چرا می‌گوییم اروپایی‌ها مثل آمریکا عهدشکن هستند
با شکست پیش‌نویس قطعنامه تمدید رفع تحریم‌های ایران در شورای امنیت، بار دیگر ماهیت غیرقابل اعتماد اروپا در کنار آمریکا آشکار شد؛ موضوعی که رهبر انقلاب طی سال‌های گذشته بارها نسبت به آن هشدار داده و بر عهدشکنی، زبان‌بازی و همراهی همیشگی اروپا با سیاست‌های واشنگتن تأکید کرده بودند.
روز جمعه پیش‌نویس قطعنامه‌ای که خواستار ادامه رفع تحریم‌های ایران بود، در شورای امنیت سازمان ملل به تصویب نرسید. از مجموع آرای اعضا، ۹ کشور از جمله آمریکا، انگلیس و فرانسه رأی مخالف دادند و ۴ کشور «چین، روسیه، پاکستان و الجزایر» موافق بودند.
بر اساس سازوکار موجود به نام اسنپ‌بک (مکانیسم ماشه)، اگر تا ۲۸ سپتامبر اختلافات حل‌وفصل نشود، تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران به‌طور خودکار بازخواهد گشت.
این رأی‌گیری پس از فرآیند ۳۰ روزه‌ای انجام شد که اواخر ماه گذشته میلادی توسط انگلیس، فرانسه و آلمان (گروهE3) آغاز شده بود. سه کشور اروپایی خواستار بازگرداندن تحریم‌ها بودند، مگر آنکه ایران به خواسته‌های آنان تن دهد.
تجربه تکراری در برابر اروپا
نتیجه اخیر بار دیگر نشان داد که در حساس‌ترین مقاطع تاریخی، اروپا همان مسیر آمریکا را می‌رود و نمی‌توان به وعده‌هایش تکیه کرد. این همان واقعیتی است که رهبر معظم انقلاب اسلامی طی سال‌های گذشته بارها نسبت به آن هشدار داده بودند. ایشان درباره روحیه زورگویی و موضع طلبکارانه آنها فرموده‌اند: «آنها (اروپایی‌ها) هم از لحاظ عهدشکنی و بداخلاقی کمتر از آمریکا نیستند؛ آنها هم مثل آمریکایند لکن در مقام زبان‌بازی و حرف‌زدن طلبکارند؛ همیشه طلبکارند.» (06/06/1400)
این رویکرد نه بر اساس بدبینی شخصی ایشان، بلکه برآمده از تجربه‌های عینی جمهوری اسلامی در تعامل با اروپا است. تجربه‌ای که در قضیه برجام به‌روشنی خود را نشان داد.
من به این سه کشور اروپایی اعتماد ندارم
هجدهم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۷، دونالد ترامپ (رئیس‌جمهور وقت آمریکا) رسماً خروج دولت آمریکا از برجام و اِعمال برخی تحریم‌های جدید را اعلام نمود و همین بدعهدی آمریکا موجب شد آیت‌الله خامنه‌ای نسبت به ادامه برجام با سه کشور اروپایی نیز هشدار دهند و تأکید کنند: «دو سال، دو سال ونیم گذشته است، ما به همه تعهّدات عمل کرده‌ایم، این مردک (ترامپ) می‌آید بیرون و می‌گوید که من قبول ندارم و خارج می‌شوم و چنین می‌کنم و چنان می‌کنم. حالا گفته می‌شود که برجام را می‌خواهیم با این سه کشور اروپایی ادامه بدهیم؛ من به این سه کشور هم اعتماد ندارم. من می‌گویم به اینها هم اعتماد نکنید؛ [اگر] می‌خواهید قرارداد بگذارید، تضمین به دست بیاورید -تضمین واقعی، تضمین عملی- وَالّا فردا اینها هم همان کاری را خواهند کرد که آمریکا کرد، [امّا] به یک شیوه دیگر..» (19/02/1397)
دولت‌های اروپایی بعد از خروج آمریکا از برجام، پس از مذاکرات، مسیری به نام اینستکس را پیشنهاد دادند تا از طریق آن ایران بتواند به پول‌های خود دست یابد. یعنی ایران پول‌هایی را که از جاهای دیگر طلب دارد، بدهد به اروپایی‌ها ـ مثلاً فرانسه، انگلیس ـ که آنها هر جنسی که مصلحت می‌دانند، بخرند و برای ایران بفرستند! این راه جایگزین نیز پس از مدت‌ها تأخیر به‌صورت درست عملیّاتی نشد.
«آن سه کشور اروپایی هم اعلامیّه می‌دهند، اعلام می‌کنند که ایران به تعهّدات هسته‌ای خودش در برجام عمل‌نکرده! از این طرف یکی از آنها سؤال کند [مگر] شما عمل کردید؟ شما می‌گویید ایران به تعهّدات خودش در برجام عمل‌نکرده؛ خیلی خب، شما به تعهّدات خودتان در برجام عمل کردید؟ شما از روز اوّل عمل نکردید؛ بعد که آمریکا خارج شد، قول دادید که یک‌جوری جبران کنید، زیر قولتان زدید؛ باز یک چیز دیگر گفتید، زیر آن قول دوّم هم زدید. بالاخره بی‌چشم‌و‌رویی هم یک حدّی دارد؛ آدم خودش به تعهّدش عمل نکند، بعد به طرف [مقابل] بگوید: «چرا به تعهّدت عمل نمی‌کنی»! دولت وقت یک سال تحمّل کرد؛ بعد مجلس شورای اسلامی وارد میدان شد و یک مصوّبه‌ای گذراندند؛ جز این راهی وجود نداشت. الان هم همین‌جور است؛ الان هم در مقابل حرف زور، در مقابل زورگویی راهی [جز ایستادگی] وجود ندارد.»
همچنین «در قضیه برجام، وظیفه اروپایی‌ها این بود که می‌ایستادند در مقابل آمریکا، می‌گفتند ما به تعهّد خودمان پایبندیم... [امّا] با بهانه‌های مختلف نایستادند. علاوه‌بر اینکه در مقابل آمریکا نایستادند، خودشان هم عملاً از برجام خارج شده‌اند.» (1398/01/01)
به گزارش فارس، این عهدشکنی‌ها به تجربه‌ای تاریخی برای ملت ایران بدل شد که «بهره‌گیری از تجربه‌ها یا دو بار از یک‌سوراخ گزیده شدن؛ این هم یک مسئله است... تعهدات اینها و بعد هم زدن زیر تعهدها و عدم رعایتشان... این یک تجربه است.» (23/12/1397)
اما دلیل این نوع برخورد خصمانه و ظالمانه کاملاً نمایان است؛ «ما داریم پیشرفت می‌کنیم، دنبال پیشرفتیم، می‌خواهند این نباشد. همه قدرت‌های استکباری دنیا که عمدتاً آمریکا و اروپا است، در مقابل این حرکت پیشرفت جمهوری اسلامی حرص می‌خورند، مضطرب می‌شوند، ناراحت می‌شوند، لذا وارد میدان می‌شوند و هر کاری از دستشان برمی‌آید می‌کنند؛ البتّه هیچ غلطی هم نمی‌توانند بکنند؛ تا حالا هم نتوانسته‌اند، بعد از این هم نمی‌توانند.» 1401/08/28