قطع برق و بحران ناامنی انرژی در اروپا، سوژه اندیشکده بلژیکی شد

 
 سرویس خارجی-
اندیشکده «بروگل» بلژیک با اشاره به قطعی گسترده برق در غرب اروپا که چندی پیش اتفاق افتاد، در پیش گرفتن یک «الگوی جدید امنیت انرژی» توسط اروپایی‌ها را برای «کاهش خطر خاموشی‌های آینده» ضروری خواند.
خاموشی «بی‌سابقه» روز دوشنبه ۲۸‌ آوریل (۸ اردیبهشت) بخش‌های بزرگی از اسپانیا و پرتغال را فلج کرد و باعث شد تا در بخش‌های بزرگی از این کشورها وضعیت اضطراری اعلام شود. به نوشته یورونیوز این اختلال بزرگ باعث توقف قطارها، قطع خدمات تلفن، خاموشی چراغ‌های راهنمایی و توقف کار دستگاه‌های خودپرداز برای میلیون‌ها نفر در سراسر شبه‌جزیره ایبری(اسپانیا، پرتغال، جبل‌الطارق، آندوا و بخش کوچکی از فرانسه) شد. بر اثر این قطعی برق بیش از ۵۰میلیون نفر در اسپانیا و پرتغال و بخش‌هایی از فرانسه تحت تأثیر این قطعی قرار گرفتند. در اسپانیا شهرهای بزرگی مانند مادرید و بارسلونا و در پرتغال نیز دو شهر بزرگ لیسبون و پورتو با قطعی برق مواجه شدند.
تصویر روشنی وجود ندارد
مقامات اتحادیه اروپا احتمال خرابکاری را رد کردند و در ادامه بلومبرگ در گزارشی فرسودگی زیرساخت‌ها را در شبه‌جزیره ایبری علت این خاموشی‌ها عنوان کرد. اندیشکده «بروگل» بلژیک هم در گزارش تازه‌ای با اشاره به این قطع برق گسترده، در پیش گرفتن یک «الگوی جدید امنیت انرژی» توسط اروپایی‌ها را برای «کاهش خطر خاموشی‌های آینده» ضروری خوانده است. در گزارش این اندیشکده اروپایی آمده است: هنوز تصویر روشنی از آنچه منجر به قطعی برق شد، وجود ندارد و تا حد زیادی، هنوز هم ابهاماتی پیرامون قطعی برق بسیار مخرب و آسیب‌رسان ۲۸‌ آوریل(8 اردیبهشت) در شبه‌جزیره ایبری وجود دارد و اطلاعات منجر به این واقعه به کندی در حال ظهور است.» به نوشته این اندیشکده اروپایی، برخی از اطلاعاتی که اوایل منتشر شدند، احتمالاً اشتباه بودند و رسانه‌ها نقل‌قول‌هایی از مقامات ارشد دولتی و شرکت‌های شبکه را بیش از حد بزرگ جلوه دادند. در این گزارش به سخنان مقامات مختلف درباره حمله سایبری، نسبت دادن قطع برق به نوسانات ناشی از دما یا نقش انرژی‌های تجدیدپذیر اشاره شده است. بروگل می‌نویسد: «در میان این هیاهو، درک روشنی از آنچه اشتباه رخ داده است، در حال حاضر وجود ندارد. 
در یک محیط سیاسی، حتی گمانه‌زنی‌های فنی بی‌ضرر درباره علل احتمالی این حادثه بلافاصله برای شکل‌دهی روایت‌هایی که احزاب یا فناوری‌های خاصی را سرزنش می‌کنند و برای شناسایی راه‌حل‌های «بهتر» استفاده می‌شود.»
انرژی‌های تجدیدپذیر متهم اصلی
به گزارش فارس این اندیشکده بلژیکی می‌نویسد: «به طور خاص، افزایش سهم انرژی بادی و خورشیدی در سیستم برق ایبری به عنوان یکی از عوامل اصلی قطعی مشخص شده است. در ساعات خاموشی، کمبود تولید از انرژی‌های تجدیدپذیر وجود نداشت، اما گمانه‌زنی‌ها شامل کاهش تاب‌آوری سیستم یا مزارع خورشیدی در مقیاس بزرگ که همگی در یک نقطه شروع خاموش می‌شوند، بوده است. اینها چالش‌های شناخته‌شده و واقعی هستند که باید هنگام افزایش سهم انرژی‌های تجدیدپذیر در سیستم به آنها پرداخته شود و در اصل اپراتورهای شبکه ایبری از آنها آگاه بودند.
طبق تحلیل این اتاق فکر اروپایی، «قرار نیست یک سیستم برق بزرگ از کار بیفتد به‌خصوص نه به دلیل یک حادثه واحد. از آنجایی که احتمالاً عناصر مختلفی در خاموشی ایبری نقش داشته‌اند، حتی پس از درک زنجیره رویدادهای منجر به آن، گروه‌های ذی‌نفع خاص احتمالاً به شکست‌های خاصی برای ترویج راه‌حل‌های فنی/مدیریتی موردنظر خود اشاره خواهند کرد.
الگوی جدید امنیت انرژی
اندیشکده اروپایی در گزارش خود توصیه کرده است: «علت خاموشی هرچه باشد، یک الگوی جدید امنیت انرژی موردنیاز است. با پیشرفت گذار به انرژی‌های کم‌کربن، چالش‌های تضمین امنیت سیستم برق در حال تغییر است. تغییر به سمت یک سیستم برق خالص صفر لزوماً خطر قطع برق را افزایش نمی‌دهد. اما هم معماری سیستم و هم منطق عملیاتی آن باید تکامل یابد تا منعکس‌کننده چالش‌های سیستمی جدید ناشی از شبکه‌ای تحت سلطه باد و خورشید باشد.»
بروگل ادامه می‌دهد: «مدیریت صحیح یک سیستم با ساختار در حال تغییر برای تضمین امنیت انرژی در آینده موردنیاز است. این شامل مشوق‌های مناسب برای تأمین ظرفیت‌های انعطاف‌پذیر و اینرسی، هماهنگی مؤثر فرامرزی، مدیریت خوب دارایی‌های تولید، ذخیره‌سازی و تولید غیرمتمرکز و توسعه مناسب شبکه می‌شود. و در حالی که گذار انرژی بدون شک چالش‌های مختلف امنیت انرژی را ایجاد می‌کند، این بدان معنا نیست که عوامل مرتبط با گذار، مقصر خاموشی ایبری هستند.
 این اندیشکده بلژیک می‌افزاید: «آنچه اکنون موردنیاز است، نه متهم کردن افراد با انگیزه‌های سیاسی، بلکه یک بررسی جامع و مبتنی بر شواهد در مورد قطعی (برق) است. تنها با درک روشن تمام عناصری که در خاموشی نقش داشتند، می‌توان راه‌حل‌هایی را تدوین کرد که به طور جامع، پایدار و کارآمد خطر خاموشی‌های آینده را کاهش دهند. صرف‌نظر از علل خاموشی، امنیت انرژی آینده نیازمند نظارت مستمر و اقداماتی برای رسیدگی به چالش‌های فناورانه و مدیریتی در حال تغییر در تحول سیستم‌های انرژی است. همه تصمیم‌گیرندگان مربوطه باید تمام اقدامات لازم را برای جلوگیری از تکرار چنین وضعیت وخیمی، نه‌تنها در شبه‌جزیره ایبری، بلکه در سراسر اروپا انجام دهند.»