فناوری‌های پیشرفته در صنعت دفاعی فرصتی برای جهش صنایع غیرنظامی کشور
استفاده از هسته فناوری‌های نظامی ایرانی در اقتصاد می‌تواند خلأ فناوری در صنایع کشور را پوشش داده و جهش اقتصادی به همراه داشته باشد.
به گزارش خبرگزاری فارس؛ خط تولید یک کارخانه ساخت پهپاد را تصور کنید. قطعاتی در این کارخانه تولید می‌شود که در توربین‌های بادی کاربرد دارد. دانشی که برای توسعه صنعت نظامی استفاده شده حالا می‌تواند، ایران را به صادرکننده توربین‌های بادی به سراسر جهان تبدیل کند.
این تصور اگر به حقیقت مبدل شود نماد تحولی استراتژیک است که اقتصاددانان می‌توانند آن را «اثر فورستال ایرانی» بنامند. الگویی که «جیمز فورستال» در ۱۹۴۰ متصل کردن صنایع نظامی آمریکا به یک برنامه توسعه صنعتی و پیشرفت توامان اقتصاد و صنایع نظامی آمریکا بنا کرد و امروز ایران می‌تواند تجربه نوینی از الگوی فورستال را پیاده کند.
3 رکن تبدیل «قدرت نظامی» به «ابزار توسعه»
تبدیل «قدرت نظامی» به «ابزار توسعه» سه رکن اساسی دارد. نخست، فناوری‌های دوگانه است؛ برای مثال سیستم GPS، پروژه نظامی پنتاگون در ۱۹۷۳ است که امروز زیرساخت اقتصاد دیجیتال شده. این رویه در ایران هم سابقه دارد. استفاده از ظرفیت‌های پهپادی در توسعه فناوری باران‌زایی که سبب شده در مناطقی بارندگی از پیش‌بینی‌ها فراتر رود. بر اساس پژوهش مرکز مطالعات استراتژیک ریاست جمهوری، ۴۰ درصد فناوری‌های کلیدی در صنایع دفاعی ایران قابلیت تبدیل به محصولات غیرنظامی دارند.
دوم، ریل‌گذاری صنعتی از سوله‌های نظامی است. سایت‌های زیردریایی‌سازی ایران می‌تواند همزمان به قطب تولید پمپ‌های فشارقوی برای نمک‌زدایی آب خلیج‌فارس تبدیل شود. کارخانه تولید مهمات، در کنار توسعه ابزار نظامی خط تولید باتری‌های لیتیومی برای خودروهای برقی بالقوه است. البته این اقدامات به منابع مالی نیاز دارد که تأسیس صندوق نوآوری‌های دوگانه با سرمایه اولیه از محل صادرات اقتصادی می‌تواند الگوی مناسبی برای درآمدزایی باشد.
راهبرد توسعه همزمان امنیت و اقتصاد
توسعه همزمان امنیت و اقتصاد؛ نیازمند یک برنامه است که گام اول آن، تبدیل واحدهای R&D دفاعی به هاب فناوری است. تأسیس ۱۰ پارک علم و فناوری با پیش‌بینی جذب ۲۰۰ استارت‌آپ برنامه خوبی است. گام دوم، ایجاد کریدورهای صنعتی دفاعی-غیرنظامی است؛ برای مثال احداث خط ریلی اختصاصی از کارخانه‌های نظامی به شهرک‌های صنعتی تا ۷۰ درصد هزینه لجستیک را کاهش می‌دهد.
گام سوم، جهش صادراتی با هدف رساندن سهم محصولات دوگانه به ۳۵ درصد از کل صادرات غیرنفتی و افزایش ۲۰۰ درصدی نسبت به ابتدای برنامه است. فورستال معتقد است که صنایع تامین‌کننده امنیت می‌توانند اقتصاد را بسازند. توسعه فناوری در بخش نظامی ایران این ظرفیت را دارد که قدرت دفاعی به موتور محرک توسعه صنعتی بدل شود.