کارت‌های بازرگانی اجاره‌ای مانع افزایش صادرات غیرنفتی کشور
سرپرست اسبق سازمان توسعه تجارت تأکید کرد که رواج کارت‌های بازرگانی اجاره‌ای و وجود تنها ۲۲ رایزن بازرگانی در جهان از مهم‌ترین موانع ساختاری هستند که اجازه رشد صادرات غیرنفتی ایران از ۵۰ میلیارد دلار را نمی‌دهند.
به گزارش تسنیم، «محمدرضا مودودی» سرپرست اسبق سازمان توسعه تجارت با بیان اینکه در حوزه تجارت خارجی، متأسفانه برای سال‌های متمادی با وضعیت ایستایی مواجه بوده‌ایم، گفت: آمار صادرات غیرنفتی ما برای بیش از 14 سال، تقریباً بین 40 تا 50 میلیارد دلار ثابت مانده و نتوانسته‌ایم این سد 50 میلیارد دلاری را بشکنیم. این در حالی است که در دهه 80، روند رشد شتابان و مثبتی را شاهد بودیم.
وی ادامه داد: نکته بسیار مهم، تغییر آهنگ رشد و تعریف استراتژی جدید است. ما باید بازارهای پیرامونی و حتی کشورهای همسایه را بر اساس مزیت‌های صادراتی خود بازتعریف کنیم تا بتوانیم کالاهایی برای پاسخگویی به نیازهای منطقه تولید کنیم.
سرپرست اسبق سازمان توسعه تجارت اظهار داشت: سهم ما از بازار منطقه در طول این
14 سال و به‌ویژه پس از تحریم‌ها، اساساً همان
دو و نیم درصد یا حتی کمتر باقی مانده است. برای مثال، اگر حجم واردات کشورهای همسایه
1000 میلیارد دلار بود، ما تنها 25 میلیارد دلار صادرات به این کشورها داشتیم و متأسفانه هنوز هم این رقم در همین محدوده قرار دارد و نتوانسته‌ایم سهم خود را حتی به چهار درصد ارتقا دهیم.
مودودی با اشاره به اینکه در حوزه رایزنان بازرگانی، با محدودیت جدی در تعداد مواجهیم، تأکید کرد: در بهترین شرایط، تنها 22 رایزن بازرگانی در جهان داریم. این تعداد به دلیل افزایش قیمت ارز و ثابت ماندن بودجه ریالی سازمان توسعه تجارت، مدام در حال کاهش است. از آنجا که بودجه در ابتدای سال تعیین می‌شود، با افزایش نرخ ارز، امکان تعدیل و اصلاح آن وجود ندارد و این موضوع، ظرفیت مانور سازمان برای بهره‌گیری از این ابزار را محدود می‌کند.
وی ادامه داد: در مقایسه با استانداردهای جهانی، رایزنان بازرگانی دیگر کشورها از امکانات و ظرفیت‌های بسیار گسترده‌تری برخوردارند. آنان می‌توانند نیروهای تخصصی استخدام کرده و تشکیلات کاملی ایجاد کنند، در حالی که ما تنها یک نفر را به خارج اعزام می‌کنیم و انتظار داریم به تنهائی تمام نیازهای تجاری را مدیریت کند که انتظاری غیرواقعی است.
سرپرست اسبق سازمان توسعه تجارت مسئله کلیدی دیگر را انتظارات نامتناسب از رایزنان بازرگانی دانست و گفت: از آنان انتظار می‌رود به حجم عظیمی از نیازهای خرد پاسخ دهند. باید توجه داشت که سبد صادرات غیرنفتی ایران عمدتاً شامل کمتر از 250 قلم کالا در کد هشت‌رقمی است، اما رایزنان موظفند پیگیر هزاران قلم کالای دیگر نیز باشند که اگرچه ممکن است ارزش افزوده کمی داشته باشند، اما توقع دریافت حمایت دارند. این امر نوعی ناترازی جدی در پاسخگویی به نیازهای بازرگانان ایجاد کرده است.
مودودی یادآور شد: باید پیوندهای اقتصادی خود با کشورهای مختلف از جمله همسایگان را افزایش دهیم و برای تعمیق این پیوندها، هم باید واردکننده بزرگی برای آن کشورها باشیم و هم در ازای واردات، سهمی از بازار آنان به دست‌آوریم.
وی بیان کرد: اساساً قراردادهای تعرفه ترجیحی، پیمان‌های اقتصادی مانند شانگهای و اوراسیا، یا حتی توافق‌های تجاری ترجیحی با همسایگان، همه با هدف ایجاد این پیوندهای اقتصادی منعقد می‌شوند. اما سهم این قراردادها در تجارت خارجی ما بسیار ناچیز است. در حالی که در جهان، حدود 50 درصد تجارت کشورها تحت پوشش چنین توافق‌هایی صورت می‌گیرد، این سهم برای ایران احتمالاً کمتر از پنج درصد و طبق بررسی‌های گذشته زیر سه درصد است.