دستاوردهای غنیسازی اورانیوم برای ایران در حوزههای اقتصادی و صنعتی
در بُعد اقتصادی و صنعتی، فناوری غنیسازی بسترساز زنجیرهای از صنایع پیشرفته شده، موجب اشتغالزایی تخصصی، کاهش وابستگی خارجی و تضمین پایدار تأمین رادیوداروها و سوخت راکتورهای تحقیقاتی گردیده است.
به گزارش تسنیم، تولید سانتریفیوژ مستلزم شکلگیری مجموعهای از صنایع زیرساختی است: ماشینکاری دقیق، آلیاژهای خاص، تجهیزات خلأ و حسگرهای پیشرفته. این صنایع به سایر بخشهای راهبردی کشور نیز مثل هوافضا، پزشکی، انرژیهای نو، نفت و گاز خدمات میدهند.
در صورت توانمندی داخلی در فرآیند غنیسازی، وابستگی به تأمینکنندگان خارجی از بین رفته و هزینههای تولید سوخت کاهش مییابد.
این کاهش هزینهها، امکان تولید سوخت هستهای و رادیوداروها با قیمت پایینتر را فراهم میکند و پایداری اقتصادی صنایع وابسته به انرژی هستهای را افزایش میدهد. همچنین کشور قادر خواهد بود در صورت نیاز، بخشی از این محصولات را به کشورهای دیگر صادر کرده و درآمد ارزی ایجاد کند.
فناوری دوربالای مرتبط با غنیسازی اورانیوم، از جمله سیستمهای خلأ پیشرفته، مواد نوین، سامانههای کنترلی و حسگرهای دقیق، قابلیت استفاده در صنایع هوافضا، الکترونیک دقیق، پزشکی، و نانوفناوری را دارد. این سرریز فناوری، کشور را در مسیر توسعه صنعتی و فناورانه چندمنظوره قرار میدهد.
درواقع چرخه نوآوری در صنعت هستهای و صنایع مرتبط فعال میشود و انگیزه تحقیقات فناورانه افزایش مییابد.
فناوری غنیسازی اورانیوم در جمهوری اسلامی ایران، صرفاً یک فرآیند صنعتی یا علمی محدود نیست، بلکه پدیدهای «چندبُعدی و راهبردی» است که در تقاطع چهار حوزه بنیادین قرار دارد: استقلال علمی، امنیت انرژی، مشروعیت حقوقی و قدرت ژئوپلیتیکی.
نخست، از منظر علمی و فنی، غنیسازی اورانیوم بهعنوان یکی از پیچیدهترین فناوریهای شناختهشده در جهان، نماد بلوغ زیرساختهای دانشی کشور در حوزههای کلیدی مانند فیزیک هستهای، مهندسی دقیق، و فناوری خلأ است.
دستیابی بومی به این سطح از فناوری، کشور را در زمره معدود دولتهایی قرار داده که بهصورت مستقل قادر به طراحی، ساخت و بهرهبرداری از چرخه کامل سوخت هستهای هستند.
دوم، در بُعد اقتصادی و صنعتی، این فناوری بسترساز زنجیرهای از صنایع پیشرفته شده، موجب اشتغالزایی تخصصی، کاهش وابستگی خارجی و تضمین پایدار تأمین رادیوداروها و سوخت راکتورهای تحقیقاتی گردیده است.
دسترسی داخلی به سوخت، کارایی اقتصادی و امنیت عملیاتی راکتورها را بهشدت افزایش داده و به گسترش تحقیقات هستهای و پزشکی کمک کرده است.
سوم، از زاویه حقوق بینالملل، ایران با استناد به ماده چهارم معاهده NPT و تحت نظارت آژانس بینالمللی انرژی اتمی، توانسته مشروعیت حقوقی برنامه صلحآمیز هستهای خود را حفظ کند.
پافشاری بر حق غنیسازی در چارچوب قوانین بینالمللی، نهتنها مصداق حاکمیت علمی و حقوقی است، بلکه به الگویی الهامبخش برای سایر کشورهای مستقل در برابر نظام تبعیضآمیز فناوری تبدیل شده است.
و در نهایت، از منظر راهبردی و ژئوپلیتیکی، توان بومی غنیسازی، به ایران ابزار مؤثری برای ارتقای قدرت نرم، افزایش نفوذ منطقهای، تقویت قدرت چانهزنی در مذاکرات و ایجاد بازدارندگی فناورانه داده است.
این توانمندی، جایگاه ایران را بهعنوان بازیگری مستقل و فناورمحور در نظم بینالمللیِ نوظهور تثبیت میکند.