مروری بر دیدگاه‌های اقتصادی احمد توکلی مدافع نقش دولت در تنظیم بازار و منتقد بازار ارز رها
بررسی نظرات احمد توکلی نشان می‌دهد که او در موضوعات اقتصادی که منافع مردم درگیر آن بوده است موضع‌گیری جدی داشته و برای حق مردم می‌جنگید.
به گزارش خبرگزاری فارس؛ احمد توکلی که روز گذشته بر اثر عارضه قلبی و بعد مدتی تحمل بیماری درگذشت، یکی از چهره‌های شناخته شده و پرکار در عرصه سیاسی و اقتصادی ایران است که در چند دهه گذشته مناصب و نقش‌های متعددی داشته است.
او بعد از پیروزی انقلاب دادستان انقلاب بوشهر شد. در دولت شهید رجایی سخنگویی دولت و در دولت میرحسین موسوی مسئولیت وزارتخانه کار را برعهده داشت.چندین دور نمایندگی مجلس، ریاست مرکز پژوهش‌های مجلس، ریاست هیئت‌مدیره دیده‌بان شفافیت و عدالت و عضویت در مجمع تشخیص مصلحت نظام را در کارنامه داشت. علاوه‌بر این مؤسس و اولین مدیرمسئول وبگاه خبری الف و از بنیانگذاران روزنامه رسالت نیز بود.
توکلی چهره‌ای فساد‌ستیز و عدالت‌محور داشت و این موضوع در نظرات و سخنرانی‌های او مشهود بود. بررسی نظرات او نشان می‌دهد او موافق اقتصاد عدالت‌محور و ضد رانت‌خواری و نیز دولت تنظیم‌گر در شرایط انحصاری، نه دولت محوری مطلق یا کوچک‌سازی بدون کنترل بود.
همچنین او براساس تخصص و تجربه‌اش در مجلس، منتقد فساد، رانت و سیاست‌های پولی/ارزی ضعیف بود. توکلی همواره بر «عدالت بازتوزیعی» تأکید داشت با این حال او در دهه ۹۰ گفته بود که «گرفتن پول یارانه توسط افراد پردرآمد – هدر دادن منابع ملی است.»
در دهه ۸۰ پروسه خصوصی‌سازی در ایران آغاز شد، اما توکلی هشدار می‌داد که خصوصی‌سازی بدون شفافیت و نظارت، ایجاد رانت خواهد کرد. درخصوص واگذاری «آلومینیوم المهدی» نامه‌ای به وزیر اقتصاد وقت در سال 97 نوشت و انتقادات فراوانی را مطرح کرد.
او در این نامه نوشته بود: نگاهی دقیق به واگذاری‌های سال‌های اخیر، بیننده را به این نتیجه می‌رساند که گویی ابتدا با نصب مدیران ناتوان و یا مسئله‌دار، بنگاه را به آستانه ورشکستگی می‌کشانند، بعد از آنکه بر سر مال زدند، آن را به ثمن بخس واگذار می‌کنند. این سناریوی سریالی محتمل ولی قابل توجه، مصادیق تلخ دیگری مانند واگذاری شرکت حمل‌ونقل بین‌المللی خلیج‌فارس و شرکت ایران ایرتور هم دارد.
او همچنین در انتقاد از اقدام بانک مرکزی درباره بخشیدن دارایی‌های مؤسسه ثامن‌الحجج به بانک پارسیان به قیمتی پایین‌تر از قیمت روز در سال 98 گفته بود:«تمام دارایی باقی مانده مؤسسه «ثامن‌الحجج» را که طبق قانون متعلق به بانک مرکزی به عنوان طلبکاری که پول برای نجات سپرده‌گذاران این مؤسسه داده است و همچنین سپرده‌گذاری که هنوز دارایی خود را از این مؤسسه نگرفتند را به قیمت دوم اردیبهشت سال ۱۳۹۷ یعنی درست روزهایی که هنوز قیمت ارز جهش نهائی خود را طی نکرده بود و قیمت مسکن با قیمت فعلی بسیار فاصله داشت و تقریباً به قیمت یک سال پیش به بانک پارسیان داده است... این کار غیرقانونی است و بوی خیانت از آن می‌آید. قیمت مستغلات از اردیبهشت ۹۷ تا فروردین ۹۸ به دو تا سه برابر رسیده است.»
او معتقد بود اقتصاد ایران در شرایط انحصاری نیازمند «تنظیم‌گری هوشمند دولت» است، نه کوچک‌سازی مطلق. وی از دخالت دولت وقتی توانایی تنظیم بازار وجود دارد، به‌ویژه زمانی که بحث نابرابری و رانت مطرح باشد، دفاع می‌کرد.
وی درخصوص مداخله دولت در بازار ارز و کنترل نوسانات نیز معتقد بود آزاد گذاشتن بازار کار معقولی نیست و در مصاحبه‌ای در سال 96 گفته بود که «دولت باید به سیاست‌های سال 73 دولت مرحوم آقای هاشمی برگردد که ارز را کنترل کرد و جلوی فرار سرمایه را گرفت و توانست نرخ تورم 48 درصدی را به 23 درصد در یک سال به نصف برساند.»
توکلی منتقد وضعیتی بود که دولت نه برای اهداف توسعه‌ای برای پوشش مخارجش، پول بانک مرکزی را صرف کند. به همین خاطر می‌گفت این «پول‌پاشی» به نفع مردم نیست بلکه تورم آفرین است.
وی درخصوص انحصارگرایی نیز معتقد بود که باید در برابر تمایلات زیاده‌خواهانه ایستادگی کرد. انحصار، نباید در سرمایه‌گذاری وجود داشته باشد و عرصه‌های کشور نباید تنها به دست یک گروه خاص باشد، بلکه باید رقابتی در این زمینه عمل شود.
در مجموع می‌توان از احمد توکلی به عنوان اقتصاددان و سیاستمداری یاد کرد که عدالت‌طلب بود و بر بازتوزیع منابع، کاهش فساد و انحصارگرایی و نیز تضمین حقوق عمومی تاکید داشت.