فرهنگ و هنر برای او یک مأموریت بود نه یک ویترین

 

 

 

 بخش هشتم و پایانی

 محمد محمدی

با گذشت نزدیک به یک سال از پایان دولت سیزدهم، اکنون در هشتمین شماره از این سلسله مطالب می‌توان با نگاهی دقیق‌تر، به شخصیت شهید سید ابراهیم رئیسی، مردمی بودن و حضور او میان اهالی فرهنگ و هنر کشور اشاره کرد. آیا مردمی بودن شهید جمهور در بین اصحاب فرهنگ و هنر هم صدق می‌کند؟ چرا که فرهنگ و هنر برای برخی از سیاستمداران ما تنها جلوه‌ای از یک ویترین نمایشی و تشریفاتی بوده است.

شهید سید ابراهیم رئیسی، چهره‌ای برجسته در تاریخ معاصر ایران و رئیس‌جمهور دولت سیزدهم اما حضور فعال و تأثیرگذاری در میان اهالی فرهنگ و هنر داشته و این اتفاق بخش مهمی از زندگی و فعالیت‌های مدیریتی ایشان بوده است. این گزارش به بررسی حضور، تعامل و ارتباطات شهید رئیسی با هنرمندان، فرهنگیان و فعالان حوزه هنر و فرهنگ در سال‌های پیش از شهادت ایشان می‌پردازد.

حضور مستمر در محافل فرهنگی

یکی از ویژگی‌های بارز شهید سید ابراهیم رئیسی، حضور مستمر و منظم ایشان در محافل فرهنگی و هنری بود. این حضورها اغلب در قالب شرکت در جشنواره‌ها، نمایشگاه‌ها، نشست‌های تخصصی و مراسم‌های فرهنگی صورت می‌گرفت. شهید رئیسی با حضور خود، به اهمیت فرهنگ و هنر به عنوان رکن‌های اساسی توسعه جامعه تأکید می‌کردند.

نمونه بارز این حضور، دیدار ایشان با اهالی فرهنگ و هنر در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۴۰۲ است. در این جلسه صمیمی، که جمعی از هنرمندان حوزه‌های مختلف از جمله سینما، موسیقی، ادبیات و خوشنویسی حضور داشتند، شهید رئیسی ضمن استماع دغدغه‌ها و پیشنهادات هنرمندان، هنر را به‌مثابه یک عنصر مهم اقتدار ملی برشمردند و حمایت دولت از این قشر را ضروری دانستند. ایشان اظهار داشتند: «در مقابل هنرمندان نیز وظیفه دارند با جوشش درونی هنر خود در آرامش و امید دادن به جامعه به ویژه در نسل جوان پیشرو و پیشتاز باشند.»

حمایت‌های ملموس از فعالان فرهنگ و هنر

شهید رئیسی در خلال مسئولیت اجرائی خود، علاوه‌بر حضور در محافل فرهنگی، حمایت‌های عملی و ملموسی از فعالان فرهنگ و هنر داشتند. ایشان با تأکید بر ضرورت حمایت از هنرمندان به عنوان سرمایه‌های ملی، در موارد مختلف زمینه را برای رشد و ارتقای فعالیت‌های فرهنگی فراهم می‌کردند.

این حمایت‌ها در قالب تخصیص بودجه، تسهیل مجوزها و پشتیبانی از پروژه‌های هنری و فرهنگی نمود پیدا کرد. در جلسات و سخنرانی‌های خود، بارها بر این نکته تأکید داشتند که توسعه فرهنگی بدون توجه به هنرمندان و فعالان این حوزه ممکن نیست و باید شرایطی فراهم شود که این افراد بتوانند آزادانه و باانگیزه فعالیت کنند.

تعامل با نهادهای فرهنگی و هنری

یکی دیگر از وجوه مهم فعالیت شهید رئیسی، تعامل مستقیم و مستمر با نهادهای فرهنگی و هنری کشور بود. ایشان در دوره‌های مختلف مسئولیت، با مدیران و مسئولان سازمان‌های فرهنگی همچون وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان سینمایی، خانه هنرمندان و انجمن‌های تخصصی هنری نشست‌های متعددی برگزار می‌کردند.

این نشست‌ها، فرصتی بود برای تبادل‌نظر درباره راهکارهای توسعه فرهنگ و هنر، رفع مشکلات موجود و برنامه‌ریزی برای آینده این حوزه. شهید رئیسی با توجه به جایگاه ویژه هنر در فرهنگ ملی، همواره تلاش داشت تا زمینه همکاری‌های بین نهادهای مختلف را تقویت کند.

نگاه کلان به فرهنگ و هنر در توسعه کشور

شهید رئیسی معتقد بود که فرهنگ و هنر بخش جدایی‌ناپذیر توسعه همه‌جانبه کشور است. این دیدگاه در سخنرانی‌ها و مواضع ایشان به وضوح دیده می‌شد. ایشان تأکید می‌کردند که پیشرفت علمی و اقتصادی بدون رشد فرهنگی ممکن نیست و هنر، نقش مهمی در شکل‌دهی به هویت ملی و ارتقای سطح زندگی مردم دارد.

در بسیاری از سخنرانی‌های عمومی و خصوصی، بر ضرورت حمایت از هنرمندان به عنوان صاحبان اندیشه و خلاقیت تأکید کرده و از آنها به عنوان سرمایه‌های بزرگ کشور یاد می‌کردند. این نگاه موجب شد که در دوره‌های مختلف، تلاش‌های ایشان به سمت تقویت زیرساخت‌های فرهنگی و هنری کشور معطوف باشد.

وزیر فرهنگ وقت: شهید رئیسی حامی پرصلابت هنر و فرهنگ انقلاب اسلامی بود

دکتر محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد دولت سیزدهم، در مصاحبه با کیهان پیرامون حضور فعال شهید رئیسی در میان اهالی فرهنگ و هنر گفت که انقلاب اسلامی از اساس یک انقلاب فرهنگی بوده و شهید رئیسی، به عنوان فردی متدین و فرهنگی، همواره همراه و هم‌راستا با گفتمان انقلاب در حوزه فرهنگ و هنر عمل کرده است. وی تأکید کرد که رهبر فقید دولت سیزدهم با حساسیت و مطالبه‌گری نسبت به تولیدات فرهنگی و هنری، نقش مهمی در تقویت پیوند بین هنر و ارزش‌های انقلاب اسلامی ایفا کرد.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنین به حمایت‌های ویژه دولت شهید رئیسی از هنرمندان اشاره کرد و یادآور شد که در شرایط سخت کرونا، با اختصاص ۵۰۰ میلیارد تومان به صندوق حمایت از هنرمندان، فضای فرهنگی و هنری کشور حفظ و تقویت شد. اسماعیلی افزود که عدالت فرهنگی و دسترسی عادلانه هنرمندان در سراسر کشور، به ویژه در مناطق محروم و مرزی، از اولویت‌های این دولت بوده و تلاش شده است انحصار تولیدات هنری شکسته و حمایت‌ها گسترده‌تر شود.

وی در ادامه به اهمیت تولید آثار فرهنگی و هنری با مضامین انقلابی و دفاع مقدس پرداخت و گفت که دولت با حمایت از فیلم‌ها و پروژه‌های فرهنگی شاخص، نظیر فیلم «حوض خون»، زمینه رشد هنر انقلاب را فراهم کرده است. اسماعیلی همچنین یادآور شد که شهید رئیسی ارتباط نزدیک و صمیمانه‌ای با بزرگان فرهنگ و هنر داشت و این ارتباط موجب شد گفتمان فرهنگی انقلاب اسلامی در بدنه دولت به خوبی تقویت شود.

یادبودی به یاد خدمتگزار فرهنگ و هنر ایران

پس از شهادت ایشان، جامعه فرهنگی و هنری کشور با برگزاری مراسم یادبودی باشکوه در تالار وحدت در تاریخ ۷ خرداد ۱۴۰۳، ارادت خود را به شخصیت و خدمات شهید رئیسی ابراز کردند. جمع کثیری از هنرمندان و مسئولان فرهنگی در این مراسم حضور یافتند و بسیاری از نهادهای هنری، همچون انجمن سینمای جوانان ایران، موزه سینمای ایران و... پیام‌های تسلیت منتشر کرده و خدمات ایشان در حمایت از فرهنگ و هنر را ستودند. این واکنش‌ها بیانگر جایگاه والای شهید رئیسی در دل جامعه هنری بود.

مدیریت فرهنگی متفاوت شهید رئیسی

 الگویی برای آینده حکمرانی در هنر

حضور شهید سید ابراهیم رئیسی در میان اهالی فرهنگ و هنر، فراتر از یک نقش رسمی و تشریفاتی بود. ایشان با تعهدی عمیق و نگاه کلان، به تقویت فرهنگ و هنر کشور اهمیت می‌دادند و این حوزه را به عنوان بخشی اساسی از توسعه همه‌جانبه ایران می‌دیدند. حمایت‌های ملموس، تعاملات مستمر و حضور فعال ایشان در عرصه فرهنگ و هنر، برگ دیگری از زندگی پربار این شهید بزرگوار است که باید بیش از پیش مورد توجه و بازشناسی قرار گیرد.

مدل مدیریتی شهید رئیسی که بر پایه همراهی و همکاری با اهالی فرهنگ و هنر بود و نه نگاه بالا به پایین و یا همراهی با تعدادی از خواص این عرصه، سبب شد تا راهی نو برای ساختار حکمرانی ما ارائه شود، راهی که می‌تواند الگویی ارزشمند برای مدیران آتی این عرصه شناخته شود.