بازنویسی معادلات جهان با نفت ۲۰۰ دلاری پس از بستن تنگه هرمز
در حالی که تنگه هرمز در کانون تنش‌ها قرار گرفته است، بازار جهانی نفت در انتظار تصمیم ایران است.
به گزارش خبرگزاری فارس، درحالی که اندیشکده‌های غربی ترس خود از اقدام ایران برای بستن تنگه هرمز را مخابر می‌کنند، رصد تحولات این نقطه مهم از جهان از اخبار جدیدی حکایت دارد.
به گزارش خبرگزاری فارس، پس از حمله بامداد دیروز آمریکا به سه مرکز هسته‌ای ایران، وضعیت تنگه هرمز با شوک مواجه شد، به طوری که در لحظه تنظیم این گزارش 17 فروند نفتکش در حال خروج بودند و فقط سه نفتکش به خلیج‌فارس وارد
شده‌اند.
نکته جالبی که از رصد کشتی‌ها براساس رهگیری سایت Marine Traffic می‌توان برداشت کرد، حرکت گروهی کشتی‌ها است که ناشی از ریسک به وجود آمده در تردد از تنگه است.
در این بین، نفتکش انگلیسی «کوهزان مارو» با پرچم بریتانیا، پس از علنی شدن حملات هوائی آمریکا به ایران، مسیر خود را در تنگه هرمز تغییر داد و به سمت جنوب فرار کرد.
از طرفی، 37 فروند کشتی قبل از تنگه هرمز در وضعیت سرگردانی به سر می‌بردند و قبل از تنگه متوقف شدند تا وضعیت تنش در خلیج‌فارس را بررسی کنند.
ترفند تکراری ترامپ
به گفته کارشناسان روابط بین‌الملل و نظامی، ترامپ تمام اقدامات نظامی چند سال اخیر خود را در روزهای تعطیل بازارهای مالی آمریکا انجام داده است؛ زیرا از پیامدهای اقتصادی اقدامات نظامی خود به شدت واهمه دارد و هرگونه شوک در بازار انرژی، اقتصاد داخلی آن را به سمت بحران می‌برد.
تورم عمومی یکی از پیامدهای مستقیم این بحران است. افزایش هزینه حمل‌ونقل به طور طبیعی قیمت کالاها و خدمات را بالا می‌برد و طبق تحلیل‌های فدرال رزرو آمریکا، هزینه مواد غذایی افزایش می‌یابد.
بر اساس این تحلیل‌ها و در حالی‌که تنش‌های ژئوپلیتیکی در منطقه خلیج‌فارس افزایش یافته، نگاه‌ها بار دیگر به تنگه استراتژیک هرمز دوخته شده است. گزارشی از مؤسسه مالی «سیتی‌گروپ» نشان می‌دهد که هرگونه اختلال در این گذرگاه حیاتی می‌تواند شوکی فوری به بازار نفت وارد کند و قیمت‌ها را به مرزهای بالاتر برساند.
نبض نفت جهان
تنگه هرمز مسیر عبور روزانه حدود ۲۰ تا ۲۵ میلیون بشکه نفت خام است؛ یعنی چیزی نزدیک به یک‌سوم نفت دریابرد جهان. برای کشورهایی همچون عربستان، عراق، امارات، کویت و همچنین برای کشورهای مصرف‌کننده در شرق آسیا و اروپا، باز بودن این مسیر حیاتی است.
اما آنچه شرایط فعلی را خاص می‌کند، موقعیت کنونی ایران در تحولات منطقه‌ای و توان راهبردی ما در مدیریت تحرکات امنیتی و تجاری در تنگه هرمز است.
برخلاف سال‌های قبل، اکنون ایران با اتکا به تجربیات گذشته، ظرفیت‌های دیپلماتیک نو و پیوندهای راهبردی با شرق، قدرت مانور بیشتری دارد.
تحلیل سیتی‌گروپ:
شوک کوتاه‌مدت، قدرت بلندمدت
سیتی‌گروپ در آخرین گزارش تحلیلی خود می‌نویسد که در صورت بسته شدن موقت تنگه هرمز، قیمت نفت حداقل ۹۰ دلار افزایش خواهد یافت. یعنی قیمت نفت به ۱۷۰ تا ۱۸۰ دلار خواهد رسید. اما به اعتقاد تحلیلگران این موسسه، چنین جهشی بلندمدت نخواهد بود، چرا که قدرت‌های جهانی تلاش خواهند کرد هرگونه انسداد در این گذرگاه حیاتی را در کوتاه‌ترین زمان ممکن رفع
کنند.
با این حال، آنچه کمتر در این گزارش‌ها گفته می‌شود، نقش تعیین‌کننده ایران در ثبات بازار جهانی نفت است. از یک‌سو، ایران توان مدیریت امنیت تنگه را دارد و از سوی دیگر، با نگاه چندجانبه‌گرایانه، همزمان با کشورهای تولیدکننده و مصرف‌کننده تعامل می‌کند.
سناریوهای پیش‌رو: از ۱۵۰ دلار تا ۲۰۰ دلار؟
در شرایطی که برخی کشورهای غربی از احتمال افزایش قیمت‌ها ابراز نگرانی می‌کنند، ایران با پیوندهایی که در سال‌های اخیر با چین، روسیه، هند و سایر کشورهای آسیایی برقرار کرده، جایگاه خود را در معادلات جدید انرژی تثبیت کرده است.
ذخایر نفتی بالا در برخی پالایشگاه‌های آسیا ممکن است نوسانات قیمت را در کوتاه‌مدت کاهش دهد، اما این ذخایر جایگزین نقش تنگه هرمز نخواهند شد.
در گزارش‌های غیررسمی برخی مؤسسات دیگر نیز، سناریوهایی برای افزایش قیمت نفت تا ۱۵۰ دلار یا حتی ۲۰۰ دلار در صورت تداوم انسداد مطرح شده است. وزیر خارجه عراق از نفت 300 دلاری اظهار نگرانی کرده است.
ایران، بازیگر تاثیرگذار در بازار انرژی
ایران در میانه تنش‌های اخیر، نه‌تنها در موضع دفاعی نیست، بلکه با افزایش قدرت راهبردی خود، به بازیگری تأثیرگذار در بازار انرژی بدل شده است.
تنگه هرمز، اگرچه در معرض تهدیدهای خارجی قرار دارد، اما مدیریت مؤثر ایران در این مسیر، مانع از هرگونه بحران واقعی شده است.
در بازار جهانی، هر سناریویی برای اختلال در تنگه، به‌معنای افزایش بهای نفت و تقویت جایگاه صادرکنندگان مستقل همچون ایران است.