نشانه‌های بازگشت رونق به تولید مشاهده می‌شود
رئیس‌کل بانک مرکزی با اشاره به اینکه توانستیم از شرایط جنگی عبور کنیم، گفت: براساس برآوردها، علائم احیای تولید را از مردادماه مشاهده می‌کنیم.
«محمدرضا فرزین» در سی‌وپنجمین همایش بانکداری اسلامی ایران اظهار کرد: وضعیت اقتصادی کشور در حال حاضر، پس از گذر از جنگ 12 روزه، همچنان با بخشی از آثار آن در اقتصاد مواجه است. پیش‌بینی‌ها درباره سیاست‌گذاری ما با این شرایط تغییر کرده و سیاست‌های جدید را اعلام می‌کنم. بحث چرخش پول در کشور و استان‌ها و افزایش سهم استانداران نیز باید مورد تحلیل قرار گیرد. تغییر و تحولات دو سه سال اخیر در صنعت بانکی را نیز باید ارزیابی کنیم.
وی افزود: درخصوص سیاست‌های پولی، سال قبل نرخ رشد اقتصادی حدود سه ودو دهم درصد بود. برآورد ما این بود که با سیاست‌های جدید، نرخ رشد افت شدید پیدا نکند، گرچه پیش‌بینی‌های بین‌المللی حاکی از کاهش قیمت نفت بود. برنامه‌ریزی ما این بود که افتی در نرخ رشد نداشته باشیم و نرخ رشد قبلی ادامه یابد.
به گفته فرزین، طی پنج سال گذشته نرخ رشد بالا داشتیم و 20 ماه متوالی نرخ رشد مثبت بود. در فروردین و اردیبهشت هم اعدادمان خوب بود؛ دو و شش دهم و دو و هفت دهم درصد. در بخش خدمات نرخ رشد نزدیک به پنج درصد داشتیم.
رئیس‌کل بانک مرکزی تاکید کرد: اما از خرداد و با آغاز جنگ، نرخ رشد افت پیدا کرد و این وضعیت در تیر هم ادامه یافت. رکودی در سمت تولید و تقاضا ایجاد شد. براساس برآوردها، علائم بازگشت را از مردادماه مشاهده می‌کنیم. آمار نشان می‌دهد احیای مجددی در تولید داریم.
وی با بیان اینکه نرخ رشد بعد از دو ماه منفی، مثبت شد و به یک و9 دهم درصد رسید، گفت: در برخی صنایع نرخ رشدهای دو رقمی داشتیم. اقتصاد از مردادماه در حال بازیابی مجدد است. موجودی انبار بنگاه‌ها نیز افزایش یافت و شامخ (شاخص مدیران خرید) نشان داد وضعیت بهتر شد. امیدواریم شرایط جدید، که نه جنگ و نه صلح است، به اقتصاد آسیب نزند. البته این کار، عملیات روانی است که علیه کشور ما انجام می‌دهند.
کاهش رشد نقدینگی از بالای 40 درصد به 25 درصد
رئیس‌کل بانک مرکزی ادامه داد: به دلیل اینکه درآمدهای دولت ناشی از جنگ کاهش پیدا کرد، کسری بودجه تعمیق شد و بسته‌های حمایتی از صنایع هم وضعیت کسری بودجه را تشدید کرد. بر همین اساس، تأمین مالی دولت از مهم‌ترین مسائل ما بود. شرایط بسیار سخت بود ولی با تصمیماتی که گرفته شد، توانستیم این شرایط را با ثبات رد کنیم. نرخ رشد تیر و خرداد کاهش یافت؛ نقدینگی هم به‌شدت رشد کرد.
فرزین تصریح کرد: نرخ رشد نقدینگی که بالای 40 درصد شده بود را به 25 درصد رساندیم که متوسط 50 سال گذشته بود. در سال‌های 1402 و 1403 به این میانگین نزدیک شدیم ولی بعد از جنگ، تقاضای نقدینگی به‌شدت افزایش یافت. ما در بانک مرکزی باید تصمیم می‌گرفتیم در سطح قبلی نقدینگی را حفظ کنیم یا به این نقدینگی پاسخ دهیم.
به گفته وی، همان‌طور که در جنگ تنها هستیم، در تأمین مالی نیز تنها هستیم و با محدودیت‌های بسیار زیادی روبه‌رو هستیم و این فشار، بر نقدینگی افزود. نظام بانکی در تأمین مالی تنها ماند. هم باید خسارت را جبران می‌کرد و هم فشار مالی دولت را تأمین می‌کرد.
وی اظهار داشت: اکنون نقدینگی در کانال 30 درصد است. در هفته‌های اخیر تصمیمات جدیدی گرفتیم تا رشد نقدینگی را مهار کنیم، البته نگران انسداد پولی هستیم. امیدواریم با سیاست پولی، ریپو و... نقدینگی سرازیر شده به بازار را مدیریت کنیم. بخشی را با پیش‌فروش و حراج سکه مدیریت کردیم.