۵۷ درصد بازار کار در اختیار مشاغل غیررسمی
معاون وزیر کار تأکید کرد: همچنان ۵۷ درصد بازار کار ایران در اختیار مشاغل غیررسمی است.
به گزارش روابط عمومی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی،
«سید مالک حسینی» معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال این وزارتخانه در نشستی خبری با بیان اینکه بر اساس جدیدترین آمار رسمی منتشر شده از سوی مرکز آمار، وضعیت بازار کار در بهار 1404 نسبت به مدت مشابه سال قبل، نشانه‌های امیدبخشی داشته، گفت: هرچند نرخ مشارکت اقتصادی تغییر جدی نکرده، اما حفظ روند کاهشی نرخ بیکاری و کاهش اشتغال ناقص، نشان می‌دهد در صورت ادامه سیاست‌گذاری‌ها برای کاهش بازار غیررسمی، می‌توان به توفیقات جدی‌تری دست یافت.
وی کاهش بازار غیررسمی و اتصال کسب‌وکارهای کوچک به بازارهای جامعه ایران را محور اصلی برنامه‌های این وزارتخانه در حوزه اشتغال عنوان کرد و افزود: آمارها حاکی از آن است که 57 درصد بازار کار ایران همچنان در اختیار مشاغل غیررسمی است و این موضوع به ویژه در حوزه بیمه نیروی کار، فاصله چشمگیری با وضعیت مطلوب دارد. البته تصویب بیمه فعالان پلتفرم‌های حمل‌ونقل در اواخر سال گذشته یکی از دستاوردهای مهم در مسیر ساماندهی بازار کار بود و می‌تواند تحولی جدی ایجاد کند.
معاون وزیر کار و رفاه اجتماعی، با اشاره به شکل‌گیری سیاست‌های مدیریت نیروی کار خارجی به ویژه اتباع افغانستانی در ایران، گفت: در حال حاضر، عمده نیروی کار خارجی حاضر در ایران، مهاجران افغانستان هستند. اگر وارد شمارش نیروی کار غیررسمی شویم، اعداد بسیار متفاوت خواهد بود. ایران در نیم قرن اخیر، چهار موج مختلف ورود مهاجران افغان را تجربه کرده که برآورد می‌شود پیش از تعدیل آمارها در یکی دو سال گذشته، مهاجران افغانستانی تا 10 درصد جمعیت کشور را شامل شده‌اند، آماری که در سطح جهانی نادر است.
حسینی با بیان اینکه ایران تاکنون برای ورود نیروی کار از 80 کشور جهان محدودیتی قائل نبوده است، گفت: نیروی کار خارجی باید به صورت قانونی و بر اساس ضوابط بین‌المللی وارد کشور شده و شناسنامه‌دار باشند. همان‌گونه که حتی طالبان در پذیرش اتباع ایرانی فاقد مدارک هویتی سخت‌گیری دارد، انتظار می‌رود بازار کار ایران نیز از شفافیت کامل برخوردار باشد. وی ادامه داد: در ماه‌های اخیر طی طرح بازگشت مهاجران افغانستانی، حدود 800 هزار نفر به کشور خود بازگردانده شدند که این روند از اوایل 1404 آغاز شده و تا امروز ادامه یافته است. شرایط بهداشتی، اسکان و تغذیه همه این افراد تا حد امکان رعایت شده اما عمده چالش در سرعت ورود و پذیرش آنان توسط طرف افغانستانی است.
معاون وزیر کار خاطرنشان کرد: تا پایان خرداد 1404، در مجموع 433 هزار و 491 نفر نیروی کار خارجی شناسنامه‌دار در ایران فعالیت دارند. که این رقم نسبت به 24 میلیون نیروی شاغل ایرانی تنها حدود دو درصد از بازار کار را تشکیل می‌دهد که از این تعداد، کمتر از 10 هزار نفر نیروی کار متخصص خارجی و باقی نیروی کار خارجی غیرمتخصص محسوب می‌شوند.
حسینی افزود: عمده نیروی کار خارجی فعال در بازار کار ایران یعنی نزدیک به 433 هزار نفر از اتباع افغانستان هستند که کمتر از سه هزار و 500 نفر آنها در بخش کارفرمایی و بقیه با کارت کار فعالیت می‌کنند.
وی درخصوص توزیع نیروی کار خارجی در بخش‌های مختلف، گفت: 53 درصد از آنان در حوزه ساختمان، نزدیک به 19 درصد در صنعت، 11.1 درصد در کشاورزی و حدود هفت دهم درصد در معدن مشغول به کار هستند.
معاون وزیر کار با بیان اینکه در حاشیه خلیج‌فارس تا 50 درصد نیروی کار خارجی است اما در ایران فقط دو درصد از کل نیروی کار به طور رسمی خارجی هستند، گفت: تنها در شرایط نبود جایگزین ایرانی، مجوز برای فعالیت نیروی کار خارجی صادر می‌شود. طبق استانداردهای جهانی نیز سه روش ورود به بازار کار رایج است؛ سرمایه‌گذاری، دریافت پیشنهاد کار (جاب آفر)، یا صدور ویزای کاری توسط کارفرما که در نهایت منجر به صدور اقامت شغلی می‌شود. حسینی با اشاره به حضور پررنگ خانواده‌های افغانستانی در مشاغل گروهی و گاه خانوادگی گفت: آمار این نوع مشاغل، نزدیک به سه میلیون نفر مهاجر در بازار کار ایران برآورد می‌شود و بالای 70 درصدشان در مشاغل خانوادگی فعالیت دارند و در مجموع حدود پنج میلیون افغانستانی به طور غیررسمی و رسمی در بازار کار کشور حضور دارند.