بزرگترین پایانه نفتی کریمه منهدم شد، آیا پای آمریکا در میان است؟
سرویس خارجی-
در پی آنکه اخیراً رسانههای غربی از کمکهای مخفیانه آمریکا به اوکراین برای زدن زیرساختهای انرژی روسیه خبر دادند، بزرگترین پایانه نفتی در کریمه هدف پهپادها قرار گرفت!
جنگ روسیه و اوکراین که در واقع با لشکرکشیِ روسیه به شبهجزیره «کریمه» در ۲۰ فوریه ۲۰۱۴ (۱ اسفند ۱۳۹۲) آغاز شد، ریشه در سیاستهای تهاجمی ناتو و آمریکا دارد که با گسترش ناتو به سمت شرق، روسیه را تحریک کردند. این گسترش، که از سال ۱۹۹۹ (۱۳۷۷ شمسی) با پذیرش لهستان، مجارستان و چک آغاز شد، برخلاف وعدههای اولیه آمریکا به «میخائیل گورباچف»- که البته خلفوعده نشانه اصلی سیاست به سبک آمریکایی است- مبنی بر عدم پیشروی ناتو به شرق، ادامه یافت و در اجلاس بخارست ناتو درآوریل ۲۰۰۸ (فروردین ۱۳۸۷) با اعلام اینکه اوکراین و گرجستان به عضویت ناتو درخواهند آمد، به اوج رسید. منتقدان مانند «جان مرشایمر»، متخصصِ شهیرِ روابط بینالملل، استدلال میکنند که آمریکا با وسواس برای تبدیل اوکراین به یک سنگر غربی در مرز روسیه، از طریق حمایت از انقلابهای رنگی مانند انقلاب نارنجی در نوامبر ۲۰۰۴ (آبان ۱۳۸۳) و سرنگونی رئیسجمهور پرو- روسی «ویکتور یانوکوویچ» در ۲۰۱۴، مستقیماً زمینهساز بحران شد و روسیه را وادار به واکنش کرد، در حالی که ناتو با نادیده گرفتن خط قرمزهای روسیه، این سیاست را پیشبُرد و جنگ را اجتنابناپذیر کرد.
در ادامه جنگ از ۲۰۱۴ تا تهاجم گسترده در ۲۴ فوریه ۲۰۲۲ (۵ اسفند ۱۴۰۰)، نقش پنهان آمریکا و ناتو در تشدید درگیریها آشکارتر شد، جایی که آمریکا با حمایت مالی و آموزشی از نیروهای اوکراینی، عملاً اوکراین را به یک «عضو غیررسمی ناتو» تبدیل کرد و روسیه را به سمت اقدام نظامی بیشتر سوق داد. از سال ۲۰۱۴، ناتو هزاران سرباز اوکراینی را آموزش داد و آمریکا تحت دولت ترامپ در ۲۰۱۷ سلاحهای دفاعی به کییف ارسال کرد، در حالی که تمرینهای مشترک مانند Sea Breeze در ۲۰۲۱، روسیه را بیشتر تحریک کرد. مرشایمر تأکید میکند که دولت «جو بایدن» با رد تقاضاهای روسیه در اواخر سال ۲۰۲۱ برای تضمین عدم گسترش ناتو و عقبنشینی نیروهای ناتو از اروپای شرقی، مستقیماً به تشدید بحران کمک کرد؛ او سیاستهای آمریکا را «احمقانه» توصیف میکند که اوکراین را به سمت نابودی سوق داد. ناتو با نادیده گرفتن هشدارهایِ مکرر کارشناسان، مانند «جورج کنان»، در دهه ۱۹۹۰، مبنی بر اینکه گسترش ناتو روسیه را خطرناک میکند، مسئولیت اصلی را برعهده دارد.
پس از تهاجم کامل در ۲۰۲۲، آمریکا و ناتو با حمایتهای گسترده نظامی و اطلاعاتی، جنگ را طولانیتر و خونینتر کردند، جایی که نقش پنهان آمریکا در هدایت عملیات اوکراینی از طریق مرکزی در ویسبادن آلمان، شامل اشتراکگذاری اطلاعات ماهوارهای و برنامهریزی حملات مانند نابودی مقر ارتش روسیه در خرسون، آشکار شد و این مشارکت را به یک «جنگ نیابتی» تبدیل کرد. آمریکا با ارسال بیش از ۶۶ میلیارد دلار سلاح مانند HIMARS و ATACMS، و اجازه استفاده از آنها برای حملات داخل روسیه در ۲۰۲۴، ریسک تشدید هستهای را افزایش داد، در حالی که منتقدان این سیاست را به عنوان «مدیریت تشدید محتاطانه» بایدن محکوم میکنند که اوکراین را قربانی اهداف ژئوپلیتیکی آمریکا کرد. ناتو نیز با فعالسازی برنامههای دفاعی و استقرار هزاران نیرو اضافی، جنگ را شعلهورتر کرد و عدم علاقه به دیپلماسی را کاملاً عیان کرد که منجر به صدها هزار کشته و زخمی روسی و اوکراینی شده و حتی روسیه را به سمت اتحاد با کرهشمالی سوق داده است.
رد پای آمریکا؟!
رسانههای اوکراین به نقل از مقامات این کشور خبر دادند که پهپادهای این کشور، سهشنبهشب، به تأسیسات نفتی شهر «فئودوسیا» در شبهجزیره کریمه حمله کردند. طبق گزارش «کییف ایندپندنت»، در این حمله «بزرگترین پایانه نفتی روسیه در کریمه اشغالی» هدف قرار گرفت. رسانههای اوکراینی میگویند که بهرغم گذشت حدود یک روز از این حمله، پایانه نفتی فئودوسیا همچنان دارد میسوزد و ستون عظیمی از دود از فاصله بیش از ۲۵ کیلومتری قابل مشاهده است. منبعی در «سرویس امنیتی اوکراین» اعلام کرد که پهپادها به این تأسیسات نفتی حمله کرده و باعث ایجاد «آتشسوزی گسترده» شدهاند. آنطور که «فارس» نوشته است، حمله پهپادی اوکراین به تأسیسات انرژی روسیه در شرایطی انجام شده که کییف بهرغم شکستهای میدانی در جنگ با مسکو، طی ماههای اخیر، حملات به زیرساختهای روسیه را شدت داده است. تصاویر منتشر شده روز چهارشنبه (دیروز) نشان میدهد که مقامات روسیه هنوز نتوانستهاند آتش در این تاسیسات را کنترل کنند. اخیراً، روزنامه آمریکایی «فایننشالتایمز» به نقل از منابع مطلع خبر داد که آمریکا از اواسط تابستان در حال ارائه کمکهای اطلاعاتی بیسروصدا به اوکراین برای حملات به زیرساختهای انرژی روسیه است. به ادعای کانال خبریِ «کریمه ویند»، دود سمی بر فراز شهر شناور است که از ۲۵ کیلومتری قابل مشاهده و بوی آن از ۱۰ کیلومتری محل آتشسوزی قابل حس است. بیش از ۸۰۰ نفر از این منطقه تخلیه شدهاند.
این خبر در شرایطی مطرح میشود که «متیو ویتاکر»، سفیر آمریکا در ناتو، پیشتر در اظهاراتی مدعی شد: «حمله اوکراین به روسیه با موشکهای تاماهاوک آمریکایی میتواند محاسبات ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، را تغییر دهد و حرف آخر در مورد فروش این موشکها فقط به دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، بستگی دارد.» طبق گزارش «ایسنا» به نقل از خبرگزاری «اینترفکس»، سفیر آمریکا در ناتو این ادعا را در گفتوگویی با خبرنگاران که به صورت آنلاین انجام شد، بیان کرد. این جلسه توجیهی به نشست وزرای دفاع ناتو اختصاص داشت که دیروز در بروکسل، در مقر این اتحاد، برگزار شد. او، با اشاره به توافق غزه، مدعی شد: «فقط رئیسجمهور ترامپ میتواند جنگ اوکراین را پایان دهد.» گفتنی است، در اینجا باید پرسید که آیا آمریکا جدا از برخی از نمایشهای ملالآورِ ترامپ، آیا ارادهای جدی برای حل مسئله از خود نشان داده است؟