بقایی: هیچ ایده‌ای نمی‌تواند جایگزین غنی‌سازی در داخل ایران شود
سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: آنچه مهم است این است که ایده کنسرسیوم به هیچ عنوان نمی‌تواند جایگزین غنی‌سازی در داخل ایران شود.
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست خبری روز دوشنبه- ۱۲ خرداد- گفت: خرداد ماه مهمی در تقویم ایرانیان است و با مناسبت‌های مهمی مواجه خواهیم بود، ارتحال امام خمینی برای همه ما یادآور یک واقعه تلخ است و یاد ایشان را گرامی داشته و به روان شهدای ایران درود می‌فرستیم.
گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی
تحت تأثیر فشار برخی کشورهای مشخص تهیه شده است
وی با تاکید بر اینکه قطعاً این روش‌های غرب و آژانس به نتیجه نخواهد رسید، گفت: آزمودنِ راهی که پیش‌تر نتیجه نداده، خطاست. مدت‌هاست که برخی کشورهای غربی از سازمان‌های بین‌المللی و سازوکارهای چندجانبه، از جمله آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، برای پیشبرد اهداف سیاسی خود سوءاستفاده کرده‌اند. این تبدیل به یک سنت ناپسند در دو دهه گذشته شده و البته تنها محدود به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیست.
سخنگوی وزارت امورخارجه با اشاره به اینکه ما آگاه هستیم که هم شخص مدیرکل و هم مجموعه آژانس، مکرراً تحت فشار قرار گرفته‌اند تا این گزارش را با محتوای خاصی تهیه کنند گفت: البته این موضوع باعث نمی‌شود که آژانس مجاز باشد تحت تأثیر این فشارها، گزارش‌هایی کاملاً جهت‌دار و سیاسی علیه یک کشور عضو منتشر کند. طبیعی است که، همان‌طور که تجربه‌های پیشین نیز نشان داده، جمهوری اسلامی ایران با دقت، اقدامات طرف‌های غربی در حوزه هسته‌ای را رصد کرده و متناسب با آن عمل خواهد کرد.
متأسفیم که در سطح شورای حقوق بشر، طی دو سال گذشته
حتی یک نشست ویژه برای بررسی وضعیت غزه برگزار نشده است
بقایی با اشاره به اینکه انتظار می‌رود که سازمان ملل و نهادهای بین‌المللی، به‌ویژه در این شرایط، کمک کنند تا موضوع فلسطین با دقت و تمرکز بیشتری مورد بررسی قرار گیرد، گفت: ما متأسفیم که در سطح شورای حقوق بشر، طی دو سال گذشته حتی یک نشست ویژه یا اضطراری برای بررسی وضعیت غزه برگزار نشده است. این موضوع را باید در کنار ممنوعیت فعالیت آژانس امداد و کمک‌رسانی به آوارگان فلسطینی (آنروا) و نیز گزارش‌هایی قرار داد که نشان می‌دهد نهادهای حقوق بشردوستانه در فلسطین اشغالی، عملاً با مشکلات اساسی مواجه شده‌اند.
طرف آمریکایی در رابطه با موضوع رفع تحریم‌ها حاضر به شفاف‌سازی نشده است
وی در توضیح خطوط قرمز ایران و موضوع تحریم‌ها در مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا گفت: یکی از مهم‌ترین مطالبات ما در هر روند مذاکراتی با غرب، موضوع رفع تحریم‌هاست. به این دلیل که در بحث هسته‌ای، تکلیف کاملاً روشن است و ما بارها گفته‌ایم که اگر مسئله آمریکا، نبود تسلیحات هسته‌ای است، این امر پیشاپیش محقق شده و تحصیل حاصل است. بنابراین، از آنجا که ما به برنامه هسته‌ای خود و به ماهیت صلح‌آمیز آن مطمئن هستیم، و به نیت خودمان نه فقط در کلام بلکه در عمل مطمئن هستیم و این موضوع را اثبات کرده‌ایم که به هیچ عنوان به سمت تسلیحاتی شدن نخواهیم رفت، در این زمینه موضوع برای ما روشن است.
سخنگوی وزارت امورخارجه با اشاره به اینکه ایران آماده اقدامات اعتمادساز و شفاف، با نظارت نهاد ذی‌ربط بین‌المللی، یعنی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، است، گفت: آنچه که در این معادله برای ما اهمیت دارد، اطمینان از خاتمه واقعی تحریم‌هایی است که در چند دهه گذشته علیه ملت ایران اعمال شده است. طرف آمریکایی تاکنون در این زمینه شفاف‌سازی لازم را انجام نداده است. ما باید برای خود کاملاً روشن کنیم که تحریم‌های اعمال‌شده علیه ملت ایران، به چه نحوی و در چه سازوکاری رفع خواهند شد. همچنین باید اطمینان حاصل کنیم که تجربه‌های تلخ گذشته تکرار نخواهد شد و در عمل بتوانیم آثار رفع تحریم‌ها را در حوزه‌های مختلف، از جمله مراودات اقتصادی، بانکی و تجاری خود مشاهده کنیم.
هر بسته تحریمی جدید را نشانه‌ای از عدم جدیت آمریکا
برای پیشبرد روند دیپلماتیک تلقی می‌کنیم
بقایی در پاسخ به پرسشی درباره طرح برخی قانونگذاران آمریکایی برای دائمی کردن پاره‌ای از تحریم‌ها علیه ایران گفت: این تناقض آشکار در رویکرد آمریکا است؛ از یک طرف مدام مدعی رویکرد دیپلماتیک و آمادگی برای تفاهم هستند، اما از طرف دیگر، مهم‌ترین مانع بر سر هرگونه تفاهمی یا ایجاد حداقل اطمینان نسبت به جدیت آمریکا، که همان رفع تحریم‌ها باشد، را جدی نمی‌گیرند. ما نمی‌توانیم این موارد را این‌گونه توجیه کنیم که گویا کنگره مسیر خودش را و دولت مسیر خودش می‌رود. این‌ها را به عنوان یک مجموعه می‌بینیم و هر موج تحریمی یا هر بسته تحریمی جدید را به مثابه نشانه دیگری از عدم جدیت و نبود اراده جدی برای پیشبرد روند دیپلماتیک تلقی می‌کنیم.
به هرگونه توسل طرف مقابل به سازوکارهای غیرسازنده (مکانیسم ماشه)
پاسخ متقابل و متناسب خواهیم داد
وی درباره واکنش ایران به احتمال فعال‌سازی «مکانیسم ماشه» از سوی کشورهای اروپایی حاضر در برجام گفت: با توجه به تحرکات طرف‌های مقابل، حتماً ما سناریوهای مختلف را پیش‌بینی کرده‌ایم و در صورتی که هر یک از این اتفاقات رخ دهد، متناسب با شرایط و اقتضای موضوع، اقدامات لازم را اتخاذ خواهیم کرد.
سخنگوی وزارت امور خارجه تاکید کرد: ایران پیش از این اعلام کرده است که در صورت بروز تحرکات نامناسب از سوی طرف‌های مقابل که بخواهند متوسل به سازوکارهای غیرسازنده شوند، قطعاً جمهوری اسلامی ایران نیز از امکانات و گزینه‌های متقابل و متناسب با آن برخوردار است.
شاهد تغییرات واقعی و عملی در رویکرد آمریکا نسبت به تحریم‌ها نبوده‌ایم
بقایی درباره ادعای توقف تحریم‌های جدید آمریکا توضیح داد: موضوع خاتمه تحریم‌ها یک عنصر اساسی و بنیادین در شکل‌گیری هرگونه تفاهم با آمریکا خواهد بود و قطعاً هیچ تفاهمی شکل نخواهد گرفت، مگر آنکه ما به‌صورت شفاف نسبت به پایان یافتن تحریم‌ها که تک‌تک ما را هدف قرار داده و هدف نهائی آن نیز چیزی جز اعمال فشار بر مردم ایران، در حوزه‌های مختلف از جمله دارو و درمان، نبوده است، اطمینان حاصل کنیم. بنابراین، این یک بحث کاملاً اساسی است.
وی با تصریح این مهم که تا این لحظه به‌جز تکرار موج‌های تحریمی در آستانه هر دور از مذاکرات، اقدام معناداری از سوی طرف مقابل صورت نگرفته است، گفت: این موارد نیز به‌روشنی اطلاع‌رسانی شده و چیزی نیست که از چشم کسی پنهان مانده باشد. رفع تحریم‌ها برای ما از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است.
سخنگوی وزارت امور خارجه با بیان اینکه به نظر نمی‌رسد بتوان به گزارش‌های رسانه‌ای یا اظهارات مقامات آگاه یا ناآگاه چندان اعتماد کرد، گفت: آنچه اهمیت دارد، مشاهده تغییرات واقعی و عملی در رویکرد آمریکا نسبت به تحریم‌هاست و تا این لحظه چنین تغییری را شاهد نبوده‌ایم.
ملت ایران ملتی نیستند که در برابر تهدید، ارعاب و فشار به زانو دربیایند
بقایی در ادامه خاطرنشان کرد: آنچه برای ما مهم است، عمل و رفتار سیاستمداران آمریکایی است. ما به خوبی می‌دانیم که در داخل آمریکا صداهای بسیار رسایی وجود دارد، اگرچه متأسفانه جریان غالب رسانه‌ای همیشه سعی دارد صداهای عاقلی که به دنبال جنگ نیستند، به دنبال درگیری، برخورد و تقابل در منطقه ما نیستند را سرکوب کند. در عمل، متأسفانه سیاست‌های آمریکا در این چهار دهه و قبل از آن، همیشه مسیر تقابل و مخاصمه را انتخاب کرده است.
وی ادامه داد: بنابراین، ما همیشه امیدوار بودیم که تعقل و انصاف در تصمیم‌گیری سیاست‌گذاران آمریکایی غالب شود و از این نکته هم درس گرفته باشند که ملت ایران ملتی نیستند که در برابر تهدید، ارعاب و فشار به زانو دربیایند، کوتاه بیایند و حاضر شوند از حقوق، حیثیت و عزت خودشان عدول کنند.
بنا به تحولات و به فراخور اتفاقاتی که ممکن است رخ دهد
گزینه‌های بسیار جدی و کارآمدی داریم
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به این پرسش که اگر ایران تنها میان دو گزینه قرار بگیرد؛ پذیرش توافقی که خواسته‌های کلیدی ایران، از جمله رفع مؤثر تحریم‌ها و ادامه غنی‌سازی را در بر نمی‌گیرد، یا ورود به تقابل نظامی، انتخاب جمهوری اسلامی چه خواهد بود؟ گفت: ما حتماً چنین معادله‌ای را هرگز نپذیرفته و نخواهیم پذیرفت. اینکه بین دوگانه‌ای که اشاره کردید مخیر بمانیم، برای ما پذیرفتنی نیست.
وی ادامه داد: ما به عنوان یک کشور مستقل، کشوری که در نیم قرن گذشته با اتکا به تجربیات دو تا سه قرن اخیر آموخته است چگونه از منافع و عزت خود دفاع کند و چگونه در برابر زیاده‌خواهی و تهدید دیگران مقاومت نماید، قطعاً راه‌های حفاظت از منافع و حقوق ملت ایران را به خوبی می‌دانیم. بنابراین، بنا به تحولات و به فراخور اتفاقاتی که ممکن است رخ دهد، گزینه‌های بسیار جدی و کارآمدی داریم و از آن‌ها استفاده خواهیم کرد.
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره امکان اجرائی شدن ایده کنسرسیوم گفت: کنسرسیوم ایده جدیدی نیست و از چند دهه قبل مطرح بوده و در چند هفته اخیر هم در رسانه‌ها مطرح شده است. بنابراین از این حیث، شنیدن آن از سوی طرف‌های مذاکراتی هم عجیب نیست. آنچه مهم است این است که ایده کنسرسیوم به هیچ عنوان نمی‌تواند جایگزین غنی‌سازی در داخل ایران شود و اگر طرف‌هایی با نیت ایجاد یک روند اشتراکی جهت تهیه سوخت مورد نیاز راکتورهای این ایده را مطرح کنند، ایران هم استقبال خواهد کرد.
وی تصریح کرد: بسیاری از کشورهای منطقه به دنبال توسعه نیروگاه‌های تولید برق با استفاده از انرژی هسته‌ای هستند که ایران استقبال کرده و مشارکت هم می‌کند اما تاکید ایران این است که چنین ابتکاری نمی‌تواند جایگزین غنی‌سازی در داخل ایران باشد.
بقایی درباره تاثیر گزارش مدیرکل آژانس بر روند مذاکراتی گفت: این بستگی به نیت طرف‌های مقابل دارد. گزارش آژانس براساس نوعی دستور و فشار طرف‌های اروپایی و برخی دیگر از طرف‌های عضو در شورای حکام است. نفس تولید این گزارش اقدامی سیاسی و غیرسارنده بوده اما اینکه در ادامه مسیر هم از این گزارش سوءاستفاده سیاسی شود؛ بستگی به تصمیم طرف‌های مقابل داشته و با واکنش ایران مواجه خواهد شد.
وی درباره نشست وزرای دفاع اروپا و اتهامات وارد شده علیه ایران در آن گفت: این اتهامات موضوع جدیدی نیست و مداخله ایران در منازعه اوکراین چند ماه پس از شروع این منازعه مطرح بوده است. ایران این اتهامات را صراحتا رد کرده و هیچ سند و مدرکی مبنی بر مشارکت ایران در این منازعه وجود ندارد و اگر مبنای این اتهامات این است که ایران با روسیه روابط خوبی دارد، اساسا منطقی نیست. ایران با بسیاری از کشورها رابطه خوب دارد و با روسیه هم پس از انعقاد معاهده راهبردی به سطح بالای رسیده است.
سخنگوی وزارت امور خارجه تاکید کرد: این رابطه بدون اینکه علیه هیچ طرفی ثالثی باشد در راستای منافع دو ملت تنظیم شده و ادامه خواهد یافت.