گزارش خبری تحلیلی کیهان
غنی‌سازی بومی ستون فقرات توسعه اقتصادی کشور است
سرویس اقتصادی -
غنی‌سازی اورانیوم صرفاً یک موضوع سیاسی و امنیتی نیست بلکه ستون فقرات توسعه اقتصادی کشور است و می‌تواند با توسعه و تثبیت صنعت هسته‌ای، ضمن رفع ناترازی‌ها، موجب پیشرفت‌های پزشکی، کشاورزی و صنعتی شده و مردم را از مشکلات خاموشی، کمبود دارو و غذا و... نجات بدهد.
به گزارش کیهان، غنی‌سازی اورانیوم در ایران، فراتر از یک موضوع سیاسی یا امنیتی و ستون فقرات توسعه اقتصادی آینده کشور محسوب می‌شود. این فناوری نه تنها امنیت انرژی را تضمین می‌کند بلکه زنجیره‌ای از صنایع پیشرفته را تغذیه می‌کند که بدون آن، اقتصاد ایران در معرض آسیب‌پذیری جدی قرار می‌گیرد. غنی‌سازی اورانیوم می‌تواند ضمن رفع ناترازی‌ها، موجب پیشرفت‌های پزشکی، کشاورزی و صنعتی شده و مردم را از مشکلات خاموشی، کمبود دارو و غذا و... نجات بدهد.
تأمین پایدار برق
80 درصد تولید برق ایران وابسته به گاز و دیگر سوخت‌های فسیلی است. این در حالی است که تولید برق هسته‌ای، امکان صادرات محصولات فرآوری شده از گاز و در نتیجه درآمد کشور را افزایش می‌دهد. ضمن اینکه درآمدی هم از صادرات برق هسته‌ای یا کالاهایی که با برق ارزان، تولید می‌شود به دست می‌آید که بیش از درآمد صادرات نفت و گاز و فرآورده‌های آن است.
«حسین آبنیکی»؛ رئیس اسبق مرکز توسعه سازمان انرژی اتمی ایران در پاسخ به اینکه غنی‌سازی در سطح سه و نیم درصد چه کارکردی در حوزه انرژی دارد، گفت: غنی‌سازی سه‌ونیم درصد را ما برای تولید سوخت رآکتورهای هسته‌ای قدرت، که تولید برق هسته‌ای می‌کنند، نیاز داریم. او افزود: در مطالعاتی که حتی در دهه ۵۰ شمسی شده بود کشور نیاز به ۲۰ هزار مگاوات برق از طریق هسته‌ای دارد آن هم با جمعیت آن زمان که حدود ۳۵ میلیون نفر بود و صنعت، بسیار کم‌مصرف‌تر و ضعیف‌تر از امروز بود. الان دچار ناترازی در حوزه انرژی هستیم و می‌بینید چقدر خاموشی داریم. بنابراین، حداقل ۲۰ هزار مگاوات برق هسته‌ای نیاز داریم.
امنیت غذایی
کشورمان به دلیل کم‌بارشی و فرسایش خاک و از طرفی پایین بودن استفاده از دانش در کشاورزی، هر ساله میلیاردها دلار واردات بخصوص در محصولات اساسی دارد. کارشناسان، عامل اصلی در بی‌ثباتی بازار گوشت و روغن را وابستگی بالای کشور به واردات نهاده‌های دام و طیور و دانه‌های روغنی می‌دانند.
یک راهکار اساسی برای افزایش تولید محصولات کشاورزی با آب و فرسایش خاک کمتر، استفاده از دانش‌های مختلف در این عرصه است. به عنوان مثال، فناوری پرتودهی گاما با استفاده از ایزوتوپ‌هایی مانند کبالت-۶۰، بهره‌وری محصولات را 20 درصد افزایش داده و مقاومت به خشکسالی ایجاد می‌کند. البته نقش غنی‌سازی در افزایش تولید کشاورزی بسیار بیش از اینهاست و می‌تواند در حوزه‌های مختلف کاربرد داشته باشد.
نجات جان بیماران با تولید داروهای خاص
حدود یک میلیون بیمار مبتلا به سرطان و بیماری‌های قلبی و عروقی و کلیوی در کشورمان زندگی می‌کنند که نیاز مبرم به رادیودارو دارند. البته غنی‌سازی هسته‌ای می‌تواند در خدمت رفع اغلب بیماری‌ها و تولید انواع داروها قرار بگیرد. راکتور تهران سالانه به ۱۲۰ کیلوگرم اورانیوم 20 درصد برای تولید رادیوداروها نیاز دارد.
«حسین آبنیکی»؛ رئیس اسبق مرکز توسعه سازمان انرژی اتمی ایران در پاسخ به اینکه غنی‌سازی در سطح 20 درصد چه کارکردی در حوزه درمان دارد، توضیح داد: غنی‌سازی ۲۰ درصد را ما به شدت نیاز داریم. این غنی‌سازی برای رآکتور تهران است که رادیوداروهای مورد نیاز بیش از یک میلیون بیمار ما را تولید می‌کند؛ بیمارانی که عمدتاً هم بیماری‌های صعب‌العلاج دارند. اگر غنی‌سازی ۲۰ درصد را نداشته باشیم، عملاً سوخت رآکتور تهران و به‌تبع آن رادیودارو را در اختیار نداریم و این برای ما بسیار کلیدی است.
یک تجربه عبرت‌آموز
او افزود: در سال ۱۳۸۸ ما اورانیوم غنی‌شده ۲۰ درصد برای سوخت رآکتور تهران را نداشتیم و تمام شده بود. سوخت در حال اتمام بود و جان ۸۰۰ هزار بیمار در آن زمان به مخاطره افتاده بود. به غربی‌ها گفتیم به ما سوخت بدهید. گفتند نمی‌دهیم. گفتیم رادیودارو بدهید. حتی حاضر نشدند دارویی را که هیچ کاربرد غیرصلح‌آمیز ندارد در اختیار ما بگذارند. ما ناچار شدیم خودمان غنی‌سازی ۲۰ درصد را در داخل کشور شروع کنیم و الحمدلله موفق شدیم. بعد از آن هم سوخت ۲۰ درصد تولید کردیم و به تهران آوردیم.
رئیس اسبق مرکز توسعه سازمان انرژی اتمی ایران ادامه داد: وقتی دنیا داروی بیماران پروانه‌ای و بسیاری از داروهای با فناوری برتر را حاضر نیست در اختیار ما قرار بدهد، جان بیش از یک میلیون بیمار در شرایط موجود چه می‌شود؟ آیا مذاکره‌کنندگان ما اصلاً اجازه دارند که جان این بیماران را به خطر بیندازند و بگویند غنی‌سازی نمی‌کنیم؟ اصلاً این انتخابی است که کشور می‌تواند انجام بدهد؟ به هیچ وجه قابل قبول نیست.
ابزار پیشرفت جهشی کشور
دانش غنی‌سازی نیازمند پیشرفت در مهندسی مواد، سیستم‌های کنترل دقیق و نرم‌افزارهای شبیه‌سازی است. این فناوری‌ها به صنایع هوافضا، پزشکی و... منتقل می‌شود. ضمن اینکه برنامه هسته‌ای ایران، نسلی از متخصصان نخبه را پرورش داده که موتور محرک اکوسیستم نوآوری کشور هستند. تسلط بر چرخه سوخت فعلی، پیش‌نیاز ورود به عرصه‌های نوینی مانند راکتورهای ماژولار (SMRs) و گداخت هسته‌ای است و توقف غنی‌سازی منجر به تعطیلی صدها شرکت دانش‌بنیان، از دست رفتن ده‌ها هزار شغل تخصصی و نابودی سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های تحقیقاتی می‌شود.
«حسین آبنیکی»؛ رئیس اسبق مرکز توسعه سازمان انرژی اتمی ایران در این مورد هم تأکید کرد: غنی‌سازی ۶۰ درصد را ما در شرایط فعلی برای پیشران‌های هسته‌ای‌مان، به‌خصوص پیشران‌های دریایی که سوخت‌شان را از انرژی هسته‌ای تأمین می‌کنند، نیاز داریم. این پیشران‌ها برای سفرهای دریایی طویل‌المدت و طولانی لازم‌اند. قطعاً کشتیرانی و حمل‌ونقل دریایی برای واردات و صادرات محصولاتی که کشور به آنها نیاز دارد بسیار کلیدی است.
تلاش‌های مشابه دیگران
برق هسته‌ای، بخشی از سبد برق پاک است که امروز بسیاری از کشورهای دنیا دارند آن را تأمین می‌کنند. در این سبد برق پاک، علاوه‌بر برق خورشیدی، آبی و بادی، بخش قابل‌توجهی متعلق به برق هسته‌ای است. امروز ۱۰ درصد برق تولیدی دنیا برق هسته‌ای است. کشورهای اطراف ایران همه در حوزه انرژی هسته‌ای برای تولید برق فعال هستند. امارات هدف‌گذاری کرده که بیش از
5600 مگاوات برق هسته‌ای تولید کند. در حال حاضر نیز بیش از یکهزار مگاوات تولید برق اتمی دارد. آن‌هم با اینکه منابع نفتی و گازی بی‌پایانی دارد.
آمریکا هم در حالی ادعاهای گزافی درباره صفر شدن غنی‌سازی در ایران مطرح می‌کند که علی‌رغم تولید روزانه 13 میلیون بشکه نفت، اما ترامپ دستوراتی برای توسعه صنعت غنی‌سازی و صنعت هسته‌ای در آمریکا صادر کرده است. اگر آنها ادعا می‌کنند ایران با وجود منابع نفت و گاز، نیازی به انرژی هسته‌ای ندارند، چرا خودشان به دنبال توسعه این صنعت هستند؟
آمریکا به دنبال چیست؟
توان هسته‌ای برای ایران تنها یک فناوری نیست، بلکه سکوی پرتابی برای افزایش نفوذ سیاسی و ژئوپلیتیکی است؛ موضوعی که آمریکا نمی‌خواهد به واقعیت تبدیل شود.
برخی کارشناسان معتقدند که آمریکا می‌داند؛ ایران نه تنها غنی‌سازی صفر درصد را قبول نمی‌کند، بلکه اساساً تعیین تکلیف در این مورد را نمی‌پذیرد، اما به مرگ گرفته تا ایران به تب راضی شود و امتیازات بیشتری بدهد.
اما مردم، مسئولان و بخصوص مذاکره کنندگان کشورمان باید بدانند که آمریکا در وضعی نیست که بتواند برای ایران شرط بگذارد؛ چه برسد که خواسته‌های محال داشته باشد. آمریکا هر چه زودتر باید با دادن امتیازات مهمی به ایران، از بن بست‌های خود ساخته خارج شده و روی پرونده‌های مهم‌تر از پرونده هسته‌ای ایران تمرکز کند؛ در غیر این‌صورت وارد دوره بی‌بازگشتی می‌شود که به پایان زودهنگام این مدعی ابرقدرتی در داخل و خارج آمریکا می‌انجامد.
همان‌طور که پیش از این هم در گزارش‌هایی تشریح شد، با توجه به اهمیت صنعت هسته‌ای کشور از یکسو و همچنین وضعیت متزلزل آمریکا – برعکس آنچه سعی در نمایش آن دارد – تیم مذاکره‌کننده ایرانی اگر هم می‌خواهد کاهش بخشی از درصد غنی‌سازی اورانیوم در خاک ایران را بپذیرد، باید مطالبات اقتصادی اساسی و مشخص مانند لغو کامل تحریم‌های بانکی و انرژی آن هم با ضمانت‌های اجرائی قابل سنجش و گام به گام را مطرح کرده و دنبال کند.