صـدای نخبگان شـهید هنوز در کلاسها شنیده میشود
شهادت ۲۱ دانشجو در حمله رژیم صهیونیستی، جامعه دانشگاهی کشور را در بهت و اندوه فرو برد؛ اما این فاجعه، به نمادی از وحدت و ایستادگی علمی بدل شد.
سحرگاه ۲۳ خردادماه ۱۴۰۴، موجی از اخبار تلخ ابتدا در شبکههای اجتماعی، سپس در رسانههای رسمی پخش شد: «حمله رژیم صهیونیستی به تهران». دقایقی بعد، صداوسیما و تمامی خبرگزاریهای رسمی اعلام کردند: «در حمله رژیم صهیونیستی به ایران جمعی از برجستهترین دانشمندان، نخبگان علمی شهید شدند». در این میان نیز ۲۱ تن از دانشجویان فرهیخته شهید شدند. جوانانی که از کلاس درس تا عرصه علم، با انگیزه خدمت و پیشرفت، قدم برمیداشتند.
به نقل از خبرگزاری دانشجو؛ اولین تماس با خانوادهها مهر غمانگیز را بر دل مالید. مادری گفت: «فرزندم در خوابگاه نبود، به کلاس نرفته بود. فقط گفته بود شب باید جایی برود؛ من باورم نمیشد.» پدری در اهواز با بغض اعلام کرد: «هرروز تماس میگرفت، از پروژههای دانشگاه حرف میزد. آخرینبار سلام کرد و خداحافظ.»
در پایان تماسها، خبری از نوشتن روایت نبود. گویا کلمات دیگر نمیتوانستند آنچه را که در دلها بود، بیان کنند. ایران برای غم جوانانش گریست. در میان این فضای سنگین، روزهایی در یادها باقیمیماند که برای تشییع یا ختم شهدای عزیز دانشگاه به آنجا میرفتیم. هربار که در محوطه دانشگاه جمع میشدیم، به یاد آن لحظات، قلبهایمان پر از درد و دلتنگی میشد.
دانشجویان در گوشه و کنار محوطه باز نشسته بودند. برخی با صورتهای خیس از اشک، در سکوت غمانگیز خود فرو رفته بودند و برخی دیگر عکسهایی از همکلاسیهایشان که دیگر در میانشان نبودند، در دستانشان فشرده بودند. چفیههای مشکی که در آن روزها به نمادی از عزاداری تبدیل شده بود، در دستان برخی از دانشجویان نمایان بود. این چفیهها نهتنها نشانی از داغی بزرگ، بلکه یادآور فداکاریها و ایستادگیهایی بود که برای کشور و وطن عزیزمان انجام شده بود.
در آن روزها، محوطه دانشگاهها پر از حس و عاطفهای بود که هیچگاه فراموش نخواهد شد. هر گوشهای از دانشگاه، خود گواهی از ایثار و فداکاری بود؛ و در میان این همه غم، یک پیامی روشن و قطعی در دل هر دانشجو نهفته بود یاد آنها، نهتنها در دل این محوطه، بلکه در دل هر ایرانی، تا همیشه زنده خواهد ماند.
پوستر بزرگ شهدای دانشجو بر دیوار نصب شده بود تصویری از ۲۱ چهره، قابهایی از گل لاله، و نوشتهای که حکایت از شهادت دانشجویان در حملات صهیونیستی میکرد؛ جلوتر رفتم و از دانشجویان پرسیدم: «حستان چیست؟» یکی گفت: «یک حس تهی؛ انگار چند تکه از خودمان را باد برده است.» دیگری با صدایی خفته گفت: «آنها آرزوهایشان نصفه باقیماند کنفرانسهای علمی، پایاننامه، زندگی مشترک؛ همهاش نیمهتمام ماند.»
در دوازده روز پرالتهاب جنگ تحمیلی، که در تاریخ ایران به عنوان یک دورهی حساس ثبت شد، ۲۱ شهید دانشجو جان خود را فدای میهن کردند.شهیدان دانشجو، جوانانی بودند که همچون دیگر هموطنانشان در برابر حملات بیرحمانه دشمن، از کشور شهید شدند. اما این جوانان، بسیاری از آنان در دانشگاهها به تحصیل مشغول بودند و آیندهای روشن برای خود و جامعهشان تصور میکردند، اما متأسفانه رژیم صهیونی اسرائیل آنها را شهید کرد.
در میان این ۲۱ شهید دانشجو، برخی از آنها در رشتههای مختلف علمی تحصیل میکردند و برخی دیگر در عرصههای فرهنگی و اجتماعی نقش برجستهای داشتند. این شهیدان نهتنها در کلاسهای درس و دانشگاهها در حال فعالیت و پیشرفت بودند.
سارا جودت، دانشجوی عکاسی بود که زندگی را از دریچه دوربینش ثبت میکرد. پروژهای در دست داشت با عنوان «زن در جنگ» که تقدیر تلخ او را قاب کرد. همکلاسیاش پس از حمله به خانهشان فقط تکههایی از لحظات ثبت شدهاش را یافت. زهرا شمسبخش، دختر قائممقام وزیر علوم، پژوهشگری پرشور بود که قصد داشت روایت جنگ را در رسانهها تغییر دهد. دفاعیهاش درباره «روایت جنگ در رسانهها» در میان صدای جنگ بیصدا ماند و صندلیاش در کلاس خالی شد.
یاسمین باکوئی، دانشجوی شریف، در آستانه دفاع از پایاننامهاش بود. پروژهای در زمینه اینترنت اشیا داشت که با تلاش فراوان در حال تکمیل آن بود. حمله به خانهاش تمام زندگیاش را ویران کرد و فرصت دفاع از پایاننامهاش را از او گرفت. استادش در وصف یاسمین میگوید که او نهتنها از نظر علمی بینظیر بود بلکه با اخلاقی عالی و لبخندی همیشگی که در چهرهاش نمایان بود، در دل همه جاودانه ماند. در میان جنگ و ویرانی، این دانشجویان پر از امید و تلاش، یادگارهایی از خود بهجا گذاشتند که همچنان در دلها میدرخشند.
یاد و خاطره این شهیدان همیشه در دل دانشگاهها و مراکز علمی زنده خواهد ماند. نام و یاد آنها در کنار دستاوردهای علمی کشور، در تاریخ این سرزمین نقش بسته است. بسیاری از مراکز دانشگاهی و علمی کشور به یاد این شهیدان، بنیادهای علمی و فرهنگی تشکیل دادهاند و در تلاشاند تا راه آنان را ادامه دهند. مراسمهای بزرگداشت، یادوارهها و فعالیتهای علمی که به نام این شهیدان برگزار میشود، همچنان نسلهای جدید را به اهمیت ایثار، فداکاری و وحدت ملی در برابر دشمنان آگاه میکند.
حادثهای تلخ و دردناک، داغی بر دل جامعه دانشگاهی و علمی کشور گذاشت، اما همانطور که همیشه در تاریخ این سرزمین رخ داده است، از دل این شکستها، قدرتی نو و شور و همگرایی جدیدی به وجود آمد. در روزهایی که سوگ و درد از دست دادن جوانان برومند این سرزمین دلها را شکسته بود، اما این فاجعه نهتنها نتوانست بر عزت و اراده ملت اثر منفی بگذارد، بلکه جرقهای شد برای همگرایی بیشتر در میان دانشجویان، محققان، نخبگان علمی، فرهنگی و اجتماعی کشور. این اتحاد به شکلی درخشنده در قالب تشکیل قرارگاهها، نامگذاری معابر به نام شهدای علمی و فرهنگی و حتی بنیادهایی که یاد و خاطره آنان را زنده نگه میداشتند، نمایان شد. در این مسیر، شهدای علمی و فرهنگی ما به عنوان نمادهایی از ایثار و فداکاری در راه علم و پیشرفت جامعه شناخته شدند. ادامه مسیر شهدای علمی از طریق گرامیداشت دستاوردهای علمی آنان، برگزاری مراسم یادبود، تحقیقات و بنیادهای علمی، باعث شد تا این نسل به الگویی از مقاومت و سربلندی تبدیل شود.
حملات به انسانها نهتنها به عنوان فرد، بلکه به عنوان نمادهایی از علم، فرهنگ و دانشورزی، نشاندهنده توطئههایی است که قصد دارند سرمایه علمی این کشور را در معرض تهدید قرار دهند. حمله به نخبگان علمی و فرهنگی کشور، بهویژه در شرایط حساس کنونی، نهتنها برای تضعیف نهادهای علمی و فرهنگی است، بلکه برای شکستن روحیه مقاومت و ایستادگی این ملت و ترساندن نسل جوان از ادامه مسیر علم و پیشرفت است. در چنین شرایطی، اما دانشگاهها و مراکز علمی کشور از خود پیام روشنی ارسال کردند: «ما نمیهراسیم.» این پیام، آوای مقاومت و ایستادگی بود که در تمام دانشگاههای کشور پیچید و به همه نشان داد که هیچچیز نمیتواند اراده ملت ایران را برای ادامه مسیر علمی و پژوهشی متوقف کند. در کنار هم، نهتنها به تلاشهای علمی ادامه خواهیم داد، بلکه با دستان پرتوان خود، سرزمینمان را در مسیر پیشرفت و رفاه علمی و اجتماعی پیش خواهیم برد. اسامی شهدای علمی و فرهنگی در تاریخ این مرز و بوم برای همیشه ثبت خواهد شد. در دانشگاهها و مراکز علمی کشور، نام آنان همچنان در کنار نام نخبگان بزرگ این سرزمین خواهد درخشید.
اسامی که نهتنها در کتابها و مقالهها، بلکه در دل هر دانشجو و محقق، جاودانه خواهند بود. روایت زندگی و دستاوردهای آنان در مستندها، مقالات علمی، کتابها و کنفرانسهای علمی، به نسلهای آینده منتقل خواهد شد. این روایتها نهتنها بخشی از تاریخ کشور، بلکه بخش عظیمی از حرکت علمی و فرهنگی این مرز و بوم خواهند بود. علاوه بر این، مراسمهای بزرگداشت و داوریهای علمی به نام آنان برگزار خواهد شد تا همگان بدانند که حتی در شرایط سخت، علم و اندیشه از بین نمیروند و همچنان زنده خواهند ماند. این مراسمها و داوریها همچون چراغی در دل شب، مسیر روشن پیشرفت علمی و فرهنگی کشور را نشان خواهند داد. زندگی و فداکاریهای آنان به عنوان الگویی برای جوانان، در کنار علم و دانش، همواره در تاریخ این سرزمین ثبت خواهد شد.