گسترش همکاری‌های نظامی با قدرت‌های شرقی همچون چین و روسیه، ثمراتی ملموس‌تری به همراه داشته است؛ از جمله برگزاری رزمایش مشترک در دریای خزر که نشانه‌ای از شکل‌گیری تعاملات راهبردی جدید در حوزه امنیت منطقه‌ای است.
ایران، روسیه و چین سال‌ها است که در زمینه‌های مختلف، از جمله حوزه دفاعی و نظامی، همکاری‌های مشترکی دارند. در همین راستا، این سه کشور در سال ۱۴۰۳ برای هفتمین سال پیاپی رزمایش مرکب «کمربند امنیت دریایی ۲۰۲۵» را برگزار کرده و مراحل گوناگون آن را به طور مشترک تمرین کردند.
در این رزمایش، بیش از ۲۰ تمرین تخصصی شامل عملیات رهگیری و انهدام اهداف هوائی در شرایط روز و شب، اجرای تمرین «Photo Ex»، عملیات اطفای حریق توسط تیم‌های امدادی، و تمرین ویژه آزادسازی کشتی ربوده شده با مشارکت تیم‌های ویژه از ایران، روسیه و چین طراحی و اجرا می‌شود.
علاوه‌بر روسیه و چین، ناظرانی از کشورهای آذربایجان، آفریقای جنوبی، عمان، قزاقستان، پاکستان، قطر، عراق، امارات و سریلانکا نیز در این رزمایش حضور داشتند.
در کنار رزمایش مرکب «کمربند امنیت دریایی»، ایران و روسیه رزمایش‌های متعددی همچون رزمایش مرکب «امداد و نجات دریایی»، رزمایش «آیونز» و سایر رزمایش‌های نظامی را نیز با یکدیگر برگزار کرده‌اند.
ایران و دستاوردهای ملموس با شرق
حسین آجرلو کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با خبرنگار فارس با بیان اینکه در حالی سیاست خارجی ایران سال‌ها معطل روابط با غربی‌ها بوده، تأکید کرد: تجربه روابط با شرق نشان داده ایران به دستاوردهای ملموسی با این کشورها رسیده است. این در حالی است که نگاه جمهوری اسلامی ایران به شرق، به‌ویژه دررابطه‌با چین و روسیه، به معنای وابستگی نیست، بلکه سیاستی در جهت تعادل‌بخشی در عرصه سیاست خارجی است؛ امری که در منطق روابط بین‌الملل، اقدامی معقول به شمار می‌رود.
وی افزود: کشورهای غربی حتی پس از برجام، تلاش داشتند تحریم‌های تسلیحاتی علیه جمهوری اسلامی ایران را حفظ و تشدید کنند، حمایت چین و روسیه در شورای امنیت سازمان ملل منجر به لغو بخشی از این تحریم‌ها در قالب قطعنامه ۲۲۳۱ شد. این حمایت‌ها در نهایت باعث شد ایران بتواند همکاری‌های دفاعی جدیدی شکل دهد که ثمرات آن را در دفاع مقدس ۱۲ روزه مشاهده کردیم.
این کارشناس مسائل بین‌الملل اظهار کرد: همچنین جمهوری اسلامی توانست چندین رزمایش مشترک با روسیه و چین برگزار کند که تأثیر چشمگیری در افزایش آمادگی دفاعی کشور در برابر تهدیدات داشت. به بیان دیگر، در شرایطی که ایران با غرب در حال گفت‌وگو و تلاش برای تفاهم بود، طرف‌های غربی فشارها را افزایش دادند، اما در سوی دیگر، روسیه و چین با همکاری‌های مؤثر خود، نقش مهمی در تقویت توان دفاعی کشور ایفا کردند.
ایران در خط مقدم مقابله با یکجانبه‌گرایی جهانی
فرمانده نیروی دریایی ارتش، دریادار شهرام ایرانی نیز در سن‌پترزبورگ روسیه گفت که «رزمایش مرکب جدید پیشرو داریم» که در ماه‌های آینده برگزار خواهد شد.
اجرای این رزمایش‌ها یک گام بزرگ در حوزه مقابله با یکجانبه‌گرایی است چرا که هر سه کشور طی سالیان گذشته پیشرو مقابله با یکجانبه‌گرایی غرب به‌ویژه آمریکا هستند.
به گزارش فارس، همکاری نظامی چین و روسیه با ایران بیانگر این واقعیت است که امنیت خلیج‌فارس و منطقه دیگر تنها در اختیار غرب نیست و بازیگران جدیدی در معادلات امنیتی نقش‌آفرینی می‌کنند.
بااین‌حال، می‌توان گفت همکاری‌های ایران با چین و روسیه صرفاً به حوزه نظامی و برگزاری رزمایش‌ها محدود نمی‌شود، بلکه این دو کشور در زمینه‌های گوناگون، از جمله تجاری، ترانزیتی، درمانی و... اقدامات مهمی انجام داده‌اند.