ضرورت فعال‌سازی مسیرهای متنوع ترانزیتی در مرزهای شمال غربی
تحرکات جمهوری آذربایجان و ترکیه برای راه‌اندازی کریدور زنگه‌زور شدت یافته و ایران ضمن جلوگیری از آن، باید به فکر فعال‌سازی مسیرهای ترانزیتی متنوع به اروپا و روسیه باشد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، در شرایطی که تنش‌های ایران با رژیم صهیونیستی به اوج خود رسیده جمهوری آذربایجان با حمایت ترکیه و با این تصور که ایران به ماجراجویی اسرائیل سرگرم است؛ تحرکات خود را برای احیای کریدور زنگه‌زور شدت بخشیده است.
این کریدور که به‌طور مستقیم ارتباط زمینی ایران را با ارمنستان و دیگر کشورهای اوراسیا قطع می‌کند می‌تواند پیامدهای جدی برای وضعیت ژئوپلیتیک و اقتصادی ایران به همراه داشته باشد.
کریدور زنگه‌زور از طریق استان سیونیک ارمنستان، جمهوری آذربایجان را به نخجوان و سپس به ترکیه متصل می‌کند. این پروژه نه‌تنها به تضعیف جایگاه ترانزیتی ایران منجر خواهد شد بلکه می‌تواند تسلط باکو بر بازار انرژی و مسیرهای استراتژیک را تقویت کند. البته تاثیرات ژئوپلیتیکی برای منطقه و کشورمان هم دارد.
یکی از برنامه‌های ضدایرانی آمریکا
این مسیر ظاهراً جلوه‌ای از راهبرد اردوغان؛ رئیس‌جمهور ترکیه است در راستای تقویت موقعیت ترکیه در کریدورهای شرق-غرب به ویژه در مسیر چین-اروپا طراحی شده اما در واقع از برنامه‌های آمریکا برای تضعیف ایران است.
در این راستا ایران باید به سرعت تدابیر سیاسی و نظامی مؤثری اتخاذ کند. علاوه‌بر این که ایران این موضوع را به عنوان خط قرمزی برای خود معرفی کرده است فعال‌سازی مسیرهای جایگزین ترانزیتی به اروپا و روسیه، به‌عنوان یک اولویت ضروری، می‌تواند به تقویت موقعیت ایران در بازارهای جهانی کمک کند.
دو مسیر جایگزین برای دور زدن ترکیه و جمهوری آذربایجان با صرف‌نظر از مسیر سوریه که فعلاً بسته است، وجود دارد؛ نخست، اسکله رو-رو بندر امیرآباد که با وجود قدمت 20 ساله‌اش هنوز اجرائی نشده و دوم مسیر ارمنستان-گرجستان که به علت عدم پیشرفت در روابط سیاسی و اقتصادی، نتوانسته است به بهره‌برداری برسد.
ارمنستان – گرجستان- بالکان
میان ایران و گرجستان، منافع مشترک گسترده‌ای در زمینه حمل‌ونقل وجود دارد که باید مورد توجه قرار بگیرد. گره زدن حوضه‌های دریایی اطراف کشور به دریای سیاه و دسترسی به کشورهای حوزه بالکان که سیاست‌های ملایم‌تری نسبت به کشورهای غربی دارند می‌تواند وزن ژئوپلیتیکی ایران را افزایش دهد.
با توجه به تهدیدات موجود و تحرکات رژیم علی اف و ترکیه، ایران باید هرچه سریع‌تر به فکر فعال‌سازی این مسیرهای جایگزین باشد تا ترانزیت کالا به اروپا و روسیه معطل کشورهای دیگر نماند. این اقدام نه‌تنها می‌تواند به تقویت موقعیت اقتصادی و ژئوپلیتیکی ایران کمک کند بلکه به حفظ منافع ملی و جلوگیری از گسترش نفوذ ترکیه و رژیم باکو در منطقه نیز مؤثر خواهد بود.
سال 2016 میلادی ایران ابتکار منطقه‌ای کریدور خلیج‌فارس-دریای سیاه را ارائه کرد که این کریدور چندوجهی از خلیج‌فارس و جنوب ایران آغاز و سپس با عبور از ارمنستان یا جمهوری آذربایجان، به بنادر پوتی و باتومی گرجستان در دریای سیاه متصل می‌شود. از آنجا کشتی‌های رو-رو از دریای سیاه عبور و به بنادر بورگاس و وارنا بلغارستان می‌روند. در نهایت محموله‌ها مجدداً از طریق جاده به یونان و اتحادیه اروپا انتقال می‌یابند.
طی سال‌های گذشته چند نشست تخصصی با حضور ذی‌نفعان کریدور (ایران، ارمنستان، جمهوری آذربایجان، گرجستان، بلغارستان و یونان) برگزار شده که همه‌گیری ویروس کرونا، روند پایدار آن را مختل کرده بود. اقتضای شرایط فعلی کشور حکم می‌کند که این نشست‌های تخصصی و همکاری اقتصادی ایران با ارمنستان و گرجستان دوباره رونق بگیرد.