حذف دلار از مبادلات بین اعضا؛ محور نشست سران بریکس
گروه بریکس با برگزاری هفدهمین نشست خود در ریودوژانیرو، در حال ترسیم نظمی است که با تکیه بر استقلال اقتصادی می‌کوشد انحصار غرب را به چالش بکشد و در این زمینه یکی از محورهای آن، حذف دلار از مبادلات بین اعضاست.
به گزارش رسانه‌ها، هفدهمین نشست سران گروه کشورهای «بریکس» از دیروز در شهر ریودوژانیرو برزیل آغاز شده و امروز به پایان می‌رسد. این اجلاس با حضور گسترده کشورهای عضو و شرکا از جمله وزیر خارجه ایران، به بررسی موضوعات کلیدی اقتصادی، سیاسی و فناوری می‌پردازد.
این نشست در شرایطی برگزار می‌شود که ترکیب بریکس از پنج کشور اولیه به 11 عضو گسترش یافته و کشورهایی چون ایران، مصر، امارات متحده عربی، اتیوپی و اندونزی به‌عنوان اعضای جدید، نقش بسزایی در شکل‌دهی به مسیر آینده این بلوک جهانی ایفا می‌کنند.
جمهوری اسلامی ایران، به‌عنوان یکی از اعضای جدید این بلوک، حضوری فعال در اجلاس دارد و به‌دلیل موقعیت ژئوپلیتیکی و منابع طبیعی گسترده، نقش مهمی در آینده اقتصادی و انرژی بریکس ایفا می‌کند.
مهم‌ترین محورهای اجلاس 17
از مهم‌ترین محورهای اجلاس امسال، موضوع حذف تدریجی دلار آمریکا از مبادلات تجاری بین اعضاست. هرچند ایجاد یک واحد پولی مشترک برای بریکس هنوز دور از دسترس است اما حرکت قابل‌توجهی در جهت افزایش استفاده از ارزهای ملی، توسعه زیرساخت‌های پرداخت دیجیتال و پلتفرم‌هایی مانند «بریکس پی» (BRICS Pay) شکل گرفته که هدف آن کاهش «دلاریزه شدن» اقتصادهاست.
بر اساس اطلاعات منتشر شده، مهم‌ترین محورهای مورد بحث در اجلاس امسال شامل حذف تدریجی دلار و استفاده از ارزهای ملی در مبادلات بین‌المللی، تقویت سامانه‌های پرداخت دیجیتال از طریق ابزارهایی مانندBRICS Pay، اصلاح نهادهای حکمرانی جهانی از جمله سازمان ملل و صندوق بین‌المللی پول و همکاری در زمینه تغییرات اقلیمی است. همچنین با توجه به میزبانی برزیل از کنفرانس COP30- تمرکز ویژه بر نظم‌دهی هوش مصنوعی، بهداشت عمومی و مبارزه با تروریسم؛ از محورهای مهم این اجلاس است.
طبق توافق‌نامه معروف «پترودلار» از سال ۱۹۷۴، نفت فقط با دلار خرید و فروش می‌شد که این سیستم به سود بانک‌های آمریکایی عمل می‌کرد، اما اکنون با راه‌اندازی ساختارهای پرداختی مستقل در بریکس، این روند در حال تغییر است.
برزیل خواستار حذف دلار شد
«لولا داسیلوا رئیس‌جمهور برزیل»، در این اجلاس، خواستار کنار گذاشتن دلار آمریکا توسط کشورهای بریکس شد و افزود: «ارز تجاری جدید ضروری است، وگرنه قرن بیست و یکم را به همان صورتی به پایان خواهیم رساند که قرن بیستم را آغاز کردیم.»
گفتنی است، در حالی که جهان با بحران‌های اقتصادی و بی‌اعتمادی به ساختارهای مالی سنتی دست‌وپنجه نرم می‌کند گروه بریکس با برگزاری هفدهمین نشست خود در ریودوژانیرو، در حال ترسیم نقشه‌ای تازه برای نظم جهانی است؛ نظمی که با تکیه بر استقلال اقتصادی می‌کوشد انحصار غرب را به چالش بکشد. با گسترش تجارت دوجانبه با ارزهای محلی، این کشورها توانسته‌اند از سلطه دلار و هزینه‌های اضافی ناشی از تبدیل ارز بکاهند.
پیشنهاد اصلاح صندوق بین‌المللی پول
اصلاح نهادهای حکمرانی جهانی از جمله سازمان ملل و صندوق بین‌المللی پول از محورهای هفدهمین نشست سران بریکس است. به گزارش ایسنا، با انتشار بیانیه مشترک وزیران دارایی بریکس، کشورهای عضو این گروه برای اولین بار در مورد اصلاحات پیشنهادی به یک موضع واحد رسیده‌اند. آنها موافقت کردند که از پیشنهاد مشترک در جلسه بررسی صندوق بین‌المللی پول که در دسامبر (دی‌ماه) برگزار می‌شود حمایت کنند. در این جلسه، تغییرات در سیستم سهمیه‌بندی که سهم‌ها و حق رای را تعریف می‌کند مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
مقامات کشورهای عضو بریکس پس از جلسات‌شان در ریودوژانیرو، در بیانیه‌ای اعلام کردند: «اصلاح سهمیه‌ها باید منعکس‌کننده موقعیت نسبی اعضا در اقتصاد جهانی باشد ضمن اینکه از سهم سهمیه فقیرترین اعضا نیز محافظت کند. همچنین، فرمول جدید باید سهمیه کشورهای در حال توسعه را افزایش دهد.»
بر اساس گزارش رویترز، یک مقام برزیلی که مذاکرات را دنبال می‌کرد، گفت: «وزیران گروه بریکس خواستار فرمول جدیدی شدند که بر اساس تولید اقتصادی و قدرت خرید، با توجه به ارزش نسبی ارزها، محاسبه شود.»