اگر مجلس خروج از NPT را تصویب کند دولت نمی‌تواند مانع شود
سخنگوی وزارت خارجه ایران گفت: در صورتی که مجلس شورای اسلامی خروج از معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) را تصویب کند، دولت از نظر قانونی نمی‌تواند مانع آن شود.
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه ایران در مصاحبه با نشریه انگلیسی «گاردین»، اظهار داشت که اگر مجلس شورای اسلامی تصمیم به خروج از معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) بگیرد، دولت از نظر قانونی قادر به جلوگیری از آن نخواهد بود.
وی همچنین افزود: «اروپایی‌ها در حال انجام اقداماتی هستند که ترامپ به آن‌ها دیکته کرده است و نقش اروپا در حال کاهش است.» سخنگوی وزارت خارجه ایران همچنین از فقدان اعتماد شدید میان ایران و بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) خبر داد و بر نگرانی‌های ایران مبنی بر انتقال اطلاعات جمع‌آوری‌شده توسط آژانس به اسرائیل تأکید کرد.
آمریکا در یک دهه گذشته
بارها روندهای دیپلماتیک با ایران را برهم زده است
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به اینکه وزیر امور خارجه آمریکا همزمان با استقبال از تصمیم سه کشور اروپایی برای شروع فرآیند موسوم به اسنپ بک، از آمادگی خود برای مذاکره مستقیم با ایران سخن گفته، اروپا هم یکی از سه شرط خود را، گفت‌وگوی مستقیم ایران-آمریکا ذکر کرده‌اند. آیا ایران حاضر به پذیرش این شرط برای جلوگیری از بازگشت تحریم‌های شورای امنیت است، گفت: اصولاً در رابطه با آمریکا همیشه باید این واقعیت را در نظر داشته باشیم که ما در میانه یک روند مذاکراتی با تعرض رژیم صهیونیستی و همراهی آمریکا مواجه شدیم. قطعاً نمی‌توانیم در مورد آینده بدون توجه به تجارب گذشته صحبت کنیم.
بقایی افزود: آمریکا طی ۱۰ سال گذشته دست‌کم دو یا سه بار روندهای دیپلماتیک را بر هم زده است. برجام وجود داشت اما در سال ۲۰۱۷ به‌طور یکجانبه و بدون هیچ دلیل و بهانه‌ای از آن خارج شد. در آخرین مورد نیز همزمان با روند مذاکراتی، رژیم صهیونیستی با هماهنگی و همکاری آمریکا حملات غیرقانونی خود را علیه جمهوری اسلامی ایران انجام داد. این موارد نشان می‌دهد که آمریکا از ابتدا حسن‌نیت نداشت. اگر به بیانیه وزیر امور خارجه آمریکا نگاه کنیم، استقبال از آغاز روند بازگرداندن قطعنامه‌های لغو شده شورای امنیت، حمایت کشورهای اروپایی از این اقدام، و توصیف آن به‌عنوان اقدامی در راستای دستور رئیس‌جمهور آمریکا، همگی نشان می‌دهد که آمریکا از همان ابتدای ورود دولت جدید به کاخ سفید، برنامه‌اش بر هم زدن برجام و تحمیل فشارهای غیرقانونی علیه ایران بوده است.
ایران، چین و روسیه معتقدند
سه کشور اروپایی صلاحیت قانونی برای توسل به اسنپ‌بک را ندارند
سخنگوی وزارت خارجه درخصوص گمانه‌زنی‌ها یا احتمالات درباره مکانیسم ماشه، مربوط به امکان تمدید موقت یا کوتاه‌مدت این توافق که روسیه و چین نیز در این زمینه پیشنهادی ارائه داده‌اند، اذعان داشت: ما در تماس نزدیک با روسیه و چین هستیم. روسیه و چین مواضع خود را در مخالفت با اقدام سه کشور اروپایی برای بازگرداندن تحریم‌های لغو شده شورای امنیت اعلام کرده‌اند.
وی با اشاره به نامه مشترک وزرای امور خارجه ایران، چین و روسیه در این خصوص اظهار کرد: در این زمینه، ما موضع مشترکی داریم؛ اعتقاد هر سه کشور این است که اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی، به دلایلی که پیش‌تر اشاره شد و دلایل دیگر، صلاحیت قانونی برای توسل به سازوکار حل اختلاف که در واقع معنای دیگر آن، آغاز روند بازگرداندن قطعنامه‌های لغو شده شورای امنیت است، را ندارند.
بقایی ادامه داد: به تبع آن، بحث تمدید توافق باید در کنار این موضوع دیده شود. در عین حال، تمدید فنی قطعنامه ۲۲۳۱، موضوعی است که باید در شورای امنیت سازمان ملل مطرح شود و صلاحیت آن به این شورا تعلق دارد. ما در تماس و رایزنی با چین و روسیه، همه تلاش خود را انجام می‌دهیم تا آنچه در راستای منافع ملی ایران است محقق شود.
اروپا توان و اراده‌ای برای ایفای نقش طبق تعهدات برجامی خود ندارد
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره تناقضات دولت‌های غربی در برخورد با ایران گفت: در هر دو مورد هم تجاهل وجود دارد و هم تغافل آگاهانه. وقتی صحبت از برجام می‌کنند - به‌ویژه سه کشور اروپایی و سخنان وزیر خارجه انگلیس - باید پرسید شما از کدام برجام سخن می‌گویید؟ اینکه ایران متهم می‌شود به عدم اجرای تعهدات برجامی، واقعاً ادعایی منافقانه و کاملاً همراه با سوءنیت است. طرف‌هایی که خودشان از سال ۲۰۱۸ در اجرای تعهدات‌شان طبق برجام قصور کردند، به هیچ عنوان در جایگاهی نیستند که ایران را متهم به نقض تعهدات برجامی‌کنند.
وی با اشاره به اینکه اقدامات ایران واکنشی به خروج یکجانبه آمریکا و تعلل طرف‌های اروپایی در انجام تعهدات‌شان بود؛ خاطرنشان کرد: اقدامی که ایران انجام داد کاملاً قانونی و در چارچوب برجام بود. بنابراین، با علم به اینکه هیچ صلاحیت قانونی برای اتهام‌زنی به ایران ندارند، چنین بحث‌هایی را مطرح می‌کنند. متأسفانه، وقتی هم از دیپلماسی حرف می‌زنند، منظورشان وادار کردن ایران به پذیرش درخواست‌های یک‌سویه و زیاده‌خواهانه است. بقایی خاطرنشان کرد: تصور کنید اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی که زمانی به‌عنوان میانجی مذاکرات منتهی به برجام عمل می‌کردند، اکنون نقش خود را به ابزار فشار و درخواست برای کشاندن ایران به مذاکره با آمریکا تغییر داده‌اند؛ یعنی عملاً اعتراف به اینکه نه توان و نه اراده‌ای برای ایفای نقش طبق تعهدات برجامی خود قائل نیستند.
وی با اشاره به بیانیه وزیر امور خارجه آمریکا آن را بسیار رسواکننده خواند و افزود: چرا که صراحتاً اقدام سه کشور اروپایی را در راستای اجرای دستورالعمل رئیس‌جمهور آمریکا توصیف کرد. گزارش‌های متعدد رسانه‌ای که همین دیروز و امروز منتشر شده نیز نشان می‌دهد که این سه کشور اروپایی بنا به خواست رژیم صهیونیستی و آمریکا، روند بازگرداندن تحریم‌های غیرقانونی شورای امنیت را آغاز کرده‌اند.
دیپلماسی، توپ بازی نیست
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به این مسئله که وزیر امور خارجه آلمان با اشاره به آغاز روند فعال‌سازی مکانیسم ماشه علیه ایران مدعی شده است که کشورهای اروپایی برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای دست به چنین اقدامی زده‌اند و اکنون توپ در زمین آمریکاست، گفت: اروپایی‌ها مدام از کلمه «توپ» استفاده می‌کنند و طوری وانمود می‌کنند که گویی خودشان بازیگر یا مذاکره‌کننده‌ای معتبر و دارای حسن‌نیت در این روند بوده‌اند. واقعیت این است که اروپایی‌ها نیاز دارند شجاعت اخلاقی و مسئولیت‌پذیری متناسب با جایگاه خود را تقویت کنند تا بتوانند نقش مثبت و سازنده‌ای در روندهای دیپلماتیک ایفا کنند.
بقایی تشریح کرد: اقدامی که سه کشور اروپایی انجام دادند در واقع واگذاری همه حقوق حاکمیتی خود در این موضوع خاص به طرف آمریکایی بود. اینکه سه کشور اروپایی، به عنوان اعضای باقی‌مانده برجام و بخشی از قطعنامه ۲۲۳۱، یکی از مهم‌ترین شرط‌های عدم بازگرداندن قطعنامه‌های لغو شده شورای امنیت را منوط به گفت‌وگوهای ایران با بازیگر دیگری کرده‌اند، خود نشانگر بی‌مسئولیتی و عدم حسن‌نیت آن‌هاست.
وی ادامه داد: اگر طرف آمریکایی، مذاکره‌کننده‌ای قابل اعتماد بود، در این سه تا چهار ماهه فرصت موجود از آن استفاده می‌کرد، نه اینکه در میانه مذاکرات با کمک رژیم صهیونیستی، میز مذاکره را منفجر کند. بنابراین برای مردم ایران و افکار عمومی جهان باید روشن باشد که این شعارها، تهدید همزمان، با علم به اینکه طرف مقابل از ابزار نظامی برای حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران استفاده کرده، و صحبت از دیپلماسی در عین حضور مذاکره با طرف متجاوز، به روشنی نشان‌دهنده عدم حسن‌نیت و باور نداشتن این کشورها به دیپلماسی است.
ادعای آمریکا مبنی بر تعهد به دیپلماسی، چیزی جز نفاق نیست
سخنگوی وزارت امور خارجه در واکنش به سخنان وزیر امور خارجه آمریکا مبنی بر اینکه فعال سازی مکانیسم بازگشت تحریم‌ها نه تنها تناقضی با آمادگی مشتاقانه آمریکا برای دیپلماسی ندارد، بلکه آن را تقویت می‌کند، تصریح کرد: نیازی نیست دیپلمات باشید تا تناقض موجود در این موضع‌گیری‌ها را ببینید؛ تنها کافی است اندکی عقل سلیم وجود داشته باشد تا متوجه شوید که این حرف‌ها با هم سازگار نیستند. ما برای اثبات جدی نبودن طرف آمریکایی در دیپلماسی و مذاکره نیازی به بازگشت به گذشته‌های دور نداریم؛ همین چند ماه اخیر کافی است. آقای روبیو، وزیر خارجه کشوری است که دو روز قبل از قرار مذاکراتی، با واسطه رژیم صهیونیستی اقدام به حمله نظامی علیه ایران کرد و بعد خودش هم به این جنگ غیرقانونی علیه ایران پیوست.
بقایی ادامه داد: بنابراین، همان‌طور که اشاره شد، صحبت‌ها درباره اینکه از یکسو از ابزار ارعاب، فشار و تحریم استفاده شود و مهم‌تر از آن، متوسل به نیروی نظامی علیه یک کشور مستقل عضو سازمان ملل متحد گردند، و همزمان گفته شود که متعهد به دیپلماسی هستیم، چیزی جز نفاق و عدم حسن نیت نیست و نمی‌توان آن را به گونه‌ای دیگر تفسیر کرد.
تعامل ایران با آژانس در چارچوب مصوبه مجلس و با نظر شورای امنیت ملی انجام خواهد شد
اسماعیل بقایی در پاسخ به سؤالی درخصوص اظهارات اخیر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درخصوص بازرسی از ایران توضیح داد: تعامل ایران با آژانس در چارچوب مصوبه مجلس و با نظر شورای امنیت ملی انجام خواهد شد. با ذکر این نکته که تاکنون هیچ تصمیمی درباره نحوه کار و نحوه تعامل با آژانس، به غیر از آنچه هفته گذشته در مورد رآکتور اتمی بوشهر اتفاق افتاد، اتخاذ نشده است.